«Expuxemos o tema do Val dos Caídos con moito respecto»

Yolanda García Ramos
YOLANDA GARCÍA VIVEIRO / LA VOZ

BURELA

CEDIDA

«O mal da pedra» representarase en Burela, en Barreiros e finalmente o domingo en Ribadeo

09 oct 2019 . Actualizado ás 10:10 h.

Venres 11: Burela (Auditorio Municipal, 21.00 horas); sábado 12: Barreiros (Centro Cultural, 19.00); domingo 13: Ribadeo (auditorio, 20.00 horas) • Dentro da súa xira por España, a compaña arxentina O Baleiro Fértil leva a escena unha mirada crítica baixo a dirección de Tony Lestingi e con Romina Pinto e Iván Steinhardt na repartición que tocará tres destinos mariñáns esta fin de semana: Burela, Barreiros e Ribadeo. A obra O mal da pedra, escrita pola madrileña Branca Doménech, ten unha localización máis que oportuna, o Val dos Caídos, en pleno debate sobre a exhumación dos restos de Franco. Aínda que realmente a elección dese texto, como explica Steinhardt, foi pura casualidade. O pasado sábado tamén ofreceron a función De quenllas e outras rémoras de Sergio Villanueva no Café Cultural A Sacabeira, en Sargadelos, e que repetirán en Ribadeo na Devesa (este próximo xoves día 10 ás 21.30 horas en Círculo Habaneiro).

-Que fai unha compaña arxentina por estas terras?

-Fai moito que veñen compañas arxentinas aquí e sobre todo nomes do teatro arxentino. No caso noso, O Baleiro Fértil é unha compaña pequena que recentemente arrinca, aínda que Romina e eu temos moitos anos de teatro, cine e tele. É un proxecto que arrincou coa primeira obra en 2018, cando estreamos De quenllas e outras rémoras en Madrid, obra sobre as estafas das preferentes. Enseguida empezamos a buscar un segundo texto e demos co mal da pedra de Branca Doménech. Xa antes en España teceramos uns lazos case fraternais con algunha sala e pareceunos que era lindo poder traer este traballo.

-É arriscado tocar unha polémica tan «ao dente» agora?

-En realidade déronse varias casualidades que xa non son casualidades senón causalidades e planetas aliñados e demais. Buscando o texto para o novo espectáculo, en cinco días lemos 74 obras, pero non había unha procura deliberada dun texto español(...) Iamos descartando e finalmente demos co mal da pedra. O día que o lemos dixemos ‘é esta a obra' e ao día seguinte, a mediados do ano pasado, Sánchez anuncia a exhumación dos restos de Franco. Máis sinal que esta non pode haber... E despois de catro funciones en Madrid, a metade de setembro, ao martes seguinte decatámonos de que o Tribunal Superior ía expedir sobre a exhumación e fómonos alí para vivenciar de preto a sensibilidade deste conflito ou desta greta que sucede no país e que tamén está a pasar agora mesmo en Sudamérica, con outras connotacións.

-Que lles cativou do texto?

-Pareceunos un texto moi intelixentemente escrito por Branca porque o que fixo foi pór o tema sobre a mesa para que cada un poida reflexionar de acordo ás súas propias vivencias. Non é unha obra que alce as bandeiras de nada senón que nos di ‘leste é o cadro de situación presente, a ver que facemos con isto'. Mesmo se un ten unha posición neutra poida ser unha lectura de pensamento cotián. Desde Buenos Aires dixéronnos ‘pero vostedes, como van facer isto a España?' Despois fomos comprobando desde Valencia en diante que o texto, para definirche o que sucede, é sanador dalgún xeito. A xente recíbeo cunha linda emoción e un sincero agradecemento. Desde o primeiro momento decidimos expor o tema con moitísimo respecto e máis en Galicia, porque na segunda emigración de españois que chegaron a Arxentina nos 40 a metade eran galegos. En Arxentina tamén foron a ver a obra e estivemos en contacto coas nais da Praza de Maio e o que sería unha especie de ramificación de memoria histórica de alí. Interpela a todos, non deixa a ningún bando máis favorecido ou máis desfavorecido. A recepción foi preciosa.

-Explican na presentación da obra que mostra o ridículo do extremismo.

-Si, absolutamente. Cando rematamos de ler o texto con Romina Pinto dixemos que o que está a suceder é trazar unha sorte de paralelo simbólico entre a dureza da pedra e a dureza dos discursos extremos. É unha crítica a posturas que son extremas, sen poder escoitarse nin falarse durante anos, só por mantelas.

«O día que lemos o texto dixemos “é esta a obra”, e ao día seguinte Sánchez anuncia a exhumación dos restos de Franco»