Medio Ambiente tramita a modificación urbanística
09 mares 2018 . Actualizado ás 05:00 h.A zona do Areal, en Laxe, será urbanizable. Esa é a idea do Concello, que necesita o visto e prace da Xunta, e que xa elaborou un plan parcial (un equipo de arquitectos encargouse diso)/diso) para un ámbito duns 87.000 metros cadrados, e que na actualidade está en exposición pública na Consellería de Medio Ambiente, para a súa avaliación ambiental. Unha zona ampla, areosa, ligada á historia da localidade grazas á factoría de caolín, do que apenas queda a gran cheminea, pero tamén parte fundamental da súa paisaxe. E zona cobizada, cuxo desenvolvo xa se intentou fai máis de quince anos, pero sen éxito.
O alcalde, Manuel Mouzo, lembrou aquela tentativa de transformación e que non saíu adiante. Agora, xa co PXOM en vigor, e cunha nova edificabilidade, o proceso urbanístico volve pórse en marcha, pero con menos posibilidades construtivas que entón, e ademais nun área máis concentrada e próxima ao centro urbano, de algo máis de 37.000 metros cadrados. No documento sitúase no extremo oeste do sector, inmediata ao chan urbano, rodeada de edificios existentes e moi afastada do ámbito incluído na zona especial conservación e da área de movemento do equipamento de carácter local, ambas as afastadas do ámbito da Rede Natura». Un detalle non menor, porque cando o anterior desenvolvemento se interrompeu foi «pola falta de informe previo á aprobación definitiva da CPTOPV, que arquivou o expediente debido a que parte do sector estaba afectado pola Rede Natura». O uso que se prevé é de vivenda colectiva, con edificacións abertas ou semiabiertas, e unha altura máxima de baixo máis dúas plantas. A edificabilidade máxima será de 0,14 metros cadrados por cada metro cadrado de chan. Tamén se prevén as conexións viarias coa estrada AC-429 e coa avenida Cesáreo Pondal.
O documento en exposición inclúe un decálogo de conclusións para xustificar a clasificación que se pretende para os terreos como chan urbanizable. O terceiro fíxase no estado da zona: «A actuación urbanística leva a cabo sobre unha zona abandonada e degradada por unha antiga actividade mineiro-extractiva de caolín da que só perviven abandonados unha cheminea industrial dos fornos de cocción do mineral, unha pronunciada loma-vertedoiro de mica e cuarzo residual do proceso mineiro, e os restos das cimentacións das edificacións industriais da antiga actividade. O substrato edafológico e natural da totalidade do chan do ámbito urbanístico é un substrato inerte que sen chegar ao grao de chan contaminado; presenta uns niveis de alteración tales, que só cabe sobre o mesmo os procesos de rexeneración para recuperar unha capacidade natural actualmente atrófica».
Como remate, unha consideración sobre a propia finalidade do urbanismo, que ha de entenderse como «unha función pública tendente á satisfacción do interese público, no caso presente materializable na execución dunha actuación de rexeneración urbana probablemente sen parangón na Comunidade Autónoma e no traspaso a titularidade pública dunha franxa inmediata ás liñas de pleamar que quedará protexida fronte á especulación de cara ao futuro. Unha análise realista da nosa lexislación, aínda que nos permitiría identificar instrumentos utilizables para a consecución pública dos obxectivos expostos, como a expropiación forzosa, tamén guindaría a insatisfactoria conclusión de que os escasos recursos dun concello como Laxe non poden ser dedicados a acometer actuacións deste tipo [...].
Propiedade
A superficie total é de 98.519 metros, pero o ámbito de actuación queda en algo máis de 80.000. Os titulares son tres: Jaime Joaquín Valdés Parga, con 22.283 metros cadrados no ámbito a transformar (sempre segundo as referencias catastrais), a sociedade Urbalaxe (28.033) e o Concello, con dúas parcelas, unha de 2.258 e outra de 30.953.
A instalación que durou medio século
O documento remitido á Xunta, ademais das numerosísimas especificaciones técnicas, inclúe apuntamentos históricos sobre o ámbito afectado, que define como «un gran baleiro nas proximidades da vila». E que se debe a que os terreos estiveron ocupados desde os anos 20 ata finais dos 70 por unha mina de caolín e todas as súas instalacións. «Permanecen algúns restos, entre os que destacan o promontorio formado polo vertedoiro no bordo suroeste constituído na súa maioría por mica e cuarzo, cuberto de vexetación espontánea; unha cheminea industrial de ladrillo, e restos da antiga estrutura do serradoiro».