Cataluña danesa e España magrebí: ¡Anda xa!

Roberto Blanco Valdés
Roberto L. Blanco Valdés O OLLO PÚBLICO

OPINIÓN

LLUIS GENE

28 jun 2017 . Actualizado ás 08:44 h.

As majaderías desaguadas polo alcalde socialista de Blanes resultarían só unha anécdota penosa de non ser porque expresan, ao bruto, unha idea compartida por non poucos cataláns respecto da superioridade de Cataluña sobre o resto do país. Miquel Lupiáñez, que así se chama o rexedor do municipio xerundense, explicounos primeiro a notable vantaxe da súa comunidade: «En Cataluña hai valores que se viven e mídense doutro xeito. Non é que o resto do mundo non exista. Pero aquí os parámetros son: responsabilidade, compromiso, avanzar e premiar o esforzo». Por se a cousa non quedara clara, Lupiáñez, mostrando eses valores, ejemplificó os seus prexuízos sen reparos: Cataluña -dixo- é tan diferente do resto de España como Dinamarca do Magreb. 

A boutade podería ter unha sinxela explicación: que o alcalde non saiba nada de Dinamarca e do Magreb e teña tirado a bato sen ser consciente de que a comparación é ofensiva, por razóns evidentes, para os corenta millóns de persoas que viven en España fóra das provincias catalás. Tal explicación resulta improbable, con todo.

E é que a idea de que Cataluña é Europa e o resto de España a fronteira norte do continente africano non só está hoxe estendida entre moitos cataláns (sobre todo nacionalistas), senón que conformou o discurso catalanista desde o seu mesmo nacemento: España como país atrasado, bárbaro e famento, cunha capital, Madrid, que non era máis que un polvoriento poblacho de simpáticos, organilleros e sablistas. Tal visión -unha sectaria falsidade xa cando naceu- non resiste o máis mínimo contraste cos feitos. Pois o atraso e o avance están hoxe, tanto en España como fóra, moi repartidos e dependen menos de divisións rexionais, que de contrastes de hábitat e renda. En canto ao de premiar o esforzo, abonda mirar aos Pujol para saber que en todas partes cocen fabas.

Hai algo, iso si, no que a maioría do territorio nacional é máis moderno, en xeral, que o catalán: no proceso de fixación de identidades, moito máis tribal en Cataluña (onde depende en grandísima medida só do lugar de nacemento) que no resto do país, no que interveñen outros moitos factores, como ocorre en todas as sociedades complexas hoxe en día. Postos a ser provocadores, cabería contestarlle ao alcalde de Blanes que se hai algo de magrebí no noso país é o nacionalismo, que vive obsesionado coa tribo territorial á que pertence cada un.

O feito de que Miquel Lupiáñez sexa un fillo de andaluces que chegou a Blanes con oito anos procedente de Narila, na Alpujarra granadina, confirma outra paradoxal realidade xa coñecida: a asunción do complexo de superioridade por sectores da poboación inmigrante que trataron así de integrarse e superar o complexo de inferioridade que nacía do rexeitamento nacionalista aos de fóra. Todo, como se ve, moi moderno e europeo.