A planta invasora uña de gato ten o inimigo dentro

Raúl Romar García
r. romar REDACCIÓN / LA VOZ

BIODIVERSA GALICIA

CSIC

Unha investigación propón utilizar como arma biolóxica para erradicala un insecto que veu coa especie

22 feb 2019 . Actualizado ás 15:54 h.

Leva tanto tempo instalada en Galicia -en España localizouse por primeira vez en Baiona en 1892- que ben podería pasar como unha especie autóctona. Pero non, non o é. A uña de gato (Carpobrotus edulis) non só é foránea e exótica -é orixinaria de Sudáfrica-, senón tamén sumamente invasora. Está amplamente estendida por toda a costa de Galicia, desde os cantís aos sistemas dunares, e a súa enorme resistencia e capacidade competitiva está arrinconando ás especies locais. E, a pesar das periódicas campañas que se poñen en marcha desde a Consellería de Medio Ambiente, erradicala é practicamente imposible.

«Podemos minimizar o seu impacto, especialmente en zonas sensibles como parques naturais ou en cantís de difícil acceso, pero erradicala é moi complicado», constata a bióloga Cristina Vieites Blanco , que estudou o seu impacto nunha tese doutoral realizada no Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) e a Universidade de Santiago baixo a dirección de Serafín González e Margarita Lema. No seu traballo, publicado na revista científica Science of the Total Environment ou Plant and Soil, non só confirmou que a tamén coñecida como herba do coitelo despraza á vexetación nativa, senón que tamén afecta o chan alterando o seu pH, o que modifica a dispoñibilidade de nutrientes. Sobre este último aspecto, o máis novo, comprobou que nos chans rochosos produce un aumento da acidez, mentres que nos areosos a reduce.

«Empobrece o chan, o que se traduce nunha perda da biodiversidade e o que mesmo pode favorecer a entrada doutras plantas exóticas», resume a bióloga. Pero talvez un dos feitos máis relevantes da súa investigación radica na súa proposta de minimizar o impacto da uña de gato mediante o uso biolóxico dun insecto, a cochinilla algodonosa (P.Messembryanthemi ), xa que os resultados en laboratorio demostran que, nestes momentos, é a mellor estratexia para o control da praga.

O insecto tampouco é orixinario de Galicia, xa que acompañou á uña de gato na súa viaxe á comunidade, pero, en principio, non parece que a súa acción teña impacto nas plantas locais. Aínda que está pendente un estudo específico que o probe, outros realizados nos Estados Unidos verificaron que se alimenta exclusivamente do zume da planta invasora, polo que non produce unha alteración no ecosistema. «O que vimos -apunta Vieites- é que debilita ao Carpobrotus edulis ata chegar a matalo». Pero, por que non o fixo ata agora e a uña de gato continúa a súa expansión? Porque o número de insectos é insuficiente, porque non se dispersan facilmente fóra da súa localización orixinal e porque soportan mal o frío do inverno. Do que se trataría agora sería de concentralos naqueles espazos sensibles onde se poida focalizar situación. Pero aínda haberá que agardar.