A hipoteca, fixa ou variable?

Gabriel Lemos REDACCIÓN / LA VOZ

MERCADOS

juan salgado

A banca potencia os préstamos sen revisión, que lle garanten unha marxe de beneficio a curto prazo a cambio de dar seguridade ao cliente

23 abr 2017 . Actualizado ás 05:00 h.

«Estamos no mellor momento da historia para contratar unha hipoteca a tipo fixo». A opinión, de Pau Montserrat, economista de iAhorro.com, non é illada. A lección da crise e as dúbidas sobre o escenario futuro fan que cada vez máis españois opten polos préstamos sen revisión cando teñen que adquirir a súa vivenda, garantíndose que a cota permanecerá invariable durante toda a vida do crédito.

Esa seguridade é o principal reclamo co que a banca está a conseguir atraer aos clientes a un produto que ata hai apenas un ano e medio era residual, pero que agora xa supón máis dun terzo de todas as hipotecas que se asinan en España. En xaneiro, segundo o último dato ofrecido polo Instituto Nacional de Estatística, o 36,8 % dos préstamos constituídos para adquirir unha vivenda subscribíronse a tipo fixo. No mesmo mes do 2015, supuñan só un 6 %.

De feito, o Banco de España destacaba fai uns días que as hipotecas variables tradicionais, as que se revisan polo menos unha vez ao ano, pasaron de representar entre o 80 e o 90 % no 2010 a apenas un 50 % na actualidade. A outra metade xa son fixas ou mixtas. Iso si, lembra o regulador que, se se analiza a carteira total de préstamos, case o 97 % do total son aínda de interese variable.

Para o banco, a oportunidade dos préstamos a tipo fixo é clara. Co euribor encadeando 14 meses en taxas negativas (pechou marzo no -0,11 %) e o chorro de diñeiro barato que ofrece o BCE, estas hipotecas ofrecen ás entidades financeiras unha garantía de rendibilidade a curto prazo. Non só iso, senón que reducen o risco de morosidade no futuro, xa que se anula o impacto de posibles subidas de tipos.

Pero, que ten que analizar o cliente para decantarse por un produto ou outro? Juan Villén, responsable de Idealista Hipotecas, apunta dúas claves: «Unha é o prazo no que se prevé amortizar o préstamo. Se vas acabar pagándoo en dez anos [por amortizacións anticipadas ou porque non se descarte vender a vivenda e saldar o crédito], recomendamos un tipo variable, porque polas medidas que está aplicando o BCE teremos tipos baixos durante un tempo». A segunda variable que habería que analizar, explica, «é a capacidade de absorber a subida do euribor: cando unha unidade familiar ten uns ingresos estables que non se van ver incrementados de forma sensible, unha subida de tipos como a que se rexistrou no 2008 pode facer po a economía familiar, polo que é máis aconsellable a hipoteca a tipo fixo».

E é que Villén ten claro que «cando suban os tipos de interese vano facer moito máis que os salarios», polo que a hipoteca a tipo fixo pode ofrecer un dobre seguro, para o cliente e para a propia entidade. Unha lóxica que aplica tamén ás hipotecas mixtas, que cre que só son interesantes se o prazo inicial a tipo fixo é longo, sobre uns 15 anos. Se é moi inferior, por exemplo os 3 ou 5 anos que se ofrecen nalgunhas entidades, «non se estaría protexendo do risco de subida de tipos» no período inicial da hipoteca, o de maior risco. Ao contrario, o cliente renunciaría ás vantaxes do baixo nivel do euribor nos primeiros anos do préstamo para logo asumir a incerteza da revisión periódica do tipo de interese nun momento en que o previsible é que o euribor volva subir.

Por iso, Julio Rodríguez, expresidente do Banco Hipotecario e membro de Economistas Fronte á Crise, asegura que se hoxe tivese que tomar a decisión non dubidaría: iríase ao tipo fixo. Sempre, matiza, «que o interese estea en valores do 2 ou 2,5 %, como agora».

E iso que nos últimos meses as hipotecas hanse encarecido sensiblemente. Algúns xustifícano polo incremento do custo dos seguros que subscriben os bancos para blindarse ante futuras subidas do euribor, mentres hai quen ve unha reacción da banca para cargar aos clientes a factura que lle pasarán malas prácticas do pasado como as cláusulas adoito. De feito, non só subiron intereses ou diferenciais (no caso das variables), senón tamén se introduciron novas comisións ou elevado os mínimos que se aplicaban a algunhas xa existentes, como as de apertura. Por iso, Luis Blasco, vicepresidente en Galicia da asociación de consumidores Adicae, recomenda «ler con atención a letra pequena do préstamo», xa que ademais das comisións os intereses atractivos que se ofrecen adoitan ir vinculados á contratación doutros produtos, como seguros, ou ao grao de vinculación que se teña coa entidade, polo que un cambio nestas ataduras pode elevar sensiblemente a cota mensual.

cambio de tendencia?

Pero, é a da hipoteca fixa unha moda pasaxeira? É certo que a tendencia non é exclusiva de España, senón que outros países do sur de Europa experimentaron o mesmo cambio nos seus mercados hipotecarios nos últimos anos. Portugueses e italianos abrazaron tamén estes novos produtos e, de feito, en Italia máis do 60 % dos préstamos asinados o ano pasado tiñan un prazo de revisión de interese superior a doce meses. Taxas, en todo caso, aínda moi inferiores ás que se rexistran en países como Alemaña.

Con todo, Montserrat dubida que a hipoteca a tipo fixo se vaia a afianzar, porque «aos bancos non lles gusta, xa que quen asumen o risco son eles». Por iso, aínda que este ano e o que vén cre que seguirán sendo atractivas, entende que «cando o euribor suba, a porcentaxe de hipotecas variables farao tamén». Villén, a pesar de crer que si hai un cambio de tendencia, non nega que «cando o euribor estea ao 3 % e as hipotecas a tipo fixo fáganse ao 4,5 ou 5 % pode haber máis clientes dispostos a asumir o risco dunha hipoteca variable».

A hipoteca fixa recoméndase a familias con ingresos estables e pouca capacidade de aforro