As outras fazañas do doutor Magdalena

Á. M. Castiñeira REDACCIÓN / LA VOZ

A Coruña CIDADE

Segismundo ve en La Voz dúas antigas fotografías que garda na memoria. Son dun transplante de pel en 1900. Rebusca entre as cousas do seu bisavó e... alí están

23 dic 2017 . Actualizado ás 05:00 h.

Fai cousa dun mes asomábase á última páxina de La Voz o doutor Magdalena, que en 1900 atreveuse a trasplantar pel de dous enfermeiros a un soldado afectado de gangrena polo que ninguén daba un duro. E salvouno. O xornal publicou en 1905 ampla información sobre o caso, pero na hemeroteca apenas quedan un puñado de referencias sobre o autor da fazaña. Son, sobre todo, breves notas de sociedade similares a este fragmento: «Saíron onte: para Caldelas de Tuy, D. Isidoro Yáñez; para Ribadeo, D. Francisco Magdalena; para Mondariz...».

O mesmo camiño fixo a edición do 25 de novembro pasado ata que chegou a mans de Segismundo Parga Pérez-Magdalena na súa casa de Ribadeo. As fotografías da última páxina eran idénticas a dúas que recoñeceu ao instante. Antes de empezar a ler, este xubilado de banca soubo que o protagonista da noticia era o seu bisavó. Durante anos, conservou ata os historiais clínicos que o doutor Magdalena custodiaba na súa vila de Castropol. Cando tivo que desfacerse deles, decidiu salvar unha serie de imaxes que lle chamaron a atención. Rebuscó entre os recordos familiares... e alí seguían as fotos que documentaban o enxerto de pel.

Dous crocodilos gardiáns

Na súa memoria hai moito máis, as historias que lle chegaron a través da súa nai, que encaixan tamén con pezas de La Voz. Como a que o 3 de xaneiro de 1899 recolle «A chegada do Cidade de Cádiz». É un dos vapores no que regresan os sobreviventes do desastre do 98. Entre a «xente coñecida» que arriba á Coruña se atopan «os médicos maiores D. Narciso Túñez de Prado, que é natural de Santiago, e D. Francisco Magdalena Murias. Este último embarcou neste porto como médico do Batallón de Cazadores de Reus».

Segismundo explica que tería podido contar o xornalista se tivese oportunidade de darse un paseo polas adegas do barco: «Cando volveu de Cuba tróuxose dous crocodilos e dous pitones». «Naquela época -engade-, os militares facían o que querían», e o seu bisavó era un tipo peculiar. «Tíñaos amarrados con cadeas nunha especie de piscina no xardín», como quen aposta dous dóberman á porta de casa. Un «era o leite de grande; o outro era máis pequeno, algo así», di mentres apunta ao teito coa man esquerda e ao chan coa dereita.

Ilustre paciente

Como o de tantos oficiais da súa época, o periplo do cirurxián ten parada en África. En setembro de 1911 atópase en Melilla, desde onde eloxian «os excelentes servizos que no Hospital do Bo Acordo prestan os médicos alí destinados, e singularmente o subinspector médico xefe daquel establecemento, D. Francisco Magdalena». Por aqueles días, ingresa un coronel cun ombro luxado e un orificio de bala nun pé.

O bisnieto explica de quen se trata: «En Melilla curou a Primo de Rivera, o que despois foi ditador, e fíxose amigo del. Na casa de Castropol aínda hai fotografías de cando foi a velo anos despois». Iso sería xa en 1928, co xardín libre de crocodilos. «Un día que o visitou un amigo, estaban a pasear e un saltou e non o colleu de milagre. Ao día seguinte, pegoulles dous tiros».

Magdalena aproveitou entón a súa arte coas peles. As trasplantó á parede do salón. «Estiveron alí moitos anos», comenta Segismundo mentres pasa fotos, ata que atopa. «Esta é da voda dos meus pais», di á vez que sinala a cabeza dun réptil ao fondo do retrato. «Tiña o buraco do disparo por amais do nariz».