Así se chegou a a Junta Suprema de Goberno de Galicia en 1820

Por Xosé Alfeirán

A Coruña CIDADE

breve
CESAR QUIAN

Foi constituída na Coruña tras o triunfo da revolución e estaba formada por civís e militares liberais

02 mares 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

Conseguírono. Ao mediodía do 21 de febreiro de 1820, con intención de restablecer a Constitución de 1812, oficiais liberais apoiados por patriotas armados, detiveron ás autoridades absolutistas e fixéronse co poder na Coruña. Tocada generala, as tropas dos diferentes corpos, conducidas por xefes adictos, presentáronse e formaron na gran praza da Constitución (abarcaba as actuais prazas de Azcárraga e da Constitución). Ao mesmo tempo acudiu unha parte do pobo.

Seguindo o seu plan, os conxurados, para afianzar e estender a revolución e conter os desordenes, consideraron necesario nomear un comandante xeral do exército e unha Junta que asumise o goberno en toda Galicia. De novo, a Relación histórica dos acontecementos, publicada en 1820 polo capitán José de Urcullu, testemuña dos feitos, permítenos aproximarnos ao que sucedeu.

Inicialmente, pola súa decidida participación na rebelión, pensaron en nomear xefe militar ao coronel de artillería, de orixe asturiana, Carlos Espinosa de los Monteros. Con todo, este non o aceptou e arengó á tropa para que elixisen polo seu xeneral ao coronel, nacido na montaña leonesa, Félix Álvarez Acevedo que merecía a súa confianza pola súa implicación nas xuntas preparatorias da conspiración. Así o fixeron e alí mesmo, na praza da Constitución, foi recoñecido por comandante xeral de Galicia.

Tomou a resolución firmísima de crear un Goberno provisional

Formalidade legal

Despois, segundo Urcullu, «un dos do pobo sacou para que se lese en alta voz un papel no cal se nomeaban os suxeitos que sería aptos para compor o Goberno. Leyose e todos mereceron a aprobación xeral». Para darlle formalidade legal, levantaron unha acta na que recolleron os principios en que se fundamentaba a súa acción. Así, argumentaban que a vila de A Coruña, en nome dos habitantes do reino de Galicia, para mellorar a súa sorte e evitar a súa ruína e a da nación, «tomou a resolución firmísima de armarse en masa e de crear un Goberno provisional» composto por «homes de luces e probidad».

 Os dirixentes elixidos para aquela tarefa eran «homes de luces e probidad»

Os dereitos «primitivos»

Para iso, «reasumiendo o pobo os seus primitivos dereitos», nomeaban por membros da Junta Suprema de Goberno de Galicia ao almirante Pedro Agar, como presidente, e como vogais ao coronel Acevedo, o fiscal da Audiencia de Galicia José María do Busto, o marqués de Valladares Javier Martínez, o tenente coronel Manuel Latre, o coronel Espinosa , o capitán de navío Joaquín Freire de Andrade e os comerciantes Estanislao Peñafiel e Juan Antonio de la Vega, en quen cedían o poder «mentres a nación reunida en Cortes non estableza outra cousa», tendo como base do seu goberno a Constitución «sancionada en Cádiz polos lexítimos representantes da nación».

Escriturada a acta, a Junta publicou o seu primeiro bando decretando que habería esa noite iluminación xeral na cidade e que se castigaría calquera acción dirixida a «contrariar a vontade do pobo». Retiradas as tropas aos cuarteis, á noitiña marcharon a buscar a Agar que estaba desterrado en Betanzos.