Antonio Támara: «O interese na exploración espacial é, sobre todo, para explotar recursos»

Cunha ampla experiencia no sector privado, o madrileño Antonio Támara José María traballa actualmente no departamento de Ensaios Ambientais, Cámaras e Simuladores Espaciais do Instituto Nacional de Técnica Aeroespacial (INTA). É enxeñeiro de Telecomunicacións e recentemente estivo bolseiro pola Fundación Torre-Pujales de Corme para divulgar sobre o vínculo entre a ciencia e a arte. «A Fundación é dos feitos culturais máis destacados para esta zona nos últimos anos», considera Támara: «O Corme que eu coñecín en 2013 dista moito do que vin fai unhas semanas. Está máis activo, con máis interese pola arte, e creo que a actividade da Fundación tivo moito que ver», engade. É unha pena, asegura, a falta de apoios institucionais, pois «está xa facendo moito pola Costa da Morte, con bolseiros de todo o mundo que difunden despois nas súas casas o que ven aquí», di.

Sobre a súa actividade no INTA, comentou a La Voz:

-España é unha potencia no sector aeroespacial.

-Este país colabora en case todos os proxectos europeos e, ademais, ten industria moi especializada na área.

-Colabórase, ademais, con outras entidades de todo o mundo.

-Si. Todo o que vai voar ten que ser testado en terra, e desde o Instituto facemos ensaios para todo o mundo.

-Tamén se exporta tecnoloxía.

-Como anécdota, os rovers marcianos levan unha unidade meteorolóxica desenvolvida integramente en España.

-Non é algo demasiado coñecido pola sociedade en xeral.

-Pode ser, pero sen dúbida hai moito movemento en España. Mesmo houbo un satélite desenvolvido por alumnos dunha universidade galega e hai outra empresa duns rapaces novos que están a desenvolver vectores (o que normalmente nós chamamos foguetes).

-É un sector en alza?

-Si, aínda que depende moito dos investimentos europeos, porque o tema espazo é tan enormemente caro...

-Que tipo de probas fáiselle aos obxectos que van ao espazo?

-Desde funcionais -que faga aquilo que se supón que ten que facer- ata probas de resistencia, sobre todo ambientais. Un satélite que está no espazo, ao non haber atmosfera, a súa cara que está a mirar ao sol pode estar a 300 ou mesmo 400 graos centígrados; nun segundo pode moverse e estar virado cara ao fondo do universo e baixar a súa temperatura ata 4 graos kelvin. Iso xera un estrés inducido en todos os elementos do satélite e pode facer que rebente.

-Máis aló do tecnolóxico, tamén se analizaron en España mostras tomadas en Marte.

-Si, hai uns anos saltou a noticia de que se atopou en Marte unha roca na que unha bacteria deixara unha pegada fósil. Iso analizouse en diferentes lugares, entre eles o Instituto español, que ten un concerto co CSIC e alí sitúase o Centro de Astrobiología, que é un dos referentes a nivel mundial.

-Lentos avances os que se fan neste campo. Talvez polos custos dos que falaba?

-Si, aínda que só nos chama a atención a parte máis «heroica» do asunto [ri], pero logo hai outra parte máis comercial. Hai miles de satélites orbitando ao redor da Terra e todo iso é industria: son retornos. E aí avánzase a pasos axigantados.

-Canto cre que tardará o home en desenvolver tecnoloxía para viaxes interplanetarios? Digamos, por exemplo, a Saturno.

-O home nunca viaxará a Saturno, porque as súas condicións gravitacionales non permitirían a vida do home alí. É probable que o seu corpo colapsase.

Con todo, non é tan importante viaxar a outros planetas como o é viaxar ás súas lúas, porque estas si teñen factores gravitacionales similares ou inferiores aos da Terra e algunhas delas conteñen condicións máis aparentes para que haxa vida. Nun futuro si haberá exploración, pero non será humana, senón robotizada seguramente.

-Como de acertada é a imaxe que vende o cine de todo o relacionado co espazo?

-Ao final todo é ficción, e haina de maior ou menor calidade. Por exemplo, eu creo que o home nunca poderá viaxar materialmente a través de buracos de verme, pero talvez as súas comunicacións, baixo unhas determinadas condicións, poidan facelo no futuro.

Outra cousa é a ciencia ficción máis próxima. Irán, sen ir máis lonxe, seguramente estableza unha base na lúa para explotar o xeo que hai nos seus polos como elemento combustible para lanzar vectores (foguetes) desde alí, porque non terían que vencer a gravidade terrestre.

-O interese está, entón, na explotación de recursos.

-Por suposto. Constantemente estase flirteando coa idea de explotar inmensos asteroides, ou os satélites doutros planetas... Esa depredación si que está na mente do home.

-Pisará o home de novo a Lúa? Ou é que nunca estivo?

-Si, si estivo [ri]. E creo que volverá estar, máis que nada por un tema político. Aínda que non deixan de ser especulacións.

---

---

---