Creador de «Verán azul», renovou a ficción na televisión española

H. J. Porto REDACCIÓN / LA VOZ

A Coruña

De «Crónicas dun pobo» a «Hospital central», pasando por «Farmacia de garda», foi clave na produción de series

13 may 2018 . Actualizado ás 14:18 h.

As series televisivas estaban aínda por asaltar a banca. Era un mundo que se achaba moi lonxe de acadar os prodixios narrativos dos Soprano, TheWire , House of Cards, Breaking Bad ou Xogo de tronos, aínda que de fóra pronto chegaron algunhas obras cume como Eu, Claudio ou Retorno a Brideshead. A escola británica da compaña pública BBC e as privadas Thames ou Granada era algo impensable en España. Entre este modelo e o produto americano do fuxitivo, Bonanza e Con oito basta houbo que reinventarse. E aí, no laboratorio de RTVE , é onde creceu Antonio Mercero (Guipúzcoa, 1936), que empezou no oficio a comezos dos setenta con Crónicas dun pobo, que abordaba os problemas da vida cotiá dunha aldea castelá: Puebla Nova do Rey Sancho. As súas historias preferidas movíanse entre xente corrente, grupos humanos non moi amplos, sen solemnidades nin pedanterías, e a miúdo con trazos costumistas. Creou o seu estilo movéndose no ton da comedia e dando ás veces paso a vicisitudes de corte dramático.

 Autor radical

Aínda que non lle faltaban condicións de autor radical. Enseguida demostrouno co buñueliano telefilme A cabina (1972), protagonizado por José Luis López Vázquez, co que gañou o único Emmy en poder dun artista español. É máis, habíase diplomado como realizador na Escola de Cine de Madrid en 1962 coa curtametraxe Trotín troteras, que foi premiado na Bienal de Arte de París.

A escritura do guion, a produción, a dirección... Nada se lle escapaba. E así foi como iniciou unha carreira profesional que podería ben equipararse coa da historia da construción da ficción televisiva española. Hoxe o imaxinario colectivo patrio non se entende sen a súa obra.

Con Mingote no libreto, realizou Este señor de negro (1975), tamén protagonizada por López Vázquez. Pero foi en 1981 cando a súa figura se acrecentou exponencialmente con Verán azul, na que tivo ao lucense Horario Valcárcel -falecido esta mesma semana- como colaborador no guion. Foron unas cantas as xeracións que se educaron sentimentalmente coas cuitas dun grupo de nenos e adolescentes de vacacións en Nerja. Quen non chorou entón a morte de Chanquete?

Pero Mercero non quedou chuleándose en nostalxias. Con Valcárcel (e o gran Manolo Matji) escribiu Quenda de oficio (1986-1987), a ficción que sacou á luz o talento de Juan Echanove e que era un valor sólido na grella daqueles anos. Nos noventa, coas privadas en marcha, fixo Farmacia de garda para Antena 3, que tamén se erixiu produto de primeira necesidade no target familiar. E xa no 2000, para Telecinco, traballou na creación de Hospital central, que seguía o exemplo de éxito estadounidense de Urxencias . No 2004 estaba tamén en Manolito Gafotas, que adaptaba os libros de Elvira Lindo.

Son catro décadas de historia da televisión as que España despedía onte coa noticia do falecemento, aos 82 anos, de Mercero, que levaba desde o 2012 loitando contra o alzhéimer. Deixa, ademais, algúns sólidos títulos cinematográficos como A guerra de papá (1977), Agárdame no ceo (1988), A hora dos valentes (1998), Planta 4.ª (2003) ou E ti quen es? (2007).