Levas anos dándolle voltas ao tema e non che decides. Só pensar nun cirurxián «fuchicando» baixo as túas pálpebras cun láser cáusache auténtico repelús, pero os que xa deron o paso usan a mesma cantilena: «Por que non me operei antes?». Repasamos os proles e contras das técnicas cirúrxicas aplicadas á visión.
18 sep 2016 . Actualizado ás 20:14 h.Vaia por diante que non todo o mundo pode operarse a miopía. «A unha de cada cinco presentas témoslle que dicir que non». Jose Antonio Saavedra, do Centro de Ollos da Coruña, calcula que unha quinta parte dos pacientes non cumpre os requisitos. Isto é, que o defecto leve estable máis de dous anos, un exhaustivo estudo previo e que o paciente estea motivado. Sexa porque o miope en cuestión xa non tolera as lentes de contacto, polo traballo ou porque practica deporte e resúltanlle incómodas as lentes, o primeiro paso é querer operarse. «Non hai por que presionar a ninguén para que se opere», explica o oftalmólogo. Isto é o que o doutor Saavedra diríalle ao seu propio fillo: «Se es feliz así, non fagas nada».
No planeta existen 2.000 millóns de persoas con miopía e os expertos apuntan a que esta cifra se duplicará no ano 2050. Se che decataches de que á óptica do teu barrio parecen irlle ben as cousas é porque, no mundo, cada vez hai máis miopes. O número de afectados, lonxe de diminuír, aumentou significativamente nos últimos anos. Na actualidade, os problemas da vista afectan ao 10-20 % dos nenos en idade de crecemento e ata ao 30 % dos adultos menores de 40 anos. Nos anos setenta, só o 20 % das persoas nesa franxa de idade levaban lentes ou lentes de contacto. A prevalencia da miopía depende da rexión xeográfica, a raza, o contexto cultural, a idade e o nivel de educación.
En África, é do 4 %; en Europa, do 29 %; e en Hong Kong e Singapur , por exemplo, do 80 %. «Case todos os asiáticos son miopes. Alí, a porcentaxe dispárase», explica Saavedra. Independentemente da xenética, hai unha serie de factores ambientais que contribúen ao desenvolvemento dos defectos na visión. O contacto permanente coa multi-pantalla é un deles. Estamos todo o día co móbil na man, aproveitamos os intres libres para botarlle un ollo ao Facebook, consultamos o computador no traballo, logo collemos o comprimido dixital para ver o correo e, ao final do día, miramos unha hora a televisión ou xogamos á videoconsola para logo ler media horita a novela antes de durmir. Segundo o oftalmólogo, «o problema radica no modo de vida. Nas poboacións máis rurais, onde o traballo de preto é menos frecuente, hai menos miopía. Pero nós estamos todo o día cos nosos ollos nas pantallas. Iso miopiza». Demostrouse que aumentar o tempo de estancia ao aire libre unha hora á semana pode reducir un 2 % a probabilidade de desenvolver miopía. De feito, no verán, a progresión de dioptrías é un 60 % menor que no inverno.
Logo están as consecuencias do defecto. Un terzo dos fracasos escolares adoitan ser pola visión. A pesar diso, só o 40 % dos nenos menores de sete anos acoden ao oculista. Os pediatras recomendan a primeira visita aos 3 ou 4 anos, pero é conveniente levalos a facer unha revisión oftalmológica de novo entre os 5 e os 6 anos, que é cando empezan a ler con regularidade (polo menos no colexio). Tanto para os adultos como para os nenos, un método para retardar a progresión do defecto é o que os americanos chaman o «20-20-20»: Cada 20 minutos, mirar durante 20 segundos a 20 pés de distancia [uns 6 metros]. En España, é máis popular estoutra fórmula: Cada hora, hai que descansar cinco minutos e relaxar a vista mirando de lonxe. Outro xeito de frear o crecemento da miopía son as gotas ciclopléjicas (atropina) ou a ortoqueratología, unha lente semirrígida que se coloca pola noite, corrixe o defecto e o paciente ve durante o día. Algúns especialistas non son partidarios porque só logra un efecto temporal, o prezo é alto e pode traer úlceras ou infeccións. En xeral, a miopía pode ser operada con láser en pacientes entre os 18 e os 50 anos con ata 6 a 8 dioptrías, a hipermetropía ata as 6 ou 7 e o astigmatismo ata as 5 ou 6, sempre que o grosor ou a curvatura da córnea permítano. Nos casos de alta gradación ou córnea fina, existe a posibilidade de implantar as lentes intraoculares.
As opcións
Lentes nocturnas. A ortoqueratología é unha das alternativas máis novas, pero o seu uso aínda non se xeneralizou. Entre outras cousas, polo prezo: costa entre os 700 e os 900 euros por ollo. Son unhas lentes semirrígidas que modelan a córnea durante a noite, corrixen o defecto e retíranse polo día cando o paciente xa ve. Son efectivas, pero non definitivas. Aplicables tanto para nenos como para adultos. Algúns especialistas non as recomendan.
Cirurxía extraocular con láser excímer (Lasik ou PRK). É un método seguro, cun 99% de éxito garantido. Os efectos secundarios, como os halos ou os escintileos, minimízanse coa aplicación personalizada da técnica. Para cada persoa, hai unha solución, «un traxe a medida». O prezo oscila entre os 900 e os 1.300 euros por ollo. Non se recomenda a mulleres embarazadas, córneas finas ou menores de 18 anos. A gradación non pode ter variado nos dous anos anteriores.
Cirurxía intraocular con lentes epicristalinianas. Se os dous métodos anteriores realízanse na superficie do ollo, aquí xa nos metemos dentro, co que o risco, aínda sendo moi baixo, elévase e tamén o prezo: de 1.800 a 2.500 euros por ollo. Implantar unha lente por diante do cristalino que logo convive con el. O paciente debe estar de baixa laboral polo menos unha semana como mínimo. Co Láser Lasik, a baixa só é de dous días.
Lente intraocular multifocal. Ademais de para as altas miopías e córneas finas, a lente intraocular multifocal pode corrixir tanto a presbicia como as cataratas. Adoita recomendarse a partir dos 55-60 anos, cando o cristalino comeza a ter problemas na súa función de enfocar de preto. É como o método anterior, pero a nova lente, no canto de convivir, substitúe ao cristalino. Cuesta de 1.500 a 2.000 euros por ollo.