Misión ao paraíso dos pingüíns

Bea Costa
bea costa O Grove / LA VOZ

O Grove

O Exército de Terra volve ao Grove para preparar a campaña antártica, que levará a unha trintena de militares e científicos a vivir catro meses no Polo sur

12 sep 2019 . Actualizado ás 05:00 h.

O sarxento Do Real xa sabe o que é pasar catro meses afastado da civilización, rodeado de xeo e a temperaturas baixo cero. En ocasións faise duro, sobre todo pola distancia dos seus fillos, pero a experiencia vale tanto a pena que decidiu repetir. A final de ano deberá estar na base Gabriel de Castela, en Illa Decepción (Chile), formando parte do continxente da campaña antártica. Científicos, investigadores e militares forman un equipo no que os primeiros acoden para estudar os aspectos relacionados coa actividade sísmica, o clima e a fauna deste territorio, e os segundos ocúpanse da súa seguridade e do correcto funcionamento da base, sexa trasladando aos biólogos en zódiac a avistar lobos mariños, sexa baleirando as tubaxes que quedaron atrancadas polo xeo. A norma é acompañar ao persoal civil en calquera saída da base, e con este propósito levan semanas preparándose.

Cada membro da expedición ten unha función e a maquinaria debe estar engraxada á perfección para ser autosuficientes durante o verán austral (de decembro a abril). A poboación máis próxima está a mil quilómetros, de maneira que non hai cabida para os imprevistos; nada pode fallar nos equipos electrónicos, a cociña, o botiquín e, por suposto, tampouco a bordo. Con este propósito, os militares adéstranse durante esta semana no manexo de lanchas pneumáticas en San Vicente do Grove aproveitando as condicións que ofrece este litoral, como veñen haciéndo desde fai cinco anos.

Nesta ocasión trátase dun equipo formado por dez homes e tres mulleres procedentes de destacamentos de toda España que tiveron que competir con outros douscentos aspirantes por este posto. Tocoulles a lotería, en palabras do sarxento Do Real. O vento cala ata os ósos e deberán convivir cun volcán que segue activo, pero estar nunha paraxe tan extrema, en plena natureza e asistir ao espectáculo que ofrecen cincuenta mil parellas de pingüíns en época de cría non ten parangón. «É o paraíso», engade o responsable da área de motores da misión, que pode contarse entre os privilexiados do planeta -calcúlase que este territorio recibe a uns 40.000 visitantes ao ano- que coñeceron de preto nestas inhóspitas terras. El e Tomás Zamora son os únicos que reenganchan. Para o resto dos participantes na trinta e tres expedición á Antártida, caso do comandante e xefe da campaña, Joaquín Núñez, será a súa primeira vez, e acoden coas expectativas moi altas. No entanto, ata coller o avión que os levará a Chile e embarcarse no Hespérides aínda hai moito traballo por diante en terra. E é que ademais de adestrarse para patronear unha lancha, aprender a manexarse cos traxes de supervivencia, facer prácticas de rescate e pilotar un dron é necesario facer provisión do material para vivir durante catro meses sen posibilidade de avituallarse por outras vías; comida, recambios para os vehículos e ata material de obra para levantar un muro de contención na costa encherán varios colectores que viaxarán ata Illa Decepción.

Participantes

O continxente está formado por trece militares, tres deles mulleres, que se presentaron de forma voluntaria e foron seleccionados entre case douscentos aspirantes

Calendario

Tras as prácticas no Grove, en decembro voarán a Chile, onde embarcarán rumbo á base Gabriel de Castela e alí permanecerán 4 meses

Operativo

A campaña inscríbese no Plan Estatal de Investigación Científica, Técnica e de Innovación do ministerio. Está coordinada polo Comité Polar Español e a base está xestionada pola División de Operacións do Estado Maior do Exército de Terra

Temperaturas que poden acadar os menos 25 graos e días que non se pon o sol

O continxente militar despedirase o venres do Grove e o 30 de novembro compartirá unha xornada de capacitación co equipo científico co que convivirá na Antártida. Agárdalles unha aventura na que soportarán ventos de 120 quilómetros por hora, temperaturas de ata menos 25 graos e verán días sen noite. «É unha oportunidade incrible», sinala Vanesa Alcón, unha sevillana que xa sabe o que é participar en misións en Afganistán e o Líbano e que, por fin, vai poder ver cumprido o seu soño de ir ao Polo sur, no seu caso, con responsabilidades na área de comunicacións.

Con ela son tres as mulleres que forman parte desta expedición, a cifra máis alta de participación feminina acadada ata a data; a media de idade dos militares é de 41 anos e teñen unha media de vinte anos de experiencia.

A diferenza doutras misións, na Antártida non se dan situacións de guerra nin perigosas, aínda que si se viven momentos de tensión relacionados co malo mar e condicións climáticas adversas. O relax chega á hora das videoconferencias vía satélite, que lle permiten falar coa familia e ofrecer charlas aos colexios (120 participaron xa deste programa) para dar a coñecer o seu traballo e educar e concienciar no respecto ao medio ambiente, porque, lonxe do que algúns pregoan, o cambio climático xa está aquí. A iniciativa Apadriña un pingüín permitiu estreitar lazos co continente xeado a máis de cen mil nenos en España, e o obxectivo é seguir sumando.