Patricia Reyes, de Honduras: «Galdo, en Viveiro, é máxico e se falas con estranxeiros que viñeron aquí diríanche o mesmo»

O 14 de decembro de 2023, Casa Eladio, taberna da Feira de Galdo en Viveiro, reabría da man de Francisco José Novoa «Pirri» e Patricia Reyes. Ela é natural de Honduras pero leva xa varios anos en España, tras vivir antes nas Illas Canarias e regresado á súa terra. Di que Galdo aclaroulle cal é a súa misión neste mundo onde ás veces parece que se estila o contrario: «Eu veño unir». E dio desde unha taberna de aldea. Son as que dinamizan verdadeiramente a zona rural e nunha contorna ao que chegaron, como ela, bastantes estranxeiros nos últimos anos cativados por algo intanxible. Como goza tanto do contacto coa xente e dunha «comunidade que é marabillosa», a Casa Eladio chega xente que xa forma parte da veciñanza aínda que naceu en Inglaterra, Holanda, Bélxica etc... Ou Sevilla, de onde é natural a panadeira Carmen, cuxos produtos serven para que Casa Eladio alimente á súa clientela.

«Esta casa _apunta Patricia Reyes, impresionada_ ten máis de cen anos, dixéronme. Vén de xeracións de taberneiros. Ten historia». E pesa?, pregúntolle. «Si, algo pesa e máis aínda sendo muller e estranxeira, aínda neste século», confesa, aproveitando o micrófono para render homenaxe a «todas as mulleres», sobre todo ás da súa familia porque «sempre están comigo e eran moi intelixentes, toda a vida tiveron negocio foron emprendedoras». Actualmente está feliz e o seu carácter extrovertido non pasa desapercibido. Fala marabillas das súas raíces: «Veño dunha cidade de Honduras, O Capoqueiro Atlántida, a costa norte onde somos moi alegres. Sacamos unha radio e facemos un entroido inmediatamente!». «Moita xente _agrega_ non coñece Honduras e pido á xente que se tome un tempo para coñecer». Ten unha parte en común con Galdo e é a riqueza natural. De feito, Reis formouse no seu país na rama forestal aínda que aquí as súas saídas laborais foron o coidado xeriátrico e a limpeza doméstica, acabando finalmente en hostalería «pola miña filla, porque quixen darlle algo mellor e quería axudala a entrar na universidade».

«As nosas raíces»

Quere converter Casa Eladio tamén nun espazo rural cultural onde a pintura ou a fotografía (agora exhibe imaxes do ferrolán Ocaña) ter cabida. «Trato de integrar e que esta non só sexa unha taberna para tomar, senón tamén aprender». E a probar, de cando en vez, a gastronomía hondureña como as «enchiladitas» ou os «deditos de queixo», aprendendo tamén a cociñar receitas galegas como callos e polbo, que lle gustan. «A maioría dos hispanoamericanos _defende_ respectamos a contorna e adaptámonos, pero hai cousas que non podemos deixar atrás, como son as nosas raíces e forma de pensar. Aquí vexo que a xente ten uns privilexios que ás veces non se ven, a pesar da crise. Por exemplo, poden ir todos os días a un bar, nós non aínda gañando ben porque hai outras cousas prioritarias». Suspira e engade: «O meu país está agora en eleccións e agardo que cambie». Subliña que «hai cousas marabillosas en Honduras, que é 80% forestal, natural e salvaxe».

Na outra cara da moeda, «o problema é a inseguridade que hai ahorita». É innegable que aínda que non ten plans de volver á súa terra por moitas razóns, bota de menos á súa familia. Ao mencionar a varios dos seus, emociónase: «Algunha xente que traballou en barcos de carga si que coñece a miña cidade e dicíame que a xente de alí era marabillosa. Púxenme a chorar. Aínda que, volver ao meu país non. Aínda que o amo e estraño á miña xente, as miñas amizades, a vida que tiven... Quédame alá unha familia moi grande, pero non volvería. Desde pequena souben que non ía morrer alí, que o meu lugar estaba fose pero realmente non sabía onde».

E engade: «Galdo ten algo máxico. Se entrevistases a cada un dos estranxeiros que viñeron aquí, diríanche o mesmo». «Non sei que ten Galdo. Eu querería botar raíces aquí aínda que como din os madrileños, son do mundo. Creo que é certo», finaliza.

---

---

---