O Certame Folk mostrou o mellor da música tradicional cos grupos emerxentes como Ghaveta e Lagharteiras, os irlandeses Dominic Graham School e os veteranos Milladoiro
24 jul 2017 . Actualizado ás 01:16 h.«Este é un dos sitios máis especiais nos que pode tocar un músico galego». A saia de Marta tiña unha lura pintada. Pero os lagartos non faltaron na Praza dá Quintana. Porque con Ghaveta estaban tamén as Lagharteiras, un grupo de de pandeireteiras Mos. Nas gavetas de ambos hai gardados auténticos tesouros. Trocitos sonoros da identidade de Galicia. E onte compuxeron un mosaico con teselas chegadas de Zas, da Fonsagrada, dos Ancares. Con trocitos de azulexo pintados por eles mesmos, como María Pandeira, como Vesta, un canto ás mulleres fortes, ás mulleres loitadoras. Ás mulleres transmisoras desa cultura que onte se subiu ao escenario do Certame Folk que promoven o Concello e La Voz.
Íase enchendo aos poucos unha praza que mantivo unha actividade frenética durante toda a xornada. Primeiro, para os máis pequenos. E cando a luz empezaba a atenuarse, chegou o latexado. O latexado da música tradicional que iniciaron, tras a presentación de Xabier Díaz, Ghaveta e Lagharteiras e que continuaron a Dominic Graham School, que puxo o acento internacional á sexta edición dun festival que é xa un referente durante as Festas do Apóstolo. Vestidos de verde, unha vintena de mozas demostraron que o baile tradicional está vivo. Está moi vivo. O truco? Sentir o ritmo. «Hai moitas similitudes entre o baile irlandés e o galego e a música tamén é semellante», explicaba Dominic Graham. «Muiñeira? Parecido, moi parecido. De feito, case indistinguibles». Tanto, que A Quintana enmudeceu con Greenlands , considerado o himno das nacións celtas. Por un segundo, tal só se oía o taconeo dos vinte bailaríns.
«Vou aproveitar para facer unha fotografía, porque se vós vísedes o que se ve desde aquí arriba...». E Brian, o presentador da Dominic Graham School, sacou o teléfono e retratou a un público entregado, que gozou co baile de figuras que representaba os instrumentos da música tradicional celta: a frauta, o violín, o acordeón e o tambor irlandés.
Ía baixando a temperatura pero o ambiente caldeábase. Ata que chegou a lenda. Milladoiro volvía tocar na praza na que os gaiteiros demostraban cada ano a súa destreza cinco anos despois de facelo por última vez. Un concerto especial para un lugar especial nunha noite especial. Nin sequera a Berenguela quixo perderllo. Ás once, ao compás, tañó para pór un pouco máis de colorido á música de Milladoiro. Tras apenas un par de temas, no escenario apareceron os mozos da Dominic Graham School. E despois, a outra colaboración da noite: a parella de danza contemporánea formada por Eva Faraldo e Jesús Quiroga.
Caía a noite, e con ela chegaba A noite. E Manuel María. Milladoiro puña música aos versos do poeta. Tomaba a palabra Nando Casal para presentar a Harry C, un madrileño namorado de Galicia que puxo voz a Manuel María.
Corenta minutos para bailar a danza máis difícil do mundo
Medio centenar de persoas animáronse a aprender baile irlandés da man da Dominic Graham School
tamara montero
É difícil aprender danza tradicional irlandesa? Si. Moito. Tanto, que os bailaríns se inician aos tres ou catro anos e aprenden durante anos. E a tradición está tan arraigada que bailan avós, pais e fillos. Pero Dominic Graham é un bo profesor. En realidade, é un profesor excelente. Porque foi capaz de ensinar a auténticos novatos en só 40 minutos. Co sol quentando aínda as escaleiras da Quintana, na que os primeiros folkies tomaban posicións para o concerto que estaba para vir, iniciouse a clase. Pasaban. «Stamp, stamp, stamp. Clap, clap, clap», repetía desde o escenario Dominic Graham. Abaixo, máis de medio centenar de composteláns e turistas puñan cara de máxima concentración. Acompañados polos bailaríns da formación, pateaban tres veces no chan. E daban palmas tres veces. E acto seguido, marabillábanse do que foran capaces de facer.
«A nosa música é moi semellante á vosa», explicaba Graham antes de iniciar o curso acelerado. Así que estaba convencido de que probablemente fose máis sinxelo para os galegos facerse co ritmo da danza irlandesa.
A participar no taller previo á súa actuación da Dominic Graham School animáronse maiores e pequenos, homes e mulleres, composteláns e turistas. Unha enorme roda viraba no medio da praza, baixo a atenta mirada dos demasiado tímidos para unirse ao baile. Tras os primeiros ensaios co único acompañamento das indicacións de Graham, chegou o momento de ir por todas. E Xoán subiu ao escenario. Agarrou o seu violín e empezou a tocar. E colleitos da man, os novos bailaríns comezaron a virar. Si. Conseguiuno. Corenta minutos. E estaban a bailar unha das danzas máis difíciles de aprender. Dominic Graham é un gran profesor.
Festa total para todos os públicos durante 15 horas
santiago barón / I. C.
Non só os concertos saíron ao encontro do público no Certame Folk de La Voz. Ademais, houbo talleres para os pequenos e actuacións divertidas que pais e nenos gozaron por igual. A artesanía tivo o seu espazo na Quintana, abarrotada desde o final da mañá.
Sete postos de artesanía abriron as súas portas durante todo o día, con produtos que viñan de toda a xeografía galega. O posto de Montse Betanzos, do Grove, era un deles. «É o cuarto ano que vimos. Aquí achéganse turistas pero tamén xente da cidade que xa nos coñece doutras veces», comenta. A orixinalidade dos seus produtos, que son accesorios e abelorios, está nos materiais: elementos mariños, sobre todo a base de cunchas.
Outra das casetas apostadas xunto ao muro de San Paio de Antealtares foi a de Javi, da Pobra do Brollón. No seu caso é o primeiro ano que vén. «Teño bolsos, chaveiros, todo feito en coiro», explica.
O ambiente foi en aumento e, cando ao mediodía empezou o espectáculo do Trío Refugallo, formouse a primeira aglomeración nas escalinatas da Quintana. Os tres artistas amenizaron o ambiente con cubos de lixo, escobas e tubos de metal, reconvertidos en instrumentos de vento e de percusión. Ás 13.00 horas a quenda foi para o coñecido clown Peter Punk e, agora si, as escalinatas presentaron un cheo total. Un público de todas as idades gozou de xeito abondo coas ocorrencias e os malabares do pallaso.
No centro da praza colocáronse os dous postos de , Garabato de Xogosun colectivo que reuniu a familias con nenos. Nunha das mesas houbo actividades de pintura, mentres que na outra, a máis cotizada, os pequenos puideron facer manualidades a partir de fieltro de cores. Xa pola tarde, ás seis, A Quintana foi unha festa total con Troula Animación e Hakuna Matata, un xogo desbordado por toda a praza na que os nenos non pararon de interactuar e gozar cos actores e os grandes inchables do espectáculo.