Durante moito tempo na vida e na política valorouse excesivamente o equilibrio, o punto medio, o razoable e o posible.
Foron os tempos nos que os partidos socialdemócratas conectaban de xeito natural con boa parte da sociedade, pero a globalización e a crise que atravesa Europa desde hai uns anos fixeron voar polo aire aquela conexión. No seu lugar emerxeron novos partidos que buscaron fama e fortuna con formulacións máis extremas. O seu eclosión, dacabalo do vello populismo de inspiración latinoamericana, coincidiu co auxe das redes sociais, extraordinario vehículo para a propaganda e onde non adoita haber sitio para o debate profundo, sereno e sensato. Nelas o máis doado é retratar o mundo en branco e negro, formular adhesións inquebrantables, declarar guerras eternas e bloquear ao comentarista incómodo e que non mostra carné de partido. Non son país para mornos, pero si para que tirios e troyanos guíndense os trastes á cabeza. O mellor exemplo é Trump.
Coa perspectiva dos anos, quizais haxa no futuro un historiador que, ao explicar esta era, sitúe como puntos culminantes o brexit e a elección do presidente de EE.UU. E talvez teña que escribir que en xaneiro do 2017 comezou a caída destes estraños fenómenos que, como a revolución rusa que retratou John Reed fai case cen anos, conmoveron ao mundo, pero non parece que teñan o seu mesmo calado. Só hai que ver como sofre o magnate lenguaraz que quere matar á prensa. E como o partido xenófobo UKIP quedou fóra de Westminster. Hai esperanza.