Mariños mercantes denuncian que Emprego os «estafa» ao calcular o seu retiro

A penosidad que supón estar meses en alto mar, sen ver á familia nin aos amigos, e nun medio que ensina máis veces a súa cara hostil que a amable, inténtase compensar cos denominados coeficientes reductores da idade de xubilación. É un factor que multiplica os meses traballados en determinadas actividades profesionais -distinto segundo escalas, categorías ou especialidades-, de maneira que a persoa se pode retirar de forma anticipada cobrando a pensión íntegra, sen ter que cumprir os 65 e uns meses regulamentarios.

Mariños mercantes, mariñeiros, estibadores, mariscadores... Son algúns dos colectivos aos que, en maior ou menor grao, benefícianse desas bonificacións. E dun tempo para acó aplícanse mal, a dicir de asociacións de enxeñeiros mariños, maquinistas navais, capitáns da mariña mercante e sindicatos, que denuncian que o ISM (Instituto Social da Marina ) escatima meses -nalgúns casos ata un ano- aos profesionais á hora de facer o cálculo da idade de xubilación.

Ocorre que a Seguridade Social realiza as operacións para fixar a data do retiro sobre a vida laboral, que recolle as altas e baixas do profesional como contribuínte. Con todo, eses períodos que o organismo considera traballados non sempre coinciden cos que figuran no caderno de navegación, que é o documento oficial que recolle embárquelos e desembarques dos traballadores do mar. «Recoñecidas en todos os países do mundo, [os cadernos de navegación] están perfectamente seladas e asinadas tanto polos capitáns de barco como polas comandancias de mariña ou capitanías de porto», explican os colectivos afectados nun escrito que dirixiron á ministra de Emprego, Fátima Báñez.

Pagar polos erros doutros

Os mariños mercantes sinalan que dar de alta na Seguridade Social ao empregado é responsabilidade do empresario e, xa que logo, se non encaixa o tempo cotizado co efectivamente traballado «non é algo que competa ao mariño contratado por conta allea». Non é a súa responsabilidade e tampouco ten por que pagar polo que fixeron mal os demais, opinan.

Os afectados sinalan que algúns empresarios cotizaron menos tempo do que estiveron realmente de alta na empresa; e que, nalgúns casos, pagábanlles o mes de vacacións pero non abonaban o seguro por eles. Toda unha «estafa ao mariño» e unha «fraude á tesourería xeral» que agora o Ministerio de Emprego está a avalar, din, ao aplicar o coeficiente reductor que corresponde ao que figura na vida laboral e non sobre o que recolle o caderno de navegación, que é o «xustificante dos mariños para revogar calquera información non coincidente cos períodos navegados». Os maquinistas e capitáns subliñan que esas discrepancias se resolveron se, tal e como establece o real decreto 1311/2007 que regula a aplicación dos coeficientes reductores aos mariñeiros, estivese realizado o plan de medios para o que se daba o prazo dun ano e que consistía en «informatizar os datos contidos nos documentos probatorios justificativos dos traballos realizados». Non se abordou ese traballo e agora «os mariños atopámonos con este problema e anímallenos a ir ao xulgado para resolvelo, cando non é a nós a quen nos corresponde , que temos como proba o caderno de navegación», explica Arturo Salgas, xefe de máquinas da Marina Mercante e un dos afectados. No seu caso, di, o cálculo en base á vida laboral impediulle xubilarse un ano antes.

Solicitaron unha reunión á ministra Báñez, aínda que aínda non foi atendida a súa petición.

O ISM comina a reclamar no xulgado o tempo non cotizado

O ISM asegura que xa na lei do 69 que regulaba o réxime especial do mar establecíase que «o cómputo das bonificacións efectuarase totalizando para cada traballador os períodos da súa vida laboral, agrupados por actividades de idéntico coeficiente». E iso mantense no decreto 1311/2007 que fixa novos criterios. Certo que outrora se empregaba o caderno de navegación, pero iso era antes da informatización dos datos «dos documentos justificativos dos traballos realizados», un proceso que se abordou para deixar «o menor espazo posible á subxectividade que leva aparellado o trámite manual». Agora ben, desde o ISM lembran que xa entón, para que o tempo de actividade recollido no caderno de navegación tivese consecuencia no cálculo da prestación «debía estar reflectido na vida laboral como período de alta xa que, doutro xeito, esa actividade non existe». Xa que logo, «antes e agora requiríase o respaldo dun período na vida laboral para a aplicación do coeficiente». En consecuencia, «son os movementos de vida laboral o medio probatorio fundamental» para calcular a xubilación, con independencia de que figuren cotizados ou non. Ademais, nesa historia atópanse comprendidas «as vacacións, as baixas por enfermidade ou accidente e as licenzas retribuídas», situacións nas que se está de alta na empresa. Iso, «con independencia de que, por vía xudicial, póidanse recoñecer períodos de actividade nos que o empresario incumpriu as súas obrigacións de afiliación, a través de probas documentais que o poidan demostrar». Isto é, que carga a proba ao traballador e relega o caderno a «un documento probatorio supletorio».

---

---

---