O Centro Tecnolóxico de Formación do Chuac adestra aos médicos para salvar vidas. Hai máis de tres anos de espera e 2.000 aspirantes en lista para asistir ao curso
23 mares 2019 . Actualizado ás 05:00 h.Chámase a primeira hora de ouro porque, realmente, é un tempo máis que precioso. A asistencia nos primeiros minutos tras un accidente ou incidente grave marca, a miúdo, a diferenza entre vivir ou morrer. Para aprender máis sobre que e como inclinar, a fume de carozo, a balanza cara ao lado da existencia son moitos os especialistas que se preocupan por aprender. No Centro Tecnolóxico de Formación (CTF) do Chuac está a celebrarse un deses cursos de adestramento en urxencias, «o máis exitoso da historia do medicamento», insiste o seu codirector, Ignacio Rey Simó, cirurxián xeral do hospital coruñés. Dá dous datos para argumentalo: «Hai máis de 2.000 médicos en España pendentes de poder facelo e a lista de espera é de tres anos de media para acceder».
Nesta terceira edición do curso na Coruña -haberá outro en outubro- «temos cirurxiáns xerais, anestesistas, cirurxiáns torácicos, urgenciólogos e traumatólogos», explica Simó, xa que se trata dunha formación intensiva aberta a todos os especialistas que poden intervir nunha urxencia. «Ao acabar avaliámolos, hai un exame teórico e un práctico, e non todos aproban: a porcentaxe de suspensos está nun 14 %», engade sobre as esixencias dunha formación que pasa revista a case todos os supostos de lesións traumatológicas por órganos.
«Veñen xa aprendidos de casa», chancea, xa que antes do curso os alumnos han de estudarse un manual previo. Unha vez no CTF, entran en materia e realizan prácticas simuladas. Así, melloran o seu adestramento para facer fronte mediante simulacións a urxencias que se poden atopar no seu traballo diario, desde accidentes de tráfico con múltiples vítimas a lesións medulares, feridos por armas de fogo, explosións ou grandes queimados.
«Hai que seguir o A, B, C, D e E da hora de ouro», engade o experto, é dicir, tratar as lesións segundo a súa potencial mortalidade. A A é pola vía aérea, «porque o primeiro que che mata é que non che entre aire, se está obstruida morres en minutos», indica. Unha vez liberada, «pasas á B, (de breath , respirar en inglés) porque igual hai que ventilar ao paciente para que poida respirar». E o terceiro paso, a C de circulación, ten que ver con evitar que se desangre se ten unha hemorraxia, que o mataría nunhas horas». A continuación, toca conter o dano cerebral (D) e, para rematar, «a E, estabilizar e manter ao paciente, protexendo a súa temperatura, os seus constantes...».
Cada un dos 16 alumnos paga 750 euros por tres días con seis instrutores
Estas clases intensivas e aceleradas supoñen algo máis que un adestramento para os médicos. Pagan 750 euros por tres días e, ademais, han de pasar unha avaliación final para lograr o certificado do reputado curso. Os resultados da avaliación, que inclúe exame teórico e práctico, remítense á Asociación Española de Cirurxiáns, a entidade acreditada para a súa organización. E é que este demandado taller formativo depende do Colexio Americano de Cirurxiáns, desenvólvese en máis de cen países cun protocolo moi estrito, idéntico programa e metodoloxía e formato pechado. En España, agora mesmo hai 16 sedes, dúas en Galicia: os hospitais de Ourense e A Coruña.
«Nalgúns países, como Estados Unidos ou o Reino Unido, este curso é obrigatorio para poder traballar en Urxencias», sinala o codirector para dar idea da reputación e prestixio que ten obter o certificado de asistencia e superación. «Os mellores e con aptitudes docentes, pasan a ser instrutores; do Chuac xa saíron tres», explica Rey Simó.
Nesta edición, no CTF do Chuac están a adestrarse o máximo de alumnos permitidos, 16, a maioría especialistas galegos, pero tamén do Hospital Central de Asturias e un médico militar de Madrid. As clases impártenllas seis instrutores. Xunto a Rey Simó, no corpo docente está o impulsor deste programa formativo en España e expresidente dos cirurxiáns españois, José María Jover. Completan o cadro de persoal de profesores Ana Pastor e Concepción Alonso, neurocirurxiá e anestesista, respectivamente, do Hospital de Ourense; Alberto Carabias, cirurxián do Hospital de Xetafe, e José Manuel Fandiño, coordinador de Urxencias do Chuac.
Estudantes de Medicina maquillados fan de pacientes
Como resolver de inmediato un neumotórax, realizar unha intubación, reducir unha fractura, identificar unha lesión medular, abordar un trauma cranioencefálico ou levar a cabo un triaje urxente cando son moitas as vítimas son só algúns dos aspectos que se revisan no curso os asistentes. Fano durante tres días mediante charlas teóricas e, sobre todo, a través de simulación, enfrontándose ao tratamento de pacientes que, aínda que non o son en realidade, simulan á perfección ser vítimas de accidentes graves.
«Temos colaboradores externos que nos axudan moito, neste caso os nosos estudantes de sexto de Medicina , e tamén contamos con enfermeiras. Maquillámolos coma se estivesen realmente feridos ou sufrisen lesións que queremos analizar e eles reproducen os síntomas para simular unha situación real», describe Ignacio Rey Simó. Os alumnos do curso, todos eles médicos e especialistas, han de saber non só diagnosticar con prontitude que está a sucederlles e as súas lesións, senón actuar a tempo e tratalos adecuadamente e por orde de prioridade.
Do balazo ao precipitado
Nesta ocasión, o papel que han de interpretar os estudantes convertidos en actores-pacientes ten que ver con catro supostos que poden presentarse na práctica clínica: a asistencia a unha persoa precipitada desde unha altura, a un home que foi apuñalado, outro ferido por arma de fogo e a unha muller embarazada que sofre un accidente de tráfico.