Inés Rivadeneira, unha mezzo que voou moi alto

María Guntín
MARÍA GUNTÍN LUGO / LA VOZ

A MariÑA

CEDIDA

A lucense trasladouse a Madrid aos 18 anos para comezar os seus estudos musicais no conservatorio

11 novs 2019 . Actualizado ás 05:00 h.

Inés Rivadeneira (Lugo, 1928) é unha mezzosoprano que pasou a súa nenez en Valladolid . Desde pequena escoitou e aprendeu música popular galega que logo repetiu no colexio. Foi entón cando naceu a súa paixón e amor polo canto. Formou parte do coro das Dominicanas de San Pablo, cuxo director descubriu a clara vocación musical desta lucense. Foi entón cando empezou a aprender. Ao ser filla de militar non recibiu apoio familiar posto que ninguén entendía que Inés quixese facer teatro. O seu gran fan foi o seu irmán Manolo, que a animou a seguir a súa vocación nuns anos nos que as mulleres estaban relegadas ao ámbito doméstico e da crianza. Rivadeneira demostrou que ela soa podía desenvolverse como muller e como música. E non dubidou en enfrontarse aos seus medos para conseguilo. Aínda sen sabelo, ela formou parte dese grupo de mulleres que asentaron os alicerces dun feminismo que reivindicaba o desenvolvemento das mulleres no ámbito artístico.

Aos 18 anos trasladouse a Madrid pensionada pola Deputación de Valladolid e empezou a estudar no conservatorio. Aprendeu de Angeles Otrein e Lola Rodríguez de Aragón. Culminou cun Premio Fin de Carreira. O seu debut foi en 1951, en Valladolid , cantando páxinas de Verdi, Giordano e Bizet. Un ano despois estreouse no Liceo de Barcelona coa ópera Soledad , de Juan Manén.

Sería difícil resumir a historia de Inés en tan só unha páxina, pero é imprescindible lembrar que participou na reapertura da Zarzuela, en 1956. A súa carreira transcorreu por moitos lugares e retirouse en 1973, aos 45 anos. A súa última actuación foi no Albert Hall de Londres.

Unha muller con calidade humana

Julián Jesús Pérez acaba de publicar unha biografía da artista baixo o título de Inés Rivadeneira, unha vida para o canto. Se Julián tivese que definir a esta muller con dúas palabras elixiría xenerosidade e seriedade profesional. «Tamén a súa calidade humana, a súa honestidade, os seus altos principios». Ela ensinoulle moito máis que canto. Recibiu os seus ensinos durante dez anos. «Ensinoume moitas cousas sobre o mundo profesional da música, pero tamén sobre a vida mesma», explica Julián, que a considera como unha segunda nai no referente a moitos aspectos.

Elisa Moscoso é prima de Inés e profesora de Linguaxe Musical. Coñécea moi ben, en parte polo gran aprecio que lle ten e pola convivencia que desempeñaron as dúas. «É expresiva e alegre. Eu son pianista. Vin todas as actuacións de Inés, que marcaron moito a miña vida. Todos os anos viñan a casa», conta Elisa, que admite que as dúas sempre encaixaron moi ben. Algo que comprobou durante as longas tempadas que pasou en Madrid coa súa tía, «unha pedagoga extraordinaria e unha persoa aberta, respectuosa con todos».

Unha historia de vocación

Se en algo coinciden historiadores e músicos é en que Inés Rivadeneira é un das mellores cantantes españolas do século XX. A súa traxectoria internacional é impecable e, despois de xubilarse, ocupou unha cátedra na Escola Superior de Canto de Madrid ata a súa xubilación, formando a novos alumnos apaixonados polo mundo musical.

Con 25 anos recibiu o Premio Nacional de Lírica e nunca se apartou da súa gran paixón. Dicía que cantar con naturalidade e coma se estivese a falar era o seu mellor truco e que a relaxación é algo fundamental neste oficio, evitando a tensión e o esforzo vocal constante.

Inés participou na reapertura da Zarzuela, despois da súa reforma no ano 1956

A súa familia defínea como unha persoa alegre e honesta e como unha pedagoga extraordinaria