Granxas de leite pásanse á carne en busca dunha mellor calidade de vida

Ao longo do último lustro Galicia viu aumentar o número de explotacións de vacún de carne. Os datos actualizados sitúan o censo en 23.076 granxas, case un 10 % máis das que existían no 2013. Esta tendencia crecente contrasta coa evolución mostrada polas explotacións de leite, cuxa cifra global vai adelgazando cada ano. Por exemplo, o 2017 arrincou con 8.477 granxas, e acabou con 8.014. A maioría cesa a actividade por falta de substitución ou por problemas de rendibilidade, pero hai algunhas que se pasan do leite á carne. Esta reconversión, que vén producíndose desde hai tempo, agudizouse hai dous anos e medios, xusto cando os prezos do leite en orixe caeron en picado. A crenza xeral apunta a que o cambio obedece a un factor económico, de procura de maiores ingresos, pero esta é unha visión parcial e incompleta.

O factor que máis pesa, máis aló da rendibilidade, é a menor carga de traballo, o que redunda nunha maior calidade de vida. «Non é só que as necesidades de traballo na carne son moito menores, ademais nesta os gandeiros libéranse da escravitude que supón ter que estar todos os días munguindo dúas veces as vacas», apunta o profesor Edelmiro López.

Máis tempo

Luisa Díaz tivo unha explotación de leite no municipio lucense do Páramo: lembra que lle daba moito traballo e cos baixos prezos do leite empezoulle a contabilizar perdas. Para atender as vacas e o ordeño necesitaba unha man de obra que non podía contratar, e desde hai pouco pasouse á carne. Agora ten 20 vacas.

Las granjas de vacuno de carne gallegas crecieron un 10 % en el último lustro «Mudei basicamente por gañar tempo; ou leite era unha escravitude: eu necesito agora atender aos meus pais, coidalos, que son moi maiores, e co leite non podía», lembra esta muller de 52 anos, que ten un fillo de 26 e outro de 28, ningún dos cales se pensa quedar no campo a traballar. Os estudos feitos ata agora mostran que o paso do leite a carne nos últimos 25 anos deuse principalmente en dous tipos de situacións: primeiro, explotacións en mans de gandeiros de idade madura e avanzada -máis de 55 anos- que non tiñan sucesor. Nestes casos, que foron as máis numerosos, a reconversión do leite a carne funcionou como unha etapa intermedia ata a xubilación, como paso previo ao abandono da actividade agraria.

O outro tipo de situación, menos frecuente que a anterior, pero cun número tamén significativo de casos, foi a de gandeiros relativamente novos que buscaban unha menor carga de traballo e mellores condicións de vida que no leite, tal e como precisa o profesor Edelmiro López, que xa fixo un estudo sobre isto hai anos.

«A probabilidade de cambiar de orientación aumenta nas unidades onde o titular acada unha idade elevada e diminúe naquelas que eran máis grandes (maior superficie ao comezo do período), máis produtivas (maior produción de leite por vaca en 1985), con mellor estrutura da súa base territorial (maior tamaño da parcela en 1985) con sucesor e cun maior número de membros da familia traballando fóra da explotación», apunta nas conclusións desa investigación.

Josefa Vázquez é outra gandeira de Friol que se pasou do leite á carne. E vende uns 18 becerros ao ano a un prezo medio cada un que oscila entre os 1.000 e os 1.100 euros. «Cartos tamén da o leite, se cadra máis que a carne, o que pasa é que o traballo é ben diferente», precisa esta gandeira.

A comparativa

José Luis López é outro gandeiro de Guntín , municipio de Lugo, que deu tamén o salto: tivo sesenta vacas de leite e agora conta con 40 de carne. «Vívese moito mellor co cambio; quizais os beneficios sexan iguais, a un prezo do leite normal, pero hai que facer moito menos gasto e moito menos investimento», explica. Un documento de traballo do gabinete técnico de Unións Agrarias así o reflicte: se se comparan dúas explotacións, unha de leite e outra de carne, con 36 cabezas de gando, obsérvase que a primeira ten uns custos de 54.000 euros, mentres que a segunda estaría en 23.000. Con todo, a renda neta da explotación é máis alta na granxa de leite que na de vacún de carne: 20.182 euros fronte a 16.228, tal e como precisa ese informe comparativo, elaborado con datos do Ministerio de Agricultura.

---

---

---