O Consello do Mexillón reflexiona sobre o conflito da fazula e os cambios de xestión dese recurso, que condicionarían seriamente, din, a viabilidade do sector
30 novs 2021 . Actualizado ás 21:16 h.Resulta paradoxal que cando imos ao supermercado coa idea de comprar navalla galega atopámonos navalla holandesa, o que se vende por zamburiña é cuncha de abano do Perú e a ameixa vén de Italia ou de Portugal… Galicia perde fol como potencia produtora de moluscos infaunales como o berberecho, a ameixa ou a navalla. As cifras oficiais dos últimos anos así o evidencian. Esa diminución contrasta co crecemento experimentado por países como Portugal ou Italia, que están a substituír a Galicia como principal provedor do mercado nacional, co risco que esta tendencia representa para un sector estratéxico na nosa comunidade autónoma desde o punto de vista socioeconómico.
Como se informaba estes días nos medios, os rexistros dos últimos exercicios mostran que a hexemonía galega se mantivo entre 2016 e 2019. Pero en 2020 xa se produciu un transvasamento nesa clasificación e Galicia, con 6.073 toneladas producidas, pasou a ocupar o terceiro posto, tras Portugal (6.391) e Italia (6.262). No que vai de ano 2021 a tendencia é similar porque ata o 31 de agosto Italia fornecera ao mercado nacional 4.290 toneladas de moluscos, 3.609 Portugal e 3.183 Galicia.
Que significa esta realidade? Que cedemos terreo en algo tan sensible para Galicia como a produción ligada ao sector do mar. É incuestionable que a orixe galega de peixes e mariscos sempre representou un reclamo altamente positivo ante os consumidores, unha carta de presentación insuperable para produtos provenientes doutras latitudes, que quedaban relegados a un segundo plano fronte ao valor engadido achegado pola «marca Galicia».
Agora, ese enorme legado de tradición e calidade está a verse seriamente comprometido pola competencia do prezo portugués e da mercadotecnia italiana, co risco potencial que representa para o futuro dun amplísimo tecido económico e social xurdido e asentado ao redor das actividades relacionadas co mar.
Nese escenario cobra máis forza que nunca o mexillón, que ocupa por méritos propios desde hai décadas o «mascarón de proa» da despensa mariña de Galicia. Unha subministración confiable e estable, cunha relevancia que se mantivo ao longo de xeracións e que acadou o seu culmen durante a crise sanitaria causada pola Covid-19, cando, a diferenza doutros, foi capaz de manter a súa actividade e con ela o emprego asociado, declarado como esencial. Foi entón cando esta industria demostrou dun xeito incontestable a solidez da súa musculatura, que lle permitiu exercer un papel de enorme relevancia no mantemento da cadea de subministración alimentaria. Durante eses meses, o noso sector acrecentou aínda máis o carácter estratéxico que sempre lle caracterizou pola súa importancia socioeconómica con outra achega fundamental: ser garante da soberanía alimentaria.
O único produto-sector do mar de Galicia que é capaz de arraigar á industria asociada ao noso territorio. Unha actividade ben xestionada desde a roca ata o peirao, que asegura o mantemento da cadea de subministración alimentaria e con ela das actividades empresariais que o conforman. Esa fortaleza non é froito do azar, senón a consecuencia dun saber facer baseado na tradición pero que tamén soubo tomar o pulso de cada momento histórico para adaptarse convenientemente ás súas demandas. Por iso hoxe asistimos con inquietude aos cambios que se están propondo na xestión da fazula. Cambios que, de levarse a cabo, condicionarían seriamente a viabilidade do sector.
Eses actores insisten desde hai tempo en estender a súa influencia e exercer uns pretendidos dereitos sobre o control da fazula, cuxa recolección nos bancos naturais foi un dereito histórico dos produtores amparado por lei. Unha actividade que ejemplifica como poucas a interacción respectuosa entre o home e a natureza. Unha relación ligada a un proceso biolóxico que fai das rías un auténtico criadeiro natural de fazula.
Vai pórse en risco o futuro do sector mexilloeiro de Galicia deixando que unha parte estratéxica da xestión dese recurso estea en mans dos mesmos que non puideron ou sabido atender as súas obrigacións de manter e fortalecer os seus cultivos? De verdade alguén valorou o que suporía deixar en mans de terceiros a xestión da fazula? Alguén analizou o que significaría que sucedese co mexillón galego o que está a suceder co resto dos mariscos de Galicia? O mexillón, as empresas e as familias, non queren saber nada nin de ERTE, nin de paróns pola situación sanitaria, nin de perda de produtividade dos bancos marisqueiros, nin tampouco de aumento das zonas improdutivas. O noso sector do mexillón é como o mecanismo dun reloxo da máis alta calidade, cun armazón de actividades que mesmo nos meses máis complicados da crise sanitaria mantívose en funcionamento. E tamén todos lembramos como se enfrontou e superou a crise do Prestige cos seus propios medios.
Este armazón empeza a funcionar todos os meses de decembro cando os produtores aproveitan a seca para colleitar a semente na costa rochosa de Pontevedra e Coruña. Esta subministración regular de fazula é o que mantén en funcionamento este sector, persoas e empresas, que suman 20.000 postos de traballo directos e indirectos. Un conglomerado que traballa con gran perfección e aséntase con sólidas bases na nosa comunidade desde hai máis de 70 anos. Hoxe decidiron pórnos en risco, demasiado para permanecer impasibles.