O galardón apoia o esforzo realizado por un continente que saía da peor das guerras en pos dun soño complicado, pero non imposible
21 jun 2017 . Actualizado ás 23:01 h.«Europa non se fará dunha vez nin nunha obra de conxunto, senón mediante realizacións concretas, que creen en primeiro lugar unha solidariedade de feito». Estas palabras pronunciadas por Robert Schuman na súa declaración do 9 de maio de 1950 deixan entrever o longo camiño cara ao soño dunha Europa unida tras un dos períodos máis cruentos da historia contemporánea. Sesenta anos despois da firma do Tratado de Roma, a UE representa un modelo único de integración política supranacional con base nunha asociación pacífica, progresiva e libre dos seus membros.
A suma de diversos elementos como o mercado común (libre circulación de persoas, mercancías, traballadores e capitais), a moeda única, as políticas rexional, agrícola e comercial, entre outras, ou as garantías de estabilidade, prosperidade e respecto dos dereitos humanos, así o poñen de manifesto. Durante estas seis décadas logrouse a reconciliación franco-alemá ou a ampliación das fronteiras da Unión cara ao leste de Europa, entre outros fitos.
A firma do Tratado de París en 1951 creou a Comunidade Europea do Carbón e do Acero (CECA): unha entidade supranacional promovida por Robert Schuman e Jean Monnet, ministro de Asuntos Exteriores e comisario xeral de Modernización e Equipamento do Goberno francés, respectivamente naquel momento. Pensada sobre a idea de que, a medida que aumentase a interdependencia económica entre os países, diminuirían as posibilidades de conflito, a CECA regulaba os sectores do carbón e o aceiro de Francia e Alemaña, e estaba aberta a outros Estados membros.
Foi o antecedente directo da Europa dos seis: Francia, Alemaña Occidental, Italia, Bélxica, Luxemburgo e Países Baixos. Posteriormente crearíanse a CEE (Comunidade Económica Europea) -á que España se adheriu en 1986- e a CEEA (Comunidade Europea da Enerxía Atómica), cuxa unión se pactou en 1957 mediante o Tratado de Roma. En 1993 a CEE converteuse na Unión Europea (UE). Desde 2009 a UE réxese polo coñecido como Tratado de Lisboa, que substitúe ao intento errado de crear unha constitución europea a comezos do século XXI.
Nos últimos tempos, a UE fomentou unha relación máis integradora e construtiva con veciños como Turquía, Oriente Próximo ou o norte de África. Actualmente, 28 Estados membros e máis de 500 millóns de persoas son beneficiarios dunha integración europea que, baseada no Estado de Dereito, demostrou ser un proxecto de paz en si mesma. Con todo, a Unión non só vira ao redor da paz entre nacións senón que tamén constitúe unha comunidade de valores, asentados na liberdade e a xustiza.
Neste sentido, a UE debe seguir facendo fronte a novos retos como a saída definitiva da crise económica e social que se vive no continente desde hai varios anos ou o recente anuncio do Reino Unido sobre a súa saída como Estado membro da Unión, que poñen a proba a unha UE en constante evolución. Desde a entrada en vigor do Tratado de Lisboa en 2009, a Carta dos Dereitos Fundamentais da UE reúne nun único documento todos os dereitos que figuraban nos tratados europeos anteriores, e desde 1998 o Parlamento Europeo apoia os dereitos humanos mediante o Premio Sájarov á Liberdade de Conciencia. En 2012 a UE recibiu o premio Nobel da Paz pola súa contribución ao avance da paz, a reconciliación, a democracia e os dereitos humanos en Europa.