Que é, como funciona e que falla en Bens?

alberto mahía A Coruña / LA VOZ

CAMBRE

CESAR QUIAN

Desde hoxe e ata o sábado levará a cabo unha nova reparación. Esta vez, nas comportas do emisario

20 jun 2018 . Actualizado ás 16:22 h.

A construción da estación de depuración de augas residuais (EDAR) de Bens foi unha obra declarada de interese xeral en 1996 e que non empezou a funcionar ata o 2011. Desde entón, producíronse varias reparacións debido a que a empresa construtora entregou a planta con fallos que se foron detectando co tempo. Entre hoxe e o sábado levarán a cabo uns novos traballos. Esta vez, nas comportas do emisario. Serán as últimas obras para o seu correcto funcionamento? Desde a empresa Edar Bens creen que si.

Que é unha estación de depuración de augas residuais?

É unha instalación que limpa e trata as augas residuais urbanas para que poidan ser devoltas ao mar. Todo o que se verte á rede de rede de sumidoiros contén restos de necesidades fisiológicas, aceites, sobras de comida, xabóns, deterxentes… Esas augas contaminadas son depuradas nunha planta situada en Bens antes de ser devoltas ao medio natural para preservar o equilibrio ecolóxico.

Como funciona?

As augas residuais chegan á EDAR a través dos túneles de Elviña e Riazor e pasan por un primeiro proceso de tamizado para eliminar os residuos sólidos de maior tamaño, e outro de aireado, para separar as areas e as graxas. As augas pretratadas sométense a un segundo proceso onde por gravidade son eliminados os sólidos en suspensión. Á auga libre de areas e de graxas insúflaselle aire. Esta inxección de osíxeno favorece o crecemento de microorganismos presentes na auga que se alimentan da contaminación biolóxica disolta e contribúen á súa depuración. Nesta fase sepárase a auga tratada e o lodo xerado no proceso biolóxico. Antes de devolver a auga ao mar a través do emisario utilízanse raios UV (similares aos do sol) para garantir que a auga é apta tanto para o baño como para a fauna mariña. O lodo sepárase da auga, se tamiza e se espesa antes de sometelo a un tratamento con calor e ausencia de osíxeno. Neste último proceso xérase gas metano que se aproveita como enerxía para a propia EDAR. A auga, unha vez depurada, vértese ao mar a través dun túnel de 900 metros de lonxitude con 14 difusores que dilúen a vertedura para respectar o medio mariño.

Por que se construíu?

Unha directiva comunitaria obrigou en 1991 ás poboacións de máis de 15.000 habitantes a contar cunha planta depuradora e daba de prazo para facelo ata o último día de 2000. En 1996, a obra é declarada de interese xeral pero non é ata 1999 cando se asina un protocolo entre a Xunta e o Goberno central para repartirse o financiamento dos traballos, que non se iniciarían ata o 2004, polo que España foi multada. A Confederación Hidrográfica Miño-Sil saca a concurso as obras e adxudícanse no 2004. A pesar de que a construción tiña un prazo de execución de catro anos, Dragaxes non conclúe a depuradora ata o 2011, cando por fin entra en funcionamento. A xestión da planta traspásase ao Concello.

Que concellos levan as súas augas residuais á depuradora?

Durante os seus dous primeiros anos de funcionamento, o concello coruñés era o seu único xestor e quen vertía aí os residuos. Pero no 2013, Oleiros, Arteixo, Culleredo e Cambre súmanse e acordan crear unha sociedade pública participada por todos.

Cando empezaron os problemas?

Todo empezou con mal pé. A declaración de ben xeral chegou tarde. Máis aínda a adxudicación das obras, que se outorgaron no 2004 a Ferrovial por 90 millóns de euros e remataron custando 130 (foron financiadas nun 15 % pola Xunta e nun 85 % polo Ministerio de Medio Ambiente a través de fondos europeos). A construción atrasouse tantas veces que non empezou a funcionar ata sete anos despois. E fíxoo mal. Os primeiros informes xa detectaran importantes problemas, tanto na planta como no emisario submarino, que tivo que ser reparado varias veces con cargo á empresa construtora.

Cales foron as principais deficiencias?

Aínda que a depuradora se construíu de acordo ao proxecto, presentaba varios problemas importantes que se foron destapando aos dous anos de pórse en funcionamento. A subestación eléctrica atopábase á intemperie e os primeiros informes aconsellaban construír un segundo transformador para contar cunha alternativa en caso de fallos. As salas eléctricas, que albergan a maquinaria, deberían contar cun sistema de climatización, xa que carecen de ventilación. O documento recollía tamén problemas de corrosión en canlóns, chapas e embellecedores dos edificios. A deficiencia máis preocupante é a existencia dalgunha rotura no emisario, polo que parte da auga depurada saíase do tubo antes de chegar ao mar. En canto ao emisario de 900 metros que se penetra no mar para verter a auga depurada, mergulladores tiveron que arranxalo en maio do 2016.

En que consiste a actual obra e que medidas tomaranse?

Onte comezaron os traballos previos para reparar a comporta do emisario, por iso é polo que se avistasen manchas no litoral. Ata o sábado prohíbese o baño no Portiño; aínda que as verteduras non son daniños.