Científicas, os roles na infancia e o papel dos pais: «Recordo a miña frustración por que non me regalaban un tren de nena»
A Coruña
A investigadora Laura López-Mascaraque, do Instituto Cajal e presidenta do Comité de Mulleres en Neurociencia , deu unha charla polo Día da Muller e a Nena na Ciencia
12 feb 2019 . Actualizado ás 12:10 h.«Hai un problema de xénero no mundo académico e científico». Laura López-Mascaraque é concluínte no seu exame. A investigadora científica do Instituto Cajal do CSIC estivo este luns na Coruña para participar nos actos da Domus organizados pola UDC e os Museos Científicos con motivo do Día Internacional da Muller e a Nena na Ciencia.
A cidade sumouse á celebración aprobada polas Nacionais Unidas no 2015. O obxectivo? Dar a coñecer referentes para romper o teito de cristal que fai que só o 35 % dos estudantes matriculados en carreiras STEM (titulacións tecnolóxicas) sexan mulleres. Unha porcentaxe aínda máis reducido, do 25 %, se falamos de investigadoras.
Estereotipos desde nenas
«No meu campo, a neurociencia, dominan as mulleres nos graos como Bioloxía, Farmacia ou Química. Cando pasamos aos seguintes estadios, os doutoramentos ou a investigación, empeza a tesoira», admite López-Mascaraque, que é presidenta do Comité de Mulleres en Neurociencia da Sociedade Española de Neurociencia e Premio Europeo de Divulgación 2018 da Fundación DANA.
«O problema, segundo puidemos ver nos estudos, é a partir dos 6 anos. A partir de aí hai unha maior diferenciación nos gustos porque as nenas carecen de referentes. Empezan a ser conscientes dos roles. Logo, de adultas, esixímonos moito máis para chegar a un posto. A un home non se lle cuestiona. A unha muller sempre se lle vai a pór un apelido», lamenta.
A un home non se lle cuestiona. A unha muller sempre se lle vai a pór un apelido
Por iso, a importancia de datas como a do 11 de febreiro. «Cando fun a EE.UU. nos 90 non había ningunha muller líder de grupo nunha investigación», lembra. A situación mellorou, pero queda moito por facer. «Tiven que facer moitísimos esforzos para compatibilizar ser científica, nai e muller», recoñece.
Visibilizar pasa por diferentes accións: «Creamos un comité en España para que aceptemos esta realidade. Queremos dar cifras obxectivas». A linguaxe, para ela, tamén é importante. «Se é unha muller, falo de presidenta, non de presidente. Falo de científica, non de científico. Eu son investigadora. Os nomes femininos, aínda que soen raros ás veces, hai que utilizalos. Insistir neles. Todas eran modistas, ata que apareceron os modistos», defende. «Recordo a miña frustración por que non me regalaban un tren de nena, só bonecas. A sociedade ten moitos estereotipos, temos que darnos conta do problema», alega.
A importancia do olfacto
Como o seu obxectivo é falar do traballo que desempeñan desde os laboratorios miles de científicas, López-Mascaraque ofreceu unha charla sobre a súa especialidade. O sentido da memoria: o olfacto. Tamén, o máis aldraxado do quinteto. «Sabemos como se chaman as persoas que quedan sen vista ou sen oído, pero non sen olfacto, os anósmicos. É o único sentido cunha conexión directa co cerebro emocional ou sistema límbico. É o máis primitivo. O gusto e o olfacto captan moléculas que o cerebro interpreta como unha emoción. Os bebés, cando nacen, chupan todo. O 80 % do sabor que apreciamos é grazas ao olfacto. Lembramos o 5 % do que vemos, o 1 % do que tocamos e o 2 % de oímolo. Pero o 35 % do que cheiramos», desvela.
Non só iso: «A perda do olfacto é un detector precoz de doenzas como o alzhéimer ou o párkinson. En ratos viuse como, antes de que vexamos a aparición das placas amiloides de alzhéimer, hai unha perda da capacidade olfativa». Unha dirección na que investigar no campo da doenzas neurodegenerativas.
A perda do olfacto é un detector precoz de doenzas como o alzhéimer