Un camiño tradicional de Ribas de Sil leva aos restos dun templo redescubierto hai pouco tempo
26 ago 2018 . Actualizado ás 05:00 h.No municipio de Ribas de Sil localizáronse hai pouco as ruínas da antiga igrexa de San Antonio -un edificio de estilo renacentista que pode datar do século XVII-, caídas no esquecemento e ocultas entre a maleza desde hai moito tempo. Uns mozos do municipio atopáronas grazas ás indicacións de Alejandrina Álvarez, unha veciña que faleceu recentemente aos 104 anos. Esta singular paraxe pode visitarse seguindo un antigo camiño que foi moi utilizado polos veciños da parroquia de Soutordei e dos municipios ourensáns de San Xoán de Río e Castro Caldelas para acceder aos viñedos que se cultivaban nesta parte da ribeira do Sil, así como a un souto e un conxunto de sequeiros. Tamén tomaban este camiño os fieis que acudían á igrexa, polo menos unha vez ao ano, para celebrar unha romaría en honra a san Antonio.
Aos poucos metros de iniciar o percorrido -en descenso todo o traxecto- sae unha senda á esquerda que leva ata os restos da igrexa, situados a unha decena de metros. Actualmente este camiño segue dando acceso a varios viñedos que son propiedade de veciños das aldeas de Soutordei, Chenzas e Moredo.
Restos da ábsida
As ruínas da igrexa corresponden á cabeceira ou ábsida. Consérvase unha parte decorada, consistente nun zócalo de almohadillado e con puntas de diamante. Nun saínte apréciase un adorno a modo de orla cun emblema do que se descoñece o seu significado.
Tras visitar o lugar, seguimos o percorrido polo camiño en dirección a un primeiro grupo de sequeiros que se atopa a unha distancia duns 150 metros. A pesar do seu estado ruinoso -levan máis de vinte anos abandonados- aínda ofrecen un notable interese etnográfico. Nestas construcións pasaban longas tempadas os seus propietarios -a maioría veciños de Castro Caldelas- mentres duraba o proceso de secado das castañas.
Seguindo o camiño, os demais sequeiros atópanse de forma graduada nun tramo aproximado duns cen metros. O seu estado de conservación é moi desigual, pero a maioría -uns dez ou doce construcións en total- atópanse practicamente en ruínas e sen cuberta, circunstancia que acelera aínda máis o seu proceso de desaparición.
Recordos dun párroco
Santos González, veciño da próxima localidade San Pedro e de idade avanzada, lembra ter oído contar que había un cura moi maior ao cargo da igrexa de San Antonio. «Daquela a igrexa xa debía estar en mal estado e o cura, que non estaba ben da cachola, mandouna derribar de todo», explica. Ao parecer, este cura -continúa- posuía moitos terreos que se estendían desde a igrexa pola ribeira abaixo ata a beira do Sil. Os veciños de Moreda axudábanlle nos labores agrícolas e levábanlle herba para os animais que gardaba nunha dos cortellos cuxos restos se conservan nas proximidades. Outro cortello contiguo pertencía a un tal Álvaro, veciño de Moredo.
Xunto á igrexa, di doutra banda Santos González, había un terreo chairo ao lado do camiño que leva aos sequeiros, onde se facía unha procesión cando se celebraba a romaría. Os veciños levaban despois os santos -descoñécese cales eran- ata a igrexa de Soutordei, onde se gardaban durante o resto do ano. «Cando fixeron a estrada -continúa Santos- moitos escombros foron parar contra a igrexa». O veciño tamén oíu dicir que moitas pedras da igrexa foron levadas ás terras de Caldelas para reparar vivendas e para construír fornos.
Os viñedos que se cultivaban nestes terreos, apunta Santos González por outra banda, producían importantes cantidades de viño. «Recordo que meu avó sacou nunha ocasión unha cuba con máis de trinta canados, uns mil litros», explica. «Nunca vin uvas tan grandes como as daqueles paredóns», engade.
punto de inicio
O camiño que leva á igrexa de San Antonio arrinca no punto quilométrico 5,5 da estrada que vai de San Clodio ás aldeas de Soutordei e Piñeira. A senda empeza á saída dunha curva e á altura duns antigos cortellos