Entrar nos primeiros oitenta na praza de Santa Lucía tiña un punto ao Chinatown de Blade Runner. Aquel bulicio de xente. Aqueles colorines que emerxían do escenario gris. Aquela sensación de ilegalidade tolerada. Todo lle daba unha atmosfera un tanto inquietante. Alí había contrabando de tabaco. Alí había peixe envolto en papel de xornal. Alí había unha pedigüeña na porta pellizcando ao seu bebé para que este chorase e incrementase o dramatismo, mentres lle dicía: «¡Non hai pan neno, non hai pan!». Alí había toda unha sorte de mundo sombrío que a un neno de sete anos impresiónalle.
Poñámonos en situación. Primeiros anos oitenta. Nin rastro de grandes superficies comerciais na cidade. A febre de Naranjito estendida como un virus. E un país que desexaba ser moderno como fose. Naquela praza, na que se podía comprar peixe, carne e verduras, existía unha porta cara a un lugar descoñecido que tiña que ver con iso. Víase na planta a nivel de chan. Tamén na superior. Existían uns cantos postos que eran como un Corte Inglés en miniatura, pero suxeitos a unhas leis bastante alegales. Igual vendíanche o Winston americano de contrabando, como un radiocasete de dobre pletina de marca dubidosa ou uns chándales «de toalla», os que entón arrasaban.
Era un territorio feminino, con mulleres duras e poderosas. Impuñan respecto e non tiñan o menor problema en mandarche a tomar vento. Recordo especialmente a unha. Rubia . Moi maquillada. Uñas longas vermellas. E eterna mirada de alerta, polo que puidese pasar. A canto vai o cartón de Winston? «A cincocentas, nena», contestaba sen mirar á cara. Non mo deixas a catro cincuenta? «Non nena, que vai moi caro. A ese prezo téñoche o Marlboro». A catro setenta? «Veña, nena que teño cola». O truco consistía en volver máis tarde. Ás veces, se a oferta se facía a última hora, baixaba o prezo. Ollo, era necesario revisar todos os cartóns. Ás veces, coábanche Winston «portugués» polo medio.
Vendíanse ademais todo tipo de aparellos. Dicían que os traían do Xapón. Lucían logotipos de TDK, Sanyo ou Casio. Pero moitas veces eran falsificacións de procedencia incerta e cun garantía de papel mollado. Tamén sabas, toallas, colchas e pantalóns «de marca» que, en fin... Se cadra, no medio da transacción, xurdía a sorpresa e parábase todo. Aparecía a policía e había que esconder a mercancía. Outras chegabas e atopábasche todos eses postos pechados. Preguntabas na carne e, como quen lanza unha confidencia, dicíache o tendero: «Houbo redada e durante uns días non van abrir. Pero pásache o luns, que xa estarán por aquí». Tras a interrupción, aquel submundo seguía o seu curso. Ata a nova paréntese, que o crebaba de novo. E así ata o infinito.