É tempo de nabizas frescas. Son moi saborosas, con poucas calorías, ricas en calcio, en vitamina C, con propiedades antioxidantes e anticanceríxenas, e están en tempada. Que máis se pode pedir?
16 feb 2020 . Actualizado ás 11:28 h.Galicia sabe a grelos. Como non nos van importar? É o rei da horta, o que nos acompañou na mesa «desde tempos inmemoriais». Está unido ao noso ADN. Non hai inverno sen grelos. Pero é que ademais é un superalimento, mírelo por onde o mires, e está buenísimo.
David Orgeira, de Agrodyca, fala desde a súa leira de Coirós onde cultiva preto de vinte toneladas ao ano de grelos. Aínda se lle fai a boca auga ao pensar neles cun refrito de pemento por amais . En cambio, Andrés de la Fuente, presidente da Indicación Xeográfica Protexida Grelo de Galicia, aposta por pratos máis elaborados e abre todo un abano de posibilidades: «Pódense consumir de moitos xeitos, en revolto, en crema, en empanada, en tortilla... tamén acompañados de peixe. Vai moi ben con moitas cousas. Está moi en auxe na alta cociña», confesa este experto que non se esquece tampouco do típico lacón con grelos, e por suposto, do rei da horta no cocido galego.
Non máis de 45 minutos
Con estas suxestións, todo está ao pedir de boca. Pero, canto tempo hai que pólos a cocer? David teno claro, aínda que responde un pouco á galega: «É para gustos e depende do grelo, pero nós calculamos entre media hora e 45 minutos. Non máis». Porque ten que estar un pouco duro, crujiente. Di quen confesa que lle gusta ese amargor tan característico do grelo.
Sabías que é moi saudable? É doado de imaxinar. Pero De la Fuente desvela todos os segredos deste superalimento: «Ten moi poucas calorías, rico en calcio e vitamina C, con propiedades antioxidantes de ácido fólico, que é importante para preservar o noso sistema inmunológico, tamén contén unhas sustancias, os glucosinolatos, que son anticanceríxenas», confesa o que representa o grelo galego baseándose nun estudo probado pola Misión Biolóxica de Galicia (Pontevedra), do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC).
Porque se hai algo que Andrés de la Fuente defende contra vento e marea é a calidade desta verdura tan venerada na nosa terra. Ademais, coñece a resposta de por que o noso é o mellor: «Polo clima. Aquí os grelos prodúcense sen necesidade de rega. E tamén polo terreo. As variedades que se dan aquí están adaptadas a Galicia. Se cadra, noutros sitios hai grelos que tamén son de calidade, pero está claro que os galegos son de moi boa calidade porque están adaptados ao clima e aos chans», di tras animar ao consumidor a comprar esta verdura co selo identificativo de Grelos de Galicia porque deste xeito se garante «a orixe, a calidade e a trazabilidade do produto».
Outra das curiosidades que desvela é que en Galicia se cultivan dúas variedades principais, «que son as que a identificación xeográfica protexida ampara: o grelo de Santiago e o globo branco de Lugo»: «O primeiro ten as follas máis estreitas que o de Lugo. E un sabor máis suave. A raíz non forma nabo. E cultívase principalmente nas provincias de Pontevedra e A Coruña. Ademais, é máis temperán. Florece antes». «O globo branco de Lugo, en cambio, ten as follas máis anchas e un sabor lixeiramente máis acedo. A raíz forma nabo, é globosa. Tamén aguanta mellor as xeadas. Por iso cultívase máis na provincia de Lugo. Pero as propiedades organolépticas (textura ou sabor) son parecidas», di.
Orgeira engade que os microclimas de cada zona tamén inflúen nos matices do sabor do grelo. E que existe certo pique inocente e amigable entre unhas zonas e outras.
Grelo ou nabiza?
É o mesmo grelo que nabiza? De la Fuente responde : «Cando falamos de grelos estamos a referirnos indistintamente a nabizas, grelos ou cimos. Grelo é un momento concreto, ao final do ciclo da planta, antes de empezar a floración. Son as follas e talos que se colleitan no momento inmediato e previo antes de que saia a flor. Cando empezan a aparecer as xemas florais, esas follas chámanse grelos ou cimos porque están na cima da planta. E xa botan un talo máis alto, é o que se coñece comunmente como grelar, por iso chámanse grelos, porque florecen, en definitiva». Un momento que ten un duración limitada: «En canto a flor aparece acabouse, xa non se pode consumir, ponse dura a planta. E se ven as flores amarelas, xa non é apto para o consumo».
Que tempo abarca este período? Pois case todo o outono e o inverno: «Temos grelos ou nabizas frescas desde o mes de setembro ou outubro ata marzo ou abril, depende das variedades. Hai algunhas que son máis temperás, outras máis tardías. Depende da zona. En Pontevedra ou A Coruña, o grelo prodúcese antes que en zonas de Lugo ou en Ourense, pero tamén se acaba antes», comenta o presidente de Grelos de Galicia.
Pero non só se poden consumir frescos, tamén conxelados ou en conserva é unha opción moi recomendable. Así poderás gozar deste superalimento durante todo o ano: «En conserva, por exemplo, só leva auga de cocción e sal», polo que se pode preparar de múltiples xeitos. Que máis se pode pedir?
