A emigración deixou unha pegada profunda en necrópole como as de Xerdiz, Bravos e Miñotos, no municipio de Ourol
01 novs 2019 . Actualizado ás 05:00 h.Hoxe, festividade de Todos os Santos, miles de mariñáns achegaranse aos cemiterios para levar flores ou visitar as sepulturas de seres queridos. Pero, na comarca existen moitos que merece a pena visitar en calquera momento do ano por razóns que van mesmo máis aló do persoal. É o caso do indiano de Xerdiz, en Ourol, que destaca pola beleza de figuras de Jesús ou da Virxe e as súas davocaciones esculpidas en pedra en nichos verticais. «O canteiro fíxoas como se foran mulleres galegas enloitadas e coas mans sobre os xeonllos», resalta un especialista. Este camposanto foi construído no ano 1908 mediante doazóns de emigrantes en Cuba e veciños, segundo relatou Martín Fernández na sección Memoria de Mariñáns destas páxinas. Das mans do mesmo canteiro ou de pupilos seus proceden, case con total seguridade, segundo explican distintas fontes, varias «figuras xeitosas» labradas noutras dúas necrópoles de parroquias ourolenses, a de Bravos e a de Miñotos, onde a presenza da emigración tamén é unha constante.
Lápidas en galego nos dous de Burela, e crime de Santa Cruz no Valadouro
Alumnos do IES Perdouro de Burela realizaron hai máis dunha década un traballo sobre o uso do galego nos cemiterios. Os resultados foron demoledores: das preto de 1.500 lápidas que existían no cemiterio vello da localidade, só oito estaban escritas na lingua materna dos falecidos. Na necrópole nova, os resultados eran similares. Son lápidas cuxos epitafios en galego aínda se poden ler.
Inspiración dunha novela
Nos camposantos mariñáns tamén hai algúns recordos da crónica negra. No de Santa Cruz do Valadouro, por exemplo, están enterradas as catro vítimas dun arrepiante crime cometido hai máis de 130 anos, en 1888, e que foi novelado polo escritor Miguel Vila Pernas en Ou crime de Santa Cruz do Valadouro. Nel foron asasinados o entón cura de Santa Cruz, Manuel Neira Murado, e tres criados seus, Jesús García, Luisa García e María Josefa Gasalla. O móbil foi o roubo, e os seis autores foron condenados a pena de morte, aínda que finalmente cinco deles foron indultados.
As vistas do de Viveiro e a tumba dun expresidente do Goberno no de Ribadeo
Centenares de nichos, tumbas e demais estruturas funerarias conviven no cemiterio municipal de Altamira de Viveiro, un dos máis grandes da comarca da Mariña. As súas vistas sobre a cidade do Landro e en especial sobre a ría e o mar Cantábrico son encomiadas por quen o coñecen, aínda que a súa localización, no inicio da subida ao monte San Roque, fai que sexa especialmente batido polo vento e os temporais. Nel atópanse algúns epitafios curiosos, como o que lembra a catro nenos que foron asasinados pola súa nai nos albores do século XX. Un dos atractivos do cemiterio municipal de Ribadeo é que nel se acha a tumba dun expresidente do Goberno, a de Leopoldo Calvo-Sotelo e Bustelo (1926-2008), Marqués da Ría de Ribadeo, que decidiu ser enterrado nel.