Catro castelos e un enigma

León pon en valor as súas fortalezas do Bierzo mentres as de agardan Os Ancares polas necesarias melloras


Este ano a Junta de Castilla y León e a Deputación de León achegaron fondos para intentar sacar da ruína e pór en valor as súas dúas fortalezas máis próximas a Galicia: Balboa e Sarracín (Vega de Valcarce). Este movemento contrasta coa situación dos seus dous castelos xemelgos de : Os AncaresDoiras, en Cervantes, e Doncos, en .. As Nogais

1 SARRACÍN

O propio arquitecto que acaba de participar na restauración de Balboa e acometerá en breve a de Sarracín, Fidel Ramón Pérez, confirmou que apareceron restos de moedas romanas da época de Constantino nunha parte da torre de Balboa, mentres que na de Vega , de momento, non ocorre o mesmo.

2 DONCOS

A outra fortaleza ancarina que non se pode aproveitar o seu potencial turístico é a Doncos, cuxo deterioro cada vez é maior. O Concello das Nogais, como ten manifestado o seu alcalde, ten un plan para a súa conservación. Contaría co apoio da Xunta. Pero o problema é que se descoñece o seu propietario desde que fai seis anos a Casa de Alba recoñecese que non era súa. Mentres non se demostra quen é o lexítimo dono, ningunha administración está disposta a investir un euro. O máximo que se fixo no último ano é un miradoiro, financiado pola Xunta, para ver a torre e o val do Navia.

Pero os traballos de restauración nas fortalezas bercianas están abrindo o debate entre os arqueólogos e arquitectos sobre un enigma que une aos catro castelos citados: Por onde pasou a Vía XIX romanas que partía de Astorga e atravesou Cacabelos cara a Lugo? Ese enigma, ou debate científico, que tivo durante décadas defensores de que utilizou o trazado por Pedrafita e outros preto do Portelo, en Cervantes, pode ter agora unha solución.

As últimas investigacións decántanse de xeito claro porque o trazado romano, desde Villafranca, discorreu pola antiga estrada a Pedrafita, pero en Ruitelán desvíase cara ao norte subindo polas revoltas do antigo Camiño Real, en dirección á Braña e logo cara ao coado de Comeal, onde entra en Galicia por Cervantes. Os achados das últimas escavacións confirman o paso da Vía XIX por esta zona e descartan a vía de Pedrafita en dirección a Doncos.

3 DOIRAS

Aínda que o estado de conservación das fortalezas lucenses é mellor que as leonesas, cando finalicen os traballos de rehabilitación e posta en valor das bercianas, cambiará substancialmente a situación, e o Bierzo contará con dous recursos turísticos de primeira magnitude e, ademais, xunto ao Camiño Francés.

A gran diferenza entre os castelos de leoneses e lucenses, ademais da conservación, é a propiedade. Os do Bierzo son dos concellos, mentres que no caso lugués non sucede o mesmo, o cal lastra calquera tipo de acción sobre a súa reforma. Doiras pertence á Fundación Soto Fión, que centrou os seus esforzos no magnífico ecomuseo de Arxeriz (O Saviñao), pero que carece de fondos para acometer as necesarias melloras que urxen na fortaleza, entre elas algunhas melloras de seguridade para as visitas. Concello, Deputación e Xunta non arrincan, talvez porque non é da súa propiedade, no propósito de pór en valor un castelo que sería fonte de riqueza para a comarca.

A pesar diso, colectivos sociais, patrimoniais e xuvenís están a promover actividades para a súa promoción, como foi a recente feira medieval que organizaron os mozos da Cambela, ou as rutas que organizan Patrimonio dos Ancares e o anpa do CEIP Cervantes, como a que haberá o día 19 desde Doiras a Balboa.

4 BALBOA

A Junta de Castilla y León achegou fondos para reconstrución esta torre. Agora a Deputación financia a mellora da almena do recinto amurallado. Cando finalicen, toda a fortaleza será un espectacular miradoiro do val de Balboa e das montañas dos Ancares, ademais de poder abrirse ás visitas nunhas mínimas condicións de seguridade. Na actualidade está valado, pero si se poden ver as vistas. Realizaranse catas arqueolóxicas que determinarán mellor a orixe do asentamento. A só 300 metros hai un castro sen escavar. Os arquitectos sinalan as similitudes entre esta fortaleza e a de Doiras, xa que ambas dispoñen dun amplo patio de armas, unha torre con alxibe e unha torre circular cañonera no recinto amurallado.

Votación
16 votos
Comentarios

Catro castelos e un enigma