Doce anos despois da intervención da Xunta os esqueletos de formigón salpican o municipio e algúns construtores quéixanse de que lles pararon as obras
18 jun 2020 . Actualizado ás 20:05 h.Era o ano 2006. Na cociña dunha casa de labranza de San Miguel de Reinante, no concello lucense de Barreiros, un intermediario ofrecía 200 millóns de pesetas (1,2 millóns de euros: por entón seguíase negociando en pesetas, máis familiares para os tratos) a un gandeiro a piques de xubilarse. Rexeitou a oferta. Quería máis. Hoxe, as vacas pastan no prado, duns 4.000 metros cadrados. Ese mesmo mediador ofreceu un millón de euros a un hostaleiro por outra parcela con forma de ele, con apenas trinta metros de fronte á estrada nacional. O propietario contestoulle que tiña que pensalo e, finalmente, tamén rexeitou a proposta. Era pouco diñeiro, argumentou. Hoxe na leira garda mobiliario que usa no verán nas terrazas. A tentación do diñeiro doado mandaba en Barreiros. «Hoxe é doado falar, pero había que estar alí naquel momento e verse no lugar», sinala unha testemuña destes tratos frustrados que explican cal era o ambiente entón en Barreiros, en pleno bum da construción.
Ese mesma testemuña atopábase nun pub de San Miguel, acompañando a un intermediario, cando se presentou outro cun cartafol debaixo do brazo. Sen disimular o seu alborozo, contou que pola mañá pechara a compra dunha leira por pouco máis de dez millóns de pesetas. Un auténtico choio. Horas despois xa a vendeu por 60 millóns. Nese mesmo momento, o outro intermediario ofreceulle 100. O curioso é que ningún dos alí presentes movera nunca un ladrillo: eran ligazóns co perfil apropiado, con coñecidos en Barreiros e en empresas de construción.
Moitas das operacións apalabrábanse ou se limitaban á entrega de sinais e pisos que nunca chegaron a construírse. Porque coa picada da burbulla inmobiliaria o castelo de naipes veu abaixo. «Só os máis espelidos gañaron moitos cartos», sinalan desde unha empresa construtora.
Proxectos para case 6.700 vivendas
Neste caldo de cultivo, en Barreiros presentáronse proxectos para construír 6.693 vivendas, das que se denegaron un terzo, en concreto, 2.188, segundo o Colexio Oficial de Arquitectos. Con todo, deuse vía libre para edificar 4.500 pisos e chalés nun concello de 3.000 habitantes.
Pero chegou a intervención da Xunta, no 2007, e as demandas contra obras en marcha. Os guindastres paráronse e os bancos cortaron o financiamento. De pouco serviu que o Tribunal Supremo sentenciase no 2014 que a intervención da Xunta fora ilegal. Tampouco que agora o Xulgado do Penal número 2 de Lugo diga que non se cometeu prevaricación urbanística ao outorgar as licenzas e que o alcalde non incorreu en ningún delito. Nos anos que seguiron apenas se concluíron algunhas promocións. A razón, máis que legal era económica: non había diñeiro. Hoxe en día, os esqueletos de formigón, as obras a medio facer, salpican Barreiros. Outros moitos proxectos nin se iniciaron.
Ao final, sen responsables
E os construtores claman. Poucos dan a cara. Dos que seguen en activo, algúns dos consultados non queren nin oír falar de Barreiros pola repercusión negativa que aínda creen que ten. Quen si o fai é Faustino Pulpeiro, dos Gallopiños, empresa que presentou unha demanda no Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) reclamando á Xunta unha indemnización de 2,8 millóns de euros polo diñeiro gastado en Barreiros, sen incluír o lucro cesante. Perdeu e, como moitos outros, recorreu ante o Supremo, onde confía en que lle dean a razón:
«A nós déronos unha licenza que era válida, e en todo caso non era a nosa responsabilidade. Imos ao TSXG e négannos a indemnización porque din que eran licenzas mal dadas. E agora sae outra sentenza que di que si estaban ben dadas. Entón, aquí quen é o responsable, quen me paga a min?
Pulpeiro asegura que, de non producirse a intervención da Xunta, a maioría das promocións haberíanse vendido: «O que se fixo foi adiantar a crise en Barreiros un ano e medio. A carón de onde iamos edificar nós había unha promotora de Santiago. Estaba co movemento de terras e xa levaba 18 pisos vendidos. Ao final, quebrou».
máis información sobre o urbanismo en Barreiros
