Plácido Castro Rivas fixo unha fortuna, pero os seus reveses políticos levárono a abandonar o pobo e a comarca
28 novs 2019 . Actualizado ás 11:47 h.O castelo do Príncipe e os seus terreos situados en Ameixenda (Cee), agora en venda de novo, saíron xa á venda en poxa pública celebrada no Parque de Artillería da Coruña o 20 de abril de 1894. Foron adquiridos por 1.500 pesetas por Plácido Castro Rivas. O novo propietario restaurou o monumento e rehabilitouno conservando os seus fosos, contrafosos, ponte, torre, aspillerado, gran patio, coas súas casas matas abovedadas e as súas grandes chemineas. Instalou estanques chafarices e fontes. Baixou a auga encañada do monte e construíu un enorme depósito de cantería para utilizala para a rega.
Tamén rematou a construción do último anaco da estrada de Cee ao Ézaro e construíu unha cómoda rampla ata o mar. Na parte oriental construíu un fermoso chalé cunha gran torre con azotea, desde a que se domina un amplo horizonte e a entrada do Pindo, Carnota, Quilmes, a ría de Muros, a enseada de Fisterra e Corcubión e Cee.
Plácido Castro Rivas naceu en Fisterra a mediados do século XIX e estivo casado coa muxiana Eufrasia do Río Recamán. Deixaron dous fillos, Plácido Ramón e Hermitas. Exerceu de secretario no Concello de Corcubión a partir de 1885 e emprendeu paralelamente varias aventuras empresariais nas que obtivo zumentos beneficios. Acumulou unha gran fortuna primeiro coa exportación de lagostas e, despois, como banqueiro, armador e con depósitos flotantes de carbón, entre outras actividades.
En política foi concelleira, elixido en varias ocasiones deputado provincial e exerceu moita influencia na comarca, tanto política como económica ou social. No entanto, en 1905 Plácido Castro sufriu os seus primeiros reveses políticos ao apoiar a candidatura dun rico indiano, Anselmo Villar Amigo, orixinario de Malpica, para deputado nacional polo distrito de Corcubión. Triunfou con facilidade o seu opoñente, Ramón Sanjurjo Neira. E, aquí, si violentaron o seu ego.
A mediados da segunda década do século XX, e perdida a súa influencia política por diversos episodios e contrariedades, Plácido decidiu abandonar as loitas enconadas entre dúas oligarquías: a que el lideraba e a do vello Manuel Miñones Barros.
Os seus fracasos políticos lévano a tirar a toalla e afastouse da vila de o seu berce. A súa figura, e a de Manuel Miñones Barros, que competían empresarial, profesional e politicamente, están directamente relacionados coa aparición da etapa de maior esplendor vivido por Corcubión na súa longa historia.
Vendidos os depósitos flotantes á Compaña Xeral de Carbóns e cedida a súa carteira de clientes da actividade bancaria a Perfecto Castro Canosa, de Cee, o 7 de novembro de 1916 apareceu en La Voz de Galicia un anuncio na que se ofrecía á venda un automóbil Panhard, modelo 1914. E poucos meses máis tarde, o 22 de xullo de 1917 puxo á venda unha casa situada na praza de Corcubión en 50.000 pesetas e tamén unha fábrica de salgadura en Fisterra e a Batería de San Carlos, pasando el e a súa familia a residir no castelo do Príncipe e despois a San Sebastián, de onde regresaba os meses estivais. Plácido Castro iniciaba así a súa radical desvinculación, primeiro con Corcubión, e despois coas actuais comarcas de Fisterra e Soneira.
Vendas
Nove anos máis tarde, o 21 de xaneiro de 1926 apareceu outro anuncio en La Voz: «Recíbense ofertas para compra das leiras seguintes: Leira urbana a base dun forte de guerra comprado ao Estado, nomeado Castelo do Príncipe de Ameijenda (...) Unha casa en Corcubión (rúa de San Marcos) de planta baixa e dous pisos construción do ano 1880 na praza e vistas ao mar (...) As ofertas ao seu propietario D. Plácido Castro...”.
Fracasada a venda do castelo do Príncipe e do automóbil -doou este último á Residencia do Estudantes de Santiago-, e desexoso de desprenderse da propiedade e afastarse definitivamente da comarca na que había nado e enriquecido, Castro Rivas tratou de doalo á Deputación de Valladolid coa prohibición de enajenarlo. A doazón: a leira con todas as súas dependencias, excepto o forte do Príncipe que quería reservalo en tanto vivise, pasando logo á morte do doante a engrosar a propiedade daquela corporación. A Deputación valisoletana enviou dous comisionados para cerciorarse do valor da propiedade, a aplicación que poderían darlle e os gastos de mantemento que traería. E segundo os comisionados tratábase de «unha admirable leira, valorada nun millón de pesetas, pechada por sólida e alta muralla, con varios edificios -un chalé de estilo inglés, outro titulado Casa de Pintura, unha chamada Mesquita construída ao estilo árabe, casa para criados, almacén de ferramentas, etc.-, á parte do Castelo do Príncipe coa súa galería de cristais, campos de tenis e dependencias luxosamente amobladas (...) Para leira de recreo, para sanatorio marítimo, albergue de colonias escolares ou base de explotación agropecuaria, resultaba inmellorable».
As condicións foron incumpridas sen que ninguén fixese nada por evitalo
Décadas despois, xa ao principio da actual democracia, a cláusula imposta prohibindo o alleamento foi sorteada en 1978. Desta forma quedou anulada a vontade do doante. Os bens hipotecáronse pola Asociación de Prensa madrileña nunha entidade bancaria, pasaron a mans do banco ao non cumprirse cos pagamentos comprometidos. Deste xeito, a entidade bancaria adquiriu así a propiedade e púxoa á venda.
Unha transmisión feita de xeito evidente en fraude de lei que fixo desaparecer a carga sobre o ben doado no camiño do negocio bancario, un ben que debería entregarse ás catro deputacións galegas en beneficio exclusivo dos «hospicianos incluseros» e coas mesmas restricións que fixaran á Asociación da Prensa de Madrid. E ninguén fixo nada para recuperar un ben expoliado.
Hoxe en día, os novos propietarios queren vendelo por seis millóns de euros.
Negativa á ACB de Corcubión en Buenos Aires para convertelo en asilo e sanatorio
A Deputación de Valladolid renunciou ao castelo polas cargas e restricións. Decatada a Asociación ABC do Partido Xudicial de Corcubión en Buenos Aires do desexo de doalo, pediullo a Plácido Castro para convertelo nun sanatorio-asilo de anciáns emigrantes que retornasen á súa terra sen recursos. Nunca recibiron contestación. Foi, pois, unha resposta contundente: o silencio. Ou o seu particular axuste de contas mesturado con resentimentos, inquinas e antigos rancores. E facendo caso omiso aos intereses dos seus comarcanos, cedeuno á Asociación de Prensa de Madrid para convertelo en residencia estival para fillos de xornalistas.
Crítica de La Voz
O 30 de outubro de 1927 La Voz publicou unha critica á súa postura: «O ex-deputado provincial, corcubionés, D. Plácido Castro, ofreceu á Asociación da Prensa madrileña o seu castelo do Príncipe, extensa leira situada nas inmediacións de Corcubión. Xa antes brindouna á Deputación de Valladolid , pero con tales restricións e tan complexas cláusulas que aquel organismo renunciou á doazón. En vista do cal o Sr. Castro a brinda aos xornalistas de Madrid, como puidese facelo aos escribanos de Conca ou aos tintoreros de Tarragona».
Xa non regresou máis
A escritura outorgouse en Madrid en decembro de 1928. E ao desfacerse da batería costeira do Príncipe, custeou unha fonte pública no lugar de Ameixenda e a vida de Plácido Castro tomou definitivamente outros camiños: xa non regresou de San Sebastián, e exiliouse ao comezo a guerra civil nunha vila que posuía en Niza (Francia), pero a Segunda Guerra Mundial empurroulle para o Uruguai, país no que faleceu no ano 1945.
Plácido Castro Rivas, foi un home que puxo á comarca en antagonismo coas súas ideas, e como castigo non quixo que a súa inmensa fortuna beneficiase á terra que lle viu nacer e enriquecerse. Puido ser un gran filántropo. Significou algo mentres mantivo o seu poder económico, político e social, pero, logo, só co económico buscou o desterro sen deixar aquí raíces. Puido ser un Fernando Blanco de Lema ou un José Carreira Fábregas. Hoxe o seu nome di pouco. De calquera forma, polas súas emprendimientos empresariais Corcubión dedicoulle o paseo marítimo de Quenxe e outras honras.