A torre de Hércules é desde o século XIV o seu emblema único e irrepetible no mundo
01 jul 2019 . Actualizado ás 05:00 h.Desde fai máis de dous mil anos está aí. É a Torre. Non necesita máis cualificativos. Todos a coñecen, aínda que non saiban nada da súa historia e nunca teñan subido ata a súa terraza. É a xoia da Coruña e multitude dos seus veciños, asociacións e empresas utilízana para os seus carteis, anuncios e reclamos. E desde o 2009 é patrimonio mundial. Pero, desde cando é o símbolo da cidade?
O arquitecto romano, de orixe lusitana, Caio Sevio Lupo foi o seu construtor. Orgulloso da súa obra, unha recia torre de 16,5 metros de ancho e 40,2 de altura que serviría de faro para sinalar a entrada ao porto romano de Brigantium, e cumprindo unha promesa inscribiu o seu nome nun roca ao pé dunha estatua do deus Marte Augusto que invocara para que todo saíse ben. Séculos despois, sería o presbítero e historiador galaico-romano Orosio quen, nas súas Historias contra os pagáns, publicada o 417-418, deixou escrito que era un altísimo faro e que servía de atalaia na ruta cara a Britania. A súa obra, reiteradamente copiada, contribuíu a que a Torre se convertese nun referente occidental. A ela, pola súa grandiosidade, fortaleza e situación, iríanselle asociando diferentes lendas e mitos, constantemente reelaborados, entre os que destacarían o de Hércules , o de Breogán e o do espello marabilloso.
Primeira representación, en 1086
A primeira representación gráfica e realista que temos dela data de 1086. Está no mapamundi contido no códice do Beato do Burgo de Osma, escrito por Petrus e miniado por Martinus . Ambos os monxes, do reino de León, debían coñecela e admirala pois ademais de recoller detalles da súa estrutura exterior hoxe desaparecida, a súa gran porta, a súa altura e paredes lisas e a súa cúpula, indican o seu nome, Faro, a súa situación na Gallecia próxima a Asturias e iguálana co faro de Alexandría, unha das sete marabillas da Antigüedad.
Refundado e consolidado en 1208 o novo núcleo urbano levantado sobre as ruínas de Brigantium co nome de Crunia, seguramente os seus habitantes e visitantes xa a verían como o seu símbolo.
Nas moedas
Así o apreciou o rei portugués Fernando I cando en 1369 , durante a súa estancia na cidade aceptado como rei polos coruñeses, decidiu acuñar moeda na ceca coruñesa colocando, ademais do seu nome, no anverso o escudo de Portugal e no reverso a Torre. É a primeira utilización da súa imaxe, que hoxe coñecemos, cunha finalidade representativa, simbólica e política. La Torre identifica á súa cidade, A Coruña. Desde entón ata hoxe.
Un pouco máis tarde, nun selo do Concello impreso nunha carta de 1448, conservada no Arquivo Municipal, a Torre xa está incluída dentro dun escudo. É o primeiro que temos da Coruña e un dos máis antigos de cidades europeas. Aos seus lados ten dúas vieiras que simbolizan a súa condición de porto de peregrinos a Santiago. Despois, no século XVI engadiríaselle a cabeza de Gerión e no XIX o libro da Constitución que sería borrado na ditadura franquista. Agora está desnucada entre outros logos municipais.