Teto, o home que armou a tantas xeracións de rodadores galegos

Pablo Penedo Vázquez
pablo penedo VILAGARCÍA / LA VOZ

CAMBADOS

Un Modesto todavía ciclista -segundo por la izquierda-, en la salida de una carrera de Pontevedra a principios de los años 50.
Un Modesto aínda ciclista -segundo pola esquerda-, na saída dunha carreira de Pontevedra a principios dos anos 50. cedida< / span>

O ciclismo galaico perdía fai unha semana a unha das figuras da súa historia. A un corredor, mestre, director, e ourive de bicicletas capaces de gañar a Volta a España

07 novs 2015 . Actualizado ás 14:22 h.

Hai unha semana que o ciclismo galego perdía a un sabio e ourive de fino trazo, para gañar un referente histórico, cuxa vida, obra e exemplo seguirán inspirando a moitos máis futuros rodadores a través da boca ou a pluma daqueles que tiveron a sorte de coñecelo. Porque quen o trataron non dubidan en situar a Modesto Sánchez Alba, Teto para o mundo, como unha das figuras máis influentes na historia do ciclismo galaico ata o seu deceso. Non tanto polos éxitos deportivos dos que os que resultou partícipe directo, que tamén, como polo seu papel de pioneiro na súa etapa de corredor, e polo seu impacto en quen pasaron polas súas mans, ou deixaron nelas a fabricación das súas máquinas a dúas rodas e pedal.

Con 88 anos percorridos parouse Teto. Case nove décadas de carreira pola vida marcadas pola traxedia. Co falecemento de tres dos seus catro fillos, un con dous anos por enfermidade; outro con 21 nun accidente de tráfico cando ía para corredor de primeiro nivel. Golpes brutais contra as cunetas que non cambiaron a unha persoa «encantadora», como a define o seu gran amigo e presidente do C.C. Cambados, Ernesto Falcón. Un dos dez -de doce- irmáns Sánchez de Barrantes que probaron o deporte do sillín e o manillar cando, nos anos 40 e 50, era cousa de aventureiros románticos. Ata o punto de ir e volver en bicicleta a Ourense para poder competir.

O seu irmán Marcelino foi o primeiro galego en correr a Volta a España, retirado por unha ferida de bala na Guerra Civil. Teto quedou ás portas da gran rolda tras disputar dúas Voltas a Galicia por mor dun accidente cun camión en 1948, cando se adestraba na Coruña mentres realizaba o servizo militar. Non puido cumprir o soño de todo ciclista, pero si facer o que poucos, ser protagonista de máis dunha carreira de persecución no velódromo de Palma.

Coñecer á súa futura muller levouno a vivir a Cambados, onde acabou rexentando o taller de motos e bicis de Marcelino cando este decidiu montar outro en Pontevedra. Aí empezou a forxar o seu ascendiente sobre tantos e tantos corredores.

Formador, e estratego do mellor equipo amateur español de finais dos 70

Mestre das primeiras camadas de ciclistas cambadeses, nos 70 dirixiu por toda a Península á maioría dos nados en Galicia que chegarían a ser alguén no pelotón no mellor equipo amateur de España entre 1976 e 1980, o Cesantesa Rega Lomba. Como Álvaro Pino ou José Teixeira. Tamén o seu fillo Modesto, futuro mecánico do Xacobeo, que non logrou correr de profesional. «Dirixíanos como ou mellor en carreira. Pero tamén nos limpaba e amañaba as bicis, e dábanos masaxes a todos ao rematar cada día. Por pura afección. O non cobraba», lembra Modesto fillo, ao que lle asalta o recordo de cando rapaz «meu pai deixaba de gañar non taxi que tivo uns anos para levarme a min e vos meus amigos a competir».

«Tiña a visión dun veterán. E logo, era amigo de todo ou mundo. Daquela -anos 60/70? eramos tres equipos en Galicia, e sempre que precisabamos calquera cousa, botabamos unha man», apunta Horacio Barros, fundador no 66 do Spol e aínda hoxe o seu presidente. ?A nivel galego é unha figura. Porque axudou a moita xente do noso ciclismo cando non había apenas medios?, resalta Barros.

 I+D+I de un afamado construtor

Á vez Teto converteuse nun referente nacional como artesán construtor de bicicletas de primeiro nivel. Foi dos primeiros en empregar o titanio en vez do aceiro, soldando con latón e prata os seus cadros de fabricación propia e feitos a medida do deportista, que lle reclamaban desde toda España porque, lembra Ernesto Falcón, ?eran moi lixeiros? para a época. I+D+I que o ourive cambadés plasmou, lembra o presidente do C.C. Cambados, en invencións como ?unha orquilla traseira que no canto de saír cun tubo do sillín, facíao con dous, acurtando a parte traseira dá bicicleta, e botando a roda un pouco máis para adiante. Tivo moito éxito, porque para a escalada era moito mellor?.

Entre os clientes do taller de Teto figuraron grandes nomes do ciclismo galego e español, pasándose a norma de competir coas bicicletas dos seus equipos para dotarse dunha Sánchez. Entre eles, Agustín Tamames e Álvaro Pino, vencedores de senllas edicións da Volta a España con bicicletas fabricadas polo arousán. Invencións hoxe convertidas en pezas de incalculable valor. Polo menos para un Agustín Tamames que, descubría Ernesto Falcón hai escasos meses, loce como ouro en pano no despacho da súa empresa o xersei de campión da gran rolda hispana de 1975 e a máquina de Teto coa que se subiu todo o máis alto do podio.

O seu taller, o gran ágora das novas camadas de corredores galegos

As visitas ao taller de Teto convertéronse na escola de varias xeracións de ciclistas galegos. ?Como persoa era extraordinario, fabuloso. E cos rapaces era moi bo. Sinxelo, moi agarimoso, e sempre dándolles consellos. Ensinaba sen rifas?, rememora Horacio Barros. Por iso é polo que o estudo de Modesto estivese sempre cheo de vida, e de mozos ansioso de aprender do mestre.

Cando Gustavo César Veloso empezou a dar as súas primeiras pedaladas como corredor amateur con 18 anos Teto xa non era o director deportivo do C.C. Cambados. E con todo ?a primeira vez que saín cos compañeiros do club á estrada leváronme canda o, ao seu taller, para que ou coñecese?, lembra o mellor corredor arousán de todos os tempos, e un dos dous únicos profesionais da comarca hoxe en activo.

A recado Teto cruzou a súa última liña de meta co orgullo de poder ver aberto o agasallo postremeiro que lle fixo ao deporte que amou toda unha vida. Ao seu neto Anxo, bautizado co nome dos dous tíos prematuramente falecidos, debutar este ano no pelotón profesional nas filas do W52-Quinta dá Lixa de Gustavo César Veloso. Unha nova xeración que a saga dos Sánchez entrega a ese mundo ao que leva dedicando o seu corazón desde hai 80 anos, co soño renacido de poder gravar o seu apelido no palmarés das grandes carreiras só imaxinado polas súas ascendientes. Que chegue a acabar ocorrendo será culpa do avó Modesto. O responsable, di Anxo, ?de que eu sexa ciclista?. Polos seus consellos inmunes ao paso dos anos. Polo seu amor ao ciclismo e os ciclistas.