O Támega, no sueste ourensán e que desemboca no Douro, leva un ano en urxencia por seca
07 dic 2017 . Actualizado ás 16:29 h.No sueste ourensán saben o que significa ter un río de referencia seco. A subcuenca do Támega, que comprende os concellos de Laza , Verín, Monterrei, A Gudiña, Castrelo do Val e Oímbra, e que forma parte da Confederación Hidrográfica do Douro, atópase desde hai un ano en situación de urxencia. O leito do río nalgúns tramos está totalmente seco e son os afluentes e arroios que o alimentan os que fan que nalgunhas zonas se poida ver auga.
Esta situación, que parece crónica, non está a afectar con todo á subministración de auga nas poboacións -aínda que nalgúns núcleos moi pequenos foi necesario levar camións cisterna- debido sobre todo a que nesta zona ourensá hai moitos pozos subterráneos desde os que coller a auga necesaria para o consumo humano e para as actividades gandeiras e agrícolas.
As reservas subterráneas garanten o abastecemento en Verín A subcuenca do Támega-Mazás foi a primeira do Douro en entrar en estado de urxencia, en decembro do 2016, aínda que na actualidade xa se suman outras catro de varias provincias castelás. A Hidrográfica conta en Ourense con dous puntos de recollida de datos. O primeiro deles, máis próximo ao nacemento do río, está no concello de Castrelo do Val, na parroquia de Nocelo. O río xa non existe nesta zona e, polo tanto, a medición de metros cúbicos de auga que pasan por este lugar é cero. O outro medidor de referencia está en Rabal, concello de Verín, case ao final do río e preto de Portugal . Aquí si hai datos, pero moi escasos. Onte mesma nesta zona o caudal era de 0,10 metros cúbicos por segundo, cando a media é de 0,44.
O río Támega ten unha lonxitude de 51,91 quilómetros e nace na localidade de Alberguería, no concello ourensán de Laza. Un dos afluentes máis importantes é o Bubal. Fontes da Confederación Hidrográfica do Douro confirman que se trata da zona máis crítica da conca, aínda que tamén subliñan que non recibiron notificacións de problemas por parte dos concellos afectados.
Ao non tratarse dun río regulado (non existen presas nin encoros), o único xeito de que a situación reverta é coa chegada de precipitacións. Outro dato que destacan desde o organismo da conca é que nesta zona ourensá existen 68 hectómetros cúbicos de reserva en augas subterráneas e que unicamente se está aproveitando, por medio de pozos, medio hectómetro. Unha cifra moi baixa, aínda que é necesario puntualizar que eses son os datos oficiais e que a cifra de pozos en uso pode ser moito maior. Na única reserva subterránea na que houbo problemas foi na da localidade de Tameirón na Gudiña. A falta de auga secou un pozo e foi necesario trasladala con camións cisterna para fornecer aos veciños.
O concello máis poboado polo que pasa o Támega é Verín, que ten máis de 14.000 habitantes. A auga recóllese do río, moi baixo ao seu paso pola localidade. Desde o Concello confirman que non están a ter problemas, xa que a toma é subterránea, pero afirman que xa realizaron prospeccións en varios pozos para ter unha alternativa, se a auga subterránea do Támega fose insuficiente ou no caso de que, como ocorreu fai varios meses, os restos dos incendios forestais afectasen á súa calidade.
Fuentes do organismo da conca subliñan que nun momento dado poderíase prohibir a utilización de auga en regadíos, pero engaden que sería unha medida excepcional, xa que no caso dos ríos non regulados tampouco é obrigatorio nin se pode garantir o caudal ecolóxico. Aínda que a imaxe é desoladora nalgunhas zonas do río Támega, baixo terra está a gran reserva que permite vivir un ano en estado de urxencia. É o ouro líquido do século XXI.
A estación de bombeo proxectada para paliar a falta de auga en Ferrol está inoperativa
c. l.
Ferrol acaba de entrar esta semana en situación de alerta por seca, pero a estación de bombeo construída no outono de 1989 no río Xuvia pola Cotop (Consellería de Ordenación Territorial e Obras Públicas) como solución de urxencia para paliar os efectos de episodios de seca está inoperativa. A citada instalación, desde a que naquela época se chegou a transvasar auga da canle fluvial á rede xeral de abastecemento procedente do pantano das Forcadas, foi desmantelada polos ladróns de cobre no ano 2011, e o abandono tras os sucesivos temporais propiciou que se quedou sen subministración eléctrica. O cableado tendido a través de máis dun quilómetro de monte desde a zona de San Clemente para facilitar a enerxía necesaria para o funcionamento da estación permanece enterrado baixo as numerosas árbores derrubadas polo vento.
A planta de bombeo do Xuvia ten por obxecto captar auga do río para incorporala, por unha condución subterránea que discorre desde a canle fluvial ata A Carreira, á rede de abastecemento que procede do pantano das Forcadas e que dá subministración aos concellos de Ferrol, Narón, Fene, Ares e Mugardos, a través da depuradora de Catabois. De manterse a seca, a súa posta en funcionamento podería paliar o grave problema que se aveciña pola escaseza nas reservas de auga. O pantano das Forcadas atópase a un 45,45 % da súa capacidade, xa que só hai embalsados cinco hectómetros cúbicos de auga, dos 11 de capacidade total. A maior diminución das reservas rexistrouse a principios de novembro e, segundo as estimacións do Concello de Ferrol, se continúa sen chover só haberá auga ata finais de xaneiro.