Foz reivindica a súa lenda e envorcouse recreando o milagre de san Gonzalo

José Francisco Alonso Quelle
josé alonso FOZ / LA VOZ

A MariÑA

XAIME RAMALLAL

A vila é unha festa celebrando a derrota das hostes normandas en Tupide

03 sep 2017 . Actualizado ás 05:00 h.

Na dársena de Foz, do maleteiro do coche un mozo sacaba un casco con dous grandes cornos, un cinto con vaina e unha espada, mentres atropeladamente se vestía unha túnica e calzaba cubrebotas. «¡Acabo de ver a un viquingo!». Os ollos como pratos dun neno que o observaba evidenciaban o seu asombro. Fora prevido: «Imos a unha festa normanda, a Foz», pero foi en balde. A súa sorpresa inocente explica o magnetismo das festas de recreación histórica, o seu éxito e proliferación. A de Foz, a normanda, sen ser veterana está entre as consolidadas. Son sete anos reivindicando a súa lenda, a do Bispo Santo, san Gonzalo, agrandándoa co pobo envorcado na representación dun episodio que os focenses maman desde o berce, escoitando por boca de pais, nais ou avós como con cada golpe do báculo na terra o santo afundía, un tras outro, os drakkar que se aproximaban á costa. Fermosa lenda.

Onte o día acompañaba. A ría focense lucía espléndida, cristalina, como un prato, reflectindo os escintileos do sol que, limpo, non chegaba a queimar. Sobre a unha e media da tarde o público apiñábase na contorna da praia de Tupide e o espigón, ata o vello faro inactivo desde hai moitos anos. A Rapadoira quedaba practicamente baleira. Todos acudían a ver o espectáculo. Había xente. Moita xente, pero probablemente menos que nas festas normandas de agosto, este ano atrasada á primeira fin de semana de setembro para cadrar a marea. Aproximábanse os normandos a Foz e coa Cabalgata das Valkirias de Richard Wagner ¡como non! soando por megafonía comezaba a representación da lenda, sin duda, o momento estelar da festa que se iniciou o venres e hoxe conclúe.

A batalla

«Se temos que loitar, loitaremos». Na praia, os aldeáns focenses, campesiños na súa maioría, pertrechados con pedras e apeiros de labranza, facían grupo para enfrontarse aos escudos e espadas das hostes viquingas. «¡Vos ou quixéstedes. ¡Por Odín!, Que soe ou corno», replicáronlles os sanguinarios visitantes. Ao sopralo, polo mar asomáronse os «lóstregos de Odín», seis embarcacións cun nutrido gruño de invasores que desembarcaron na praia, facendo fronte co resto de viquingos. A batalla estaba servida. Os focenses recibíronos cunha choiva de pedras, que os envalentonó ao extremo de que gañaron a batalla. Unha vitoria efémera, va, porque á avanzada de drakkars ían seguir centenares máis. Foz estaba perdido. Pero nisto apareceu o aclamado san Gonzalo, que acudiu desde San Martiño. Baixo palio, báculo en man o seu fervor e fe puido máis, botando a pique cada barco con cada golpeo do seu báculo.

A historia fíxose lenda

Así, con leste e outros milagres, don Gonzalo converteuse en San Gonzalo; o Alto dá Grela, en Bispo Santo, e alá polo século XI a historia fíxose lenda.

Na praia de Tupide retirábanse os restos da batalla. Os barcos viquingos despedíanse iniciando o regreso, acirrados polos espectadores tras a súa xusta e ben encaixada derrota. Tocaba festexar a vitoria como só saben -dicían- as xentes de Foz. E soou a gaita e o pandeiro. Por diante quedaba todo un sábado e un domingo repletos de actividades, para saborear a vitoria e seguir engrandeciendo a épica lenda do Bispo Santo.

Desembarco infantil e liga de combates viquingos

Onte Foz foi unha festa. Tomado por centenares de persoas vestidas de normandos ou de campesiños do medievo, con focenses e visitantes de todas as idades involucrados na celebración, a zona portuaria foi o epicentro da diversión.

Os actos seguen hoxe. Ás 11.00 horas iniciarase unha nova xornada do mercado e renovaranse os talleres de actividades no campamento normando. De 12.30 a 13.00 horas disputarase a liga de combate viquingo, no campamento. Xa pola tarde, proseguirán os atelleres e actividades da vida normanda, tamén no campamento, e alí mesmo, ás 17.30 horas, iniciarase o desembarco infantil. A orngaización, a Asociación Desembarco Normando, informa que «proporcionaranse armas inofensivas para a representación. Se queren fabricar as súas propias armas na casa, poden facelo, sempre e cando sexa con materiais, tales como cartón, espuma ou amaflex». A continuación haberá xogos populares para os máis pequenos, no recinto da chaira portuaria. E para rematar, procederase coa entrega de premios.