O premio nobel asistiu a un simposio internacional na UDC sobre a súa carreira
23 mares 2019 . Actualizado ás 22:17 h.As vistas ao Atlántico, como as definiu el mesmo, eran «soberbias». Unha cidade resplandeciente recibiu ao premio Nobel de Literatura que encheu o paraninfo da Universidade da Coruña para asistir a unha disección en vivo da súa obra. Atafegado porque «xentes tan rigorosas» se penetrasen «no que un escribiu», Mario Vargas Llosa (Arequipa, 1936) arrincou o seu segundo día en Galicia cun simposio internacional no que participaron especialistas literarios como a catedrática de Reims Madeleine Gladieu, o profesor da Universidade de Sídney Roy Boland, o da californiana UCLA Efraín Kristal, ou o xornalista Juan Cruz, equipado este último cun maletín onde portaba os títulos do autor de obras como A tía Julia e o escribidor.
Ante o panel de expertos e a mirada atenta dos alumnos que lle rogaron selfies e autógrafos, confesou que el tamén sofre do medo á páxina en branco que vence coa constancia, «unha loita contra a inseguridade do borrador» para que non acabe en «letra morta». Só cando as ideas están claras o peruano divírtese» co seu traballo. Un oficio no que segue inmerso camiño dos 83 anos.
Na súa mente rolda unha nova historia seis decenios despois do seu primeiro libro, A cidade e os cans. «Entón no Perú non había editoriais. Xamais pensei que ningunha das miñas obras sería traducida, ¡o meu problema era se serían publicadas!», desvelou á vez que aproveitou as preguntas da decana de Filoloxía, María Jesús Lorenzo Modia, para reivindicar o papel da axente literaria que fixo posible que vivise dos libros. «España terá que renderlle algún día a homenaxe que lle debe a Carmen Balcells», dixo en alusión á leridana que converteu a Barcelona na cidade dos prodixios da literatura hispana. Como no seu día o foi París, remarcou, a capital catalá «era onde había que estar para publicar, a cidade coa que soñaban todos os mozos latinoamericanos», lembrou Vargas Llosa. Un todo terreo ao que había que «darlle o gusto ou matala», e cuxo recordo fixo inevitable que citase na Coruña a Gabriel García Márquez, o seu amigo antes do enfado que fixo correr ríos de tinta e o «primeiro» fichado por Balcells.
«Barcelona era a cidade coa que soñaban todos os mozos latinoamericanos»
Un libro do encontro
Ao comezo da cita, advertiu da «catástrofe» dun mundo no que os mozos abandonen a literatura. Unha mensaxe do que tomou nota o reitor da UDC, Julio Abalde. «O día de hoxe queda marcado con letras de ouro na historia desta nova universidade», destacou Abalde, que se comprometeu ante o nobel a defender o papel de «as Humanidades nunha sociedade en vías de tecnificación». As intervencións dos relatores que ao longo de cinco horas destriparon a traxectoria de Vargas Llosa serán recompiladas nun libro.
«Levantáronme o ánimo. Un vaise marabillado de si mesmo», despediuse dun auditorio ao que deu un consello, «cortar adxectivos» e regalou outra confidencia. A colación do documental biográfico que grava co seu fillo Álvaro, o de Arequipa dixo: «Gústanme as películas con moitos tiros e mortos cando chego a casa. Pero rógolles que non vexan Pantaleón e as visitadoras ou me perderán o respecto. O meu espírito de aventura fíxome aceptar esa insensatez». O guion, baseado nun dos seus textos, foi a súa excepcional incursión na sétima arte, ao que se achegou «con respecto», aínda que nunca no mesmo grao que o que lle profesa aos libros.
«Gústanme as películas de tiros e mortos. Pero rógolles que non vexan o meu guion»
Unha viaxe con vistas atlánticas e os pés sobre o Camiño de Santiago
A pesar da apertada axenda do seminario universitario, seguido por centos de mozos no Paraninfo da UDC, Vargas Llosa tivo oportunidade de gozar desde distintas perspectivas dun océano primaveral que este venres na Coruña se mostraba especialmente luminoso. Ademais das vistas desde a propia Maestranza, sede do simposio, achegouse tamén ao monte de San Pedro e mesmo viaxou no ascensor panorámico, un ollo de peixe sobre a baía herculina. Foi antes de desprazarse, xa pola tarde, ata a ponte romana do Burgo, xa que o escritor non quixo despedirse de Galicia sen pór os pés sobre un tramo do Camiño Inglés. Fíxoo acompañado polo conselleiro de Cultura, o reitor e o alcalde de Culleredo, con quen visitou tamén a próxima igrexa de Santiago. Desde alí, o Premio Nobel recibiu a chamada do presidente da Xunta, Núñez Feijoo, a quen confesou sentirse «atafegado pola hospitalidade e xenerosidade» dos anfitrións e transmitiulle a súa felicitación pola conservación e divulgación da ruta xacobea. A modo de recordo, Vargas Llosa levou de agasallo un facsímil do Códice Calixtino.
