Na Costa da Morte destrúese un cruceiro cada ano de media

Santiago Garrido Rial
s. g. rial CARBALLO / LA VOZ

VIMIANZO

Cruceiro restaurado recientemente en Cores
Cruceiro restaurado recentemente en Cores BASILIO BELLO

O Concello de Vimianzo reconstruirá o derrubado en Casas Novas, Serramo, este pasado sábado

21 oct 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

Houbo unha época, hai xa dous decenios, en que os cruceiros da zona desaparecían por roubo. Unha análise do 2014 tiña identificadas 14 subtraccións nos seis anos anteriores. Esa etapa pasou, pero o que se mantén é que unha boa parte desapareza por rotura. Nos últimos tempos, a media é dun ao ano, polo menos que se teña coñecemento, porque no medio de montes polos que xa non hai paso, ou de leiras onde a parcelaria borrou as vellas pistas, é máis difícil que transcenda que algunha cruz teña quedado feita cachizas.

A media dun por ano baséase no cotejo dos sucesos destes anos recentes, ao fío da desfeita, o sábado, dun centenario en casa Novas, en Serramo, Vimianzo, debido ao impacto dunha máquina agrícola. A alcaldesa, Mónica Rodríguez, sinalou onte que se vai reconstruír, e de feito xa pediron orzamento. Ademais, para hoxe está prevista a visita dun arqueólogo que valorará os danos.

En efecto, unha boa parte dos cruceiros rotos reconstrúense ou arranxan se o golpe non é moi forte, xa fose polos efectos dun accidente (caso de Cores, en Ponteceso, moi recente; a praza de Camariñas, a de Meanos, o campo da festa de Lamas, a Praza do Pan de Corme, Vilastose, a reitoral da Barca...), ou do mal tempo, como o da chaira previa ao faro de Fisterra, denominada Cruz dá Costa da Morte, levantada en 1987, e dúas veces máis pola forza do vento e da tormenta.

Os concellos xogan un papel esencial á hora de afrontar os gastos, por exemplo no de Cores , outro de Corme ou tamén uno moi destacado de Tines . Ás veces, tamén coa colaboración doutras Administracións ou do Arcebispado, como pasou con dous de Dumbría, un entre Sábade e Estimán, e outra na praza principal. Claro que, ademais dos accidentes, os temporais e ata os descoidos, a desidia tamén xoga un papel crave na desaparición destes valiosos elementos patrimoniais (o mesmo que mámoas, petróglifos e outros elementos de gran valor aos que se presta pouca atención e menor coidado), como se pode ver en Boallo (Berdoias), en Follente (Mira), e noutros puntos onde a cruz desapareceu xa hai tempo.

Segundo a web especializada Cruceiros de Galicia, na comarca ao hai menos 532, todos clasificados. Vimianzo é o municipio que máis ten, con 62, seguido de Zas, con 61; Cabana, con 59; Ponteceso, 53; Muxía, 46, e Carballo, 45. Corcubión, só 7.