A vacina anticolesterol, a esperanza para evitar tomar a pastilla diaria
SOCIEDADE
A ciencia ensaia máis de 140 fármacos contra o LDL como alternativa ás estatinas, entre eles varios inyectables
21 jun 2017 . Actualizado ás 07:12 h.A sa «tiranía» das estatinas podería ter os anos contados. A xeración de fármacos xurdida fai case trinta anos foi e é clave para reducir os niveis de colesterol malo no sangue (LDL), o que contribuíu a reducir de forma notable a mortalidade cardiovascular, pero agora está preparada para empezar a tomar a vez a medio prazo un novo tipo de medicamentos máis potentes. Son os chamados oligonucleótidos sen sentido, pequenos fragmentos de ADN utilizados para enganar os circuítos de metabolismo do colesterol e evitar que os lípidos se acumulen en sangue e bloqueen as arterias. Hai máis de 140 fármacos en desenvolvemento, en distintas fases e de diferentes liñas, baseados neste principio. Entre eles atópanse os inhibidores da proteína PCSk9, a que permite ao LDL concentrarse no sangue. Este mecanismo de acción é o empregado pola Universidade Clínica de Viena para desenvolver a bautizada como a primeira vacina contra o colesterol. É, en realidade, un fármaco inyectable, pero que libraría aos afectados, fundamentalmente aos que presentan hipercolesterolemia familiar, da pesada rutina de tomarse unha pastilla diaria. Esa é a súa enorme vantaxe, xa que cunha administración inicial de tres ou catro dose e logo una de recordo ao ano abondaría.
Dous xa comercializados
O medicamento probouse con éxito en modelos animais -nos que se demostrou que se reducía a cantidade total de colesterol nun 53 % e diminuíase nun 64 % o dano aos vasos sanguíneos- e estase ensaiando a súa seguridade nun grupo de 72 voluntarios. Non é, con todo, o único no seu xénero. «Hai outros dous inhibidores deste tipo que xa están aprobados e comercializados en España. Son fármacos inyectables tremendamente potentes que reducen en máis dun 50 % os niveis de colesterol, aínda que hai que inxectarse cada quince días ou unha vez ao mes», explica Diego Bellido, Coordinador da Unidade de Endocrinoloxía e Nutrición do Complexo Hospitalario Universitario de Ferrol, quen lembra que os novos avances chegarán despois do achado de familias con mutacións xenéticas que non producían enfermidade cardiovascular.
«En España xa hai fármacos para o colesterol que se inxectan cada 15 días. E haberá máis»
A nova vacina, se pasa todos os controis, aínda tardará seis anos en estar dispoñible. É o cálculo realizado polo médico Guenther Staffler na revista científica European Heart Journal, onde se presentaron os avances do novo tratamento.
José Manuel Cabezas, médico adxunto no servizo de Endocrinoloxía do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago (CHUS), tamén mantén a prudencia. «Esta vacina -di- aínda está en cueiros, porque, primeiro, ten que demostrar que é segura a longo e, o que é máis importante, que é efectiva para reducir eventos cardiovasculares como o infarto, xa que ocorreu con inhibidores doutro tipo que si servían para reducir o colesterol malo e elevar o bo, pero que non valían para diminuír a mortalidade cardiovascular».
En todo caso, considera que se o fármaco inyectable saír# adiante suporá un paso moi importante, xa que «facilitará e mellorará a adherencia ao tratamento». Coas pastillas baseadas nas estatinas, que reducen o colesterol malo nun 30 %, ocorre que é necesario tomalas todos os días e para sempre, polo que moitas persoas non seguen adecuadamente a terapia. É o que lles pode suceder aos afectados por hipercolesterolemia familiar, aos que os tratamentos preventivos baseados nunha dieta equilibrada e no exercicio físico non lles chega para reducir o colesterol malo. Necesitan un medicamento diario e, para eles, a súa esperanza é a nova vacina ou outras que se están ensaiando e que perseguen o mesmo obxectivo.
«A vacina aínda ten que demostrar que é segura a longo prazo e que reduce eventos cardiovasculares»
«Aos pacientes crónicos é necesario realizarlles un seguimento porque os fármacos continuados durante toda a vida poden chegar a ter efectos secundarios. E para eles pode supor un gran avance dispor dunha vacina», apunta Rosaura Leis, responsable do grupo de Gastroenterología e Nutrición Pediátrica do CHUS.