O xabón que quita o cheiro a peixe

José Ramón Alonso de la Torre
J.R. Alonso da torre REDACCIÓN / LA VOZ

AROUSA

MARTINA MISER

Vilagarcía destaca por ese carácter señorito que uns chaman inglés e outros, simplemente, rico

15 jul 2019 . Actualizado ás 11:30 h.

A Raia é a fronteira máis despoboada de Europa con catro excepcións: o eixo Valença-Tui-Vigo, as cidades emparelladas de Chaves e Verín e as dúas eurociudades triplas do sur: Ayamonte-Vila Real de Santo António-Castro Marim e Badaxoz-Elvas-Campo Maior. Neste último punto, xusto na fronteira, levántase un macro centro comercial «internacional» chamado O Faro. Está sempre cheo de españois e portugueses e abundan nel as tendas de ambos os países. Nunha delas, chamada Casa Espaço, comprei a pasada semana un xabón de aceiro inoxidable cuxa virtude é que che fregas a man con el e desaparecen os cheiros persistentes de peixe ou de cebola.

A dependenta despachoume o xabón de brillante aceiro coma se fose unha gran novidade, o último descubrimento en dispositivos para o fogar. «¡Que cousas inventan!», exclamou mintas envolvíamo. Eu calei prudente, pero quedei coas ganas de comentarlle que comprara o mesmo xabón, iso si, un pouco máis caro e máis sólido, en «Nartallo», unha tenda de Vilagarcía, facía máis de 20 anos.

Cando a miña nai vén a Vilagarcía, encántalle ir de compras porque di que atopa produtos descoñecidos para ela como a culleriña para comer kiwis, o cascanueces de cerámica, infalible aparello que abre as noces sen esforzo nin perigo de que as cascas salten pola cociña, o quemador do azucre do arroz con leite ou bonitos termos capaces de gardar quente o café durante máis dun día.

Aos turistas, desde sempre, encantoulles comprar roupa náutica en Vilagarcía. Aquí había botas katiuskas elegantes cando este tipo de calzado era basto no resto de España. Os chubasqueros das tendas eran e son bonitos, orixinais e resistentes e atópanse jerséis diferentes que chaman moito a atención cando se exhiben na rúa Santiago de Valladolid ou na Alamedilla salmantina.

Cando Zara era unha tenda de provincias sen máis transcendencia e as súas dependentas da rúa Rey Daviña tomaban café con Amancio Ortega na cafetería California, a miña familia e outras moitas familias de turistas agardaban ao veraneo vilagarcián para volver ao interior cargados de pezas bonitas a prezo imbatible. Porque un dos primeiros lugares do mundo onde se estableceu Zara foi Vilagarcía de Arousa. Agora, atópasche unha tenda de Inditex no lugar máis apartado do planeta. A principios dos 80, só as había na Coruña, en Santiago, en Vilagarcía...

Único concerto en España

O vindeiro xoves, a gran cantante Gaynor Hopkins, de nome artístico Bonnie Tyler, dará en Vilagarcía o seu único concerto en España e de novo rexorde na cidade esa aureola de exclusividade, desa Vilagarcía única e mítica, unha especie de paraíso perdido onde pintaba Sorolla.

Hai 120 anos, a Cámara de Comercio destacaba que Vilagarcía contaba cun balneario que pasaba por ser un dos mellores de Europa e sinalaba tamén os seus «cafés como o Universal e o Unión, casinos, fondas, grandes almacéns de tecidos, tendas de moda, confeiterías, farmacias, ferraxerías, papelerías, imprentas, ultramarinos, sastrerías, barberías e, en fin, toda clase de comercio en xeral, fornecido de todo o necesario e aínda do superfluo».

O comercio do superfluo é o que distingue ás cidades luxosas e amantes da boa vida. Nese sentido, Vilagarcía sempre destacou por ese carácter señorito que uns deron en chamar inglés e outros, simplemente, rico. Esa pátina entre decadente e soñadora afunde as súas raíces en locais míticos como o Casabranca coa súa orquestra de jazz band ou o café de Poyán e o seu ambiente refinado.

É a Vilagarcía dos palacios dos duques de Terranova e de Medina de las Torres, que enchen de asombro aos forasteiros pois non conciben que mansións de tanta beleza e poderío parezan casaróns do medo abandonadas e preparadas por un magnifico director de arte para ambientar unha película de terror de Amenábar ou Bayona.

Vilagarcía hidalga e señorial dos almacéns e a banca Simeón. Epicentro dos amantes das antigüidades e, sobre todo, da porcelana inglesa certificada e con pátina decimonónica que se atesouraba, vendíase e véndese no Fogar, unha tenda que é máis museo que comercio.

Vilagarcía de diversións e praceres, a Casa Cadrada, o Varietés, cuxa aureola se sustancia nos concertos rueiros destes días, as mil butacas do Salón Teatro Vilagarcía, aberto ao público en 1911, onde Andrés Segovia e Arthur Rubinstein celebraron concertos e Castelao e José Antonio Primo de Rivera pronunciaron mitins. O Fantasio, único cine do mundo onde o luxoso galiñeiro era máis caro que o patio de butacas ou o palacete do Casino, ata 1969 coas súas escaleiras solemnes, a súa balaustrada, as súas altas ventás e unha fachada romántica enredada en hiedra.

Chega xullo e Vilagarcía volve ser a cidade perfecta para veranear con calma, sen présas, demorándose en concertos, en terrazas, en tendas e cafés, unha cidade chaira e paseable onde os achaques suavízanse, onde os xabóns de aceiro inoxidable chegan con adianto e os perfumes franceses vendíanse antes que en Madrid, onde, en 1924, Rubinstein interpretou a Chopin e, en 2019, Bonnie Tyler quixo cantar en exclusiva.