Nomeárona rexedora de honra na Festa dá Doa. Por que? «Porque eu mal non fixen nunca», di
26 may 2017 . Actualizado ás 08:02 h.«Solo lle pido a Deus que o día que non poida traballar me leve. Pero que non tarde nin un día en levarme. Que me leve nese mesmo momento». A que fala así é Áurea Fariña Baliñas. Áurea, que ten 88 anos, aínda que ela insiste en que xa ve moi preto os noventa «e se cadra é hora de ir morrendo», é encantadoramente esaxerada, ora dramática ora cómica ata o extremo. Con ela non hai medias tintas. É o todo ou a nada. Cariñosa e risueña, agárrase de ganchete da entrevistadora nada máis coñecela e a guía ata o seu paraíso, a súa horta. Aí, se a deixan, planta e sacha legumes da mañá á noite. Pero ás veces para descansar. Séntase nunha caixa de gasosas e reza. «Rezo tanto que non sei nin o que rezo. Se cadra botareille tres ou catro rosarios ao día», di ela. O caso é que a Áurea a acaban de elixir as asociacións culturais de Portas para que sexa a alcaldesa de honra da Festa dá Doa, unha cita que ten como obxectivo lembrar a figura de Concepción Pérez, que en 1925 foi nomeada rexedora de Portas e converteuse na primeira muller de Galicia en ter ese cargo. Por que Áurea para encarnar a figura de muller pioneira? Ela explícao nunha frase sinxela: «Eu nunca lle fixen mal a ninguén, será por iso». Talvez sexa iso. Ou talvez que leva toda unha vida de traballo e sacrificio, que foi nai solteira e está orgullosa de selo e que participa en todas as actividades que fan as Mulleres Rurais.
Áurea, que primeiro ensina a súa horta e o sacho -conste en acta que ela lle chama lighón-, séntase logo no curral a charlar. Gústalle a proximidade. Agarra a man da entrevistadora, acaríñaa, e bota a vista atrás. Naceu e criar no mesmo sitio onde vive, na aldea de Romai. Non lembra en que momento empezou a traballar nas leiras. «Supoño que dende sempre, miña filla», di. Coidaba tamén vacas e demais animais. Pero preocupáballe que pasase o tempo «e non pagase para a vellez». Así que un día se foi a traballar a unha procesadora de bacallau a Vilagarcía. Un pregúntalle se era dura a tarefa. E case se enfada: «Duro? O que quere traballar nada lle é duro». Pero os seus pais fixéronse maiores e tocoulle volver ocuparse da casa pronto. Aos vinte anos, quedou embarazada do seu noivo. Non casaron. Lémbrao sen drama: «Fixen ben. Meus pais axudáronme moito, tiven sorte. Cando eu estaba en estado ía para a cama sen cear, co desgusto. E meus pais víñanme buscar para que ceara. Sempre me apoiaron», conta.
Crío ao seu fillo, axudou a criar ás súas sobriñas, aos seus netos e mesmo axuda consente e coida aos seus bisnietos. «Mira, son unha bisavoa á que che lle queren ben, porque lles teño lambonadas sempre. Ao maior non, ese xa ten quince anos e doulle cartos», conta. Aínda que segue ao pé do canón na horta ou onde faga falta -«ás veces fago a comida para oito», di, mentres unha das súas netas rir do esaxerada que é e replícalle que nunca son tantos a comer en casa-, Áurea tamén é unha socia máis que activa das Mulleres Rurais de Portas. Con elas e co Inserso descubriu que viaxar encantáballe. Estivo en boa parte de España. «A Palma de Mallorca fun tres veces, nada menos», sinala ela.
Desde calceta a facer xabóns
Agora xa non se ve para viaxar tan lonxe. Pero se hai excursións próximas non llo pensa. Tampouco di que non aos cursos que se programan. Apúntase a todo. Ultimamente foi a cursos de facer xabóns, de cociña ou de calceta. Dálle pena que xa non dean clases de ximnasia. Pero alégrase de ter podido ir algunha vez.
«Porque agora seiche facer os exercicios e todas as mañás me poño na cama a mover brazos e pernas»,
conta con entusiasmo.
O día pásao fóra, entre a horta ou os cursos. Pola noite, se hai partido, non llo perde. Encántalle o fútbol, sobre todo se xogan o Celta ou o Deportivo. Le La Voz de Galicia a diario sen lentes e, aínda que di que da actualidade non sabe moito, é sacar calquera tema e que ela tome a palabra. «Viches o de Pedro Sánchez? Que desfeita, miña filla. Agora que a Susana a min non me gustaba», comenta. Logo, pensa na homenaxe que lle van facer, un pregúntalle se xa ten o traxe preparado, e remacha: «Eu? E para que me hei disfrazar se todos me coñecen. Son como son, e listo».