O asteroide que acabou cos dinosauros orixinou a biodiversidade dos peixes

Europa Press

BIODIVERSA GALICIA

O impacto creou un enorme baleiro evolutivo, brindando unha oportunidade para que os peixes mariños que sobreviviron diversificásense

18 abr 2018 . Actualizado ás 16:35 h.

A diversidade en tamaños, formas e cores dos peixes que poboan os océanos ten a súa orixe nunha extinción masiva hai 66 millóns de anos, a do asteroide que acabou cos dinosauros.

As secuelas do impacto do asteroide, que aniquilou en conxunto a un 75 % de especies animais e vexetais, creou un enorme baleiro evolutivo, brindando unha oportunidade para que os peixes mariños que sobreviviron diversificásense enormemente, segundo unha investigación de biólogos da Universidade de California en Los Ángeles (UCLA).

«A rica biodiversidade actual entre os peixes mariños mostra as impresións dixitais da extinción masiva ao final do período Cretácico», afirma Michael Alfaro, profesor de ecoloxía e bioloxía evolutiva no UCLA College e autor principal do estudo.

Para analizar esas impresións dixitais, os «detectives evolutivos» empregaron unha nova técnica de investigación xenómica desenvolvida por un dos autores. O seu traballo publícase na revista Nature Ecology and Evolution.

Cando estudaron o momento da diversificación dos acantomorfos, Alfaro e os seus colegas descubriron un patrón intrigante: aínda que había moitos outras liñaxes de acantomorfos sobreviventes, os seis grupos de acantomorfos máis ricos en especies da actualidade mostraron evidencia dun cambio evolutivo substancial e a proliferación do tempo da extinción masiva. Eses seis grupos chegaron a producir case toda a diversidade de peixes mariños que vemos hoxe en día, dixo Alfaro.

Agregou que non está claro por que os outros liñaxes de acantomorfos non se diversificaron tanto despois da extinción masiva.

Unha lotería de hai 66 millóns de anos

«A extinción masiva, sostemos, proporcionou unha oportunidade evolutiva para que algúns dos acantomorfos sobreviventes diversifíquense enormemente, e deixou unha gran pegada na biodiversidade dos peixes mariños de hoxe», di Alfaro. «É coma se houbese unha lotería hai 66 millóns de anos, e estes seis grupos principais de acantomorfos foron os gañadores», chancea.

Os achados tamén coinciden estreitamente coa evidencia fósil da evolución dos acantomorfos, que tamén mostra un forte aumento na súa diversidade anatómica despois da extinción.

A técnica xenómica utilizada no estudo, chamada captura de secuencia de elementos ultraconservados de ADN , foi desenvolvida en UCLA por Brant Faircloth, quen agora é profesor asistente de ciencias biolóxicas na Universidade Estatal de Luisiana.

Onde os métodos anteriores usaron só de 10 a 20 xenes para crear unha historia evolutiva, o enfoque de Faircloth crea unha imaxe máis completa e precisa mediante o uso de máis de 1,000 marcadores xenéticos. (Os marcadores inclúen xenes e outros compoñentes de ADN , como partes do ADN que activan ou desactivan proteínas, e compoñentes celulares que desempeñan un papel na regulación de xenes).

Os investigadores tamén extraeron ADN de 118 especies de peixes mariños e realizaron unha análise computacional para determinar as relacións entre eles. Entre os seus achados: non é posible determinar que especies están xeneticamente relacionadas simplemente observándoas. Os caballitos de mar, por exemplo, non se parecen en nada á chiba, pero as dúas especies son primos evolutivos, un descubrimento que sorprendeu aos científicos.

«Demostramos que este enfoque funciona, e que guinda nova luz sobre a historia evolutiva para o grupo de vertebrados mariños máis rico en especies», conclúe Alfaro.