As queixas veciñais multiplícanse na Coruña, a urbe galega máis castigada polos grafitis
01 oct 2018 . Actualizado ás 12:49 h.«En 30 anos que levo retirando grafitis por toda Galicia, a cidade da Coruña leva a palma». Antolín Freire González rexenta unha empresa de limpeza de 16 traballadores para ofrecer un servizo multifunción no que a eliminación de pintadas é un dos seus puntos fortes. El podería facer unha tese da evolución do grafiti na comunidade. «Hai anos, era un garabato e unha firma, hoxe... bo, dependen do dano que queiran facer, hoxe é moito peor», explica. A el tocoulle eliminar boa parte da frustración ferrolá dos 80 durante a crise do naval. A máis paro naquela cidade, máis traballaba el quitando pintadas. O mesmo en Vigo.
Por iso segue sen explicarse a densidade pictórica na Coruña, onde cada porta de garaxe é un lenzo para os vándalos, onde cada parede recentemente encalada dura un suspiro. E onde as pintadas tamén teñen status á hora de ser eliminadas, con prioridade a aquelas que ruborizan ao goberno local. Pero forma parte da vella política. Fíxoo Abel Caballero no seu conflito cos veciños de Teis fai catro anos. O Rita Barberá no Cabanyal valenciano.
O número 11 da avenida de Hércules non se salva. «Fai uns oito anos chamamos ao Concello e pintáronnolo de novo», explica Soledad , residente neste edificio. «E claro, a pintarrajearon outra vez. Agora volvemos chamar e dinnos que só reparan os edificios oficiais, que o temos que limpar nós». Non moi lonxe, na rúa da Torre, a titular dunha tenda de roupa de fogar non tivo a mesma resposta cando hai algo máis de dous anos» chamou para denunciar as pintadas da fachada, no cruzamento con Atocha Alta. «Dixeron que tomaban nota pero por aquí non viñeron», explica María José. Esta semana o alcalde Xulio Ferreiro si foi, pero a ver as novas beirarrúas ensanchadas. Non moi lonxe, na rúa Real, Alba, empregada da tenda do Decatlón sinala dúas pintadas a cada lado da porta. «Son novas». Nunha tenda de telefonía da rúa Bailén, as pintadas do exterior levan «mes e algo».
Non todos os concellos se escudan na limitación do edificio «oficial ou institucional» para limpar a súa fachada. Hai menos dun ano, o goberno socialista de Eibar contratou a seis persoas durante catro meses para eliminar todos os grafitis posibles, entre eles, os das comunidades de veciños que o reclamasen. Na Coruña, de momento, non hai plans similares.
Conflitividade social
«A finais da época de Paco Vázquez e o primeiro ano de Javier Losada intentaron pór aos grafiteros do seu lado, axudáronlles, invitáronlles a decorar determinadas paredes... aquel era un bo plan que lamentablemente non se repetiu», explica un antigo xestor da limpeza na cidade que pide non ser identificado. «Os grafitis afloran máis en cidades con conflitividade social e contestación política, como agora na Coruña».
A multinacional Eulen presta moitos servizos de limpeza na Coruña a empresas particulares. Entre os seus mellores clientes, os bancos. E desde esta compaña xa intúen novos encargos o vindeiro xoves. «O 25 de xullo, ese día aparecen moitas pintadas, igual que o día do Traballo», explica un dos xestores de servizos da compaña.
O exemplo para combater os grafitis, alén da ponte Pasaxe
Se hai un alcalde que planta cara ás pintadas ese é o de Oleiros. Ángel García Seoane pide, coa repetición dun mantra, a colaboración veciñal para perseguir aos autores de pintadas. Este municipio de 35.000 habitantes chegou a rexistrar oito multas o ano pasado, un número moi elevado en comparación coas 46 sancións na Coruña, unha poboación sete veces maior. En Oleiros as multas impostas ascenden a 2.400 euros cada unha, aínda que son canjeables por traballos a beneficio da comunidade.
Santiago é a cidade onde os grafitis máis escuecen porque moitos deles han de ser eliminados nas centenarias pedras. No 2017 o Concello retirou 425 pintadas sobre granito (custou 3.150 euros) por 875 en superficies convencionais (custou case 4.000). Este xornal tamén intentou coñecer o gasto de limpeza na Coruña pero o Concello non respondeu.
Andrés Purriños, comerciante: «Os primeiros días enfádasche, logo nin che inmutas»
Andrés Purriños contratou a un artista para pintar a fachada da súa tenda de reparación de calzado na travesía esquina con San Andrés. Ao pouco tempo xa se lle estragaron con firmas e pintadas. «Os primeiros dous días enfádasche moito, logo nin che inmutas, isto custa un diñeiro que non se amortiza». Este traballador considera que «se fosen cousas decentes, bonitas... pero son firmas, uns debuxos demasiado feos». Andrés chamou ao Concello. «Comentáronnos que traerían unha pintura antigrafiti, pero nunca chegaron a vir».
Antonio Somoza, propietario: «O alcalde deunos a razón, ¡xa sabemos que temos razón!»
Antonio Somoza defínese como «un dos máis antigos da rúa Mariñas» e atópase molesto pola cantidade de grafitis das fachadas. Antonio e a súa muller atopáronse hai pouco ao alcalde Xulio Ferreiro nun acto público do rexedor. «Achegámonos e dixémosllo, e el dixo que tiñamos razón, ¡pero xa sabemos que temos razón!», enfádase Antonio, quen engade que Ferreiro lle prometeu que «imos miralo». Este veciño calcula que levan «tres ou catro anos aguantando con esta andrómena». Pero o garaxe e a fachada da súa casa non é o único que viu Antonio estragado, existen outras vivendas de reforma recente tamén con grafitis e, no seu propio caso persoal, ademais das pintadas, «fará un mes que me romperon o contador da auga e custoume 800 euros».