Teresa Cuiña leu o manifesto do 8M tras unha vida de loita por dignificar á muller
17 mares 2019 . Actualizado ás 19:48 h.Pilar García foi presidenta da Asociación de Mulleres Rurais de Guillán. Hai unha semana, presentou no salón nobre de Ravella a Teresa Cuiña, que leu o manifesto do 8M. Ao referirse a ela, resumiu o seu labor nunha frase tan sinxela como didáctica, unha frase que todo o mundo entendeu e resumía o que significou Teresa para as mulleres do Salnés nos tempos difíciles, cando o feminismo era unha entelequia e os problemas das mulleres eran moi básicos. Pilar díxolle desde o estrado a Teresa : «Ti ensináchesnos a ser independentes, a saber que podiamos ir tomar un café soas ao bar».
Efectivamente, Teresa Cuiña foi unha das persoas que máis fixeron polas mulleres do Salnés. Traballaba coas Mulleres Rurais, impulsando, fai disto 25 anos, un movemento pioneiro formado por 15 asociacións e máis de mil mulleres, só na área de Vilagarcía.
O de ir soas ao bar tardou en chegar. Antes, Teresa tivo que pelexar desde o seu traballo en Extensión Agraria para que as mulleres, simplemente, atrevésense a saír da casa. Contaba que a súa estratexia era organizar cursos moi prácticos de conxelación de alimentos, de conservas vexetais, de artesanía, etcétera. Como as mulleres entendían que se trataba de cursos útiles, apuntábanse e deixaban un fogar onde, ao casar, encerráronse, deixando ao carón ás amigas e illándose por culpa da tele, do coche e ata da lavadora, que acabara cos faladoiros do lavadoiro.
Estes cursos serían vistos hoxe como a perpetuación dos roles de sempre: a muller, á cociña. Con todo, eran a única estratexia que funcionaba, o primeiro banzo cara á emancipación. Teresa explicaba que, unha vez dado ese paso, organizábanse outros cursos máis persoais e complexos que as incumbían directamente pola súa condición de mulleres. O caso era sacar á muller de casa. «Cuesta , pero hai unha vantaxe, cando saen, xa non volven meterse en casa xamais», detallaba a súa experiencia.
María Teresa Cuiña Vence naceu en Silleda . Estudou nas filipenses vilagarciás e nas doroteas de Pontevedra. Fixo un curso en Madrid sobre Desenvolvemento Rural e en 1969 sacou unhas oposicións ao servizo de Extensión Agraria. Ata 1971, estivo destinada en Xinzo de Limia e ese ano consegue o traslado a Vilagarcía, onde a súa avoa e os seus tres tías instalaran un negocio por San Roque e onde casa con Anxo Medeiros, un mariño mercante pontevedrés nado en Xaén. Na axencia vilagarciá de Extensión Agraria, responsabilizouse dos temas de familia e centrouse na promoción da muller rural nun área moi extensa cuxos límites estaban marcados polos concellos de Catoira , Cuntis, Moraña, Campolameiro e Poio. Todo o territorio entre estes municipios e a costa era o campo de acción «feminista» de Teresa Cuiña.
En realidade, ela non sabía que estaba facendo un feminismo precario, ou sexa, dignificando ás mulleres e preparándoas para a batalla final da equiparación e a igualdade. Simplemente, facía o seu traballo. En 1969, na Limia, as súas preocupacións eran tan básicas como conseguir que as amas de casa e as súas familias comesen froitas e verduras para non padecer enfermidades por exceso de graxas e avitaminosis ou convencelas da necesidade de instalar cuartos de baño nas vivendas. Cando chegou a Vilagarcía en 1971, atopouse cun problema máis grave: había un alto grao de consumo de alcol entre os nenos. Os seus pais dábanllo para almorzar no canto de leite. Tras unha forte campaña, este problema quedou erradicado na primeira década dos 80.
Superados os problemas alimenticios, houbo que dedicarse a outros labores tamén básicos como que as mulleres rurais traballaban no campo cos seus maridos, pero eles só pagaban a súa Seguridade Social, polo que as mulleres non cotizaban e non tiñan dereito a pensión. Aí tivo que empregarse tamén a fondo esta muller pioneira na loita feminista.
No acto de hai unha semana, díxose de Teresa que puxo os cimentos da emancipación das mulleres arousás sen grandes proclamas, indo ao día a día, aos detalles. Efectivamente, o seu labor era constante, sen desalentos, con sutileza, gota a gota e con paciencia ata ver uns froitos que agora parecen lóxicos e habituais, pero que hai 25 anos eran case un milagre.
Un exemplo: Teresa Cuiña levou a cabo unha ardua campaña para mentalizar ás mulleres rurais de que debían participar no deseño das súas casas especificando como querían a cociña, a altura dos mobles, onde colocar o frigorífico. Batallaba contra a teima de, como ela dicía, «construír palacetes para xente que non fai vida palaciega». Casas nas que había que descalzarse ao volver do campo ou da batea para non manchar o chan ou con dúas cociñas: unha luxosa para ensinar e outra vella para guisar instalada nun vello galpón exterior.
Teresa deu primeiro a batalla da calidade de vida, logo viñeron as batallas máis feministas pola igualdade de xénero e agora contempla a situación, xa xubilada, coa satisfacción de ter levado adiante a verdadeira revolución: facer ben o seu traballo.
Intentou acabar cos almorzos infantís
con alcol en
vez de leite
Quixo erradicar o de construír casas cunha cociña para ensinar e outra para guisar