A reconstrución en tres dimensiones do fósil humano da Cova do Uro podería exhibirse no museo xeolóxico local
18 may 2017 . Actualizado ás 05:00 h.O Instituto Universitario de Xeoloxía da Coruña presentará no museo xeolóxico de Quiroga -nunha data que aínda non está fixada- as reconstrucións en tres dimensiones do rostro e o cranio da muller prehistórica cuxos restos se atoparon hai anos na Cova do Uro ou de Chan de Lindeiro, no límite dos municipios de Folgoso do Courel e Pedrafita do Cebreiro. Os responsables desta institución ofrecerán ao Concello quirogués a posibilidade de conservar e exhibir estes materiais de forma permanente, pero por agora non se decidiu nada a este respecto.
O xeólogo do mencionado instituto, Juan Ramón Vidal Romaní, considera que o ideal é que estas reconstrucións se musealicen o máis preto posible do lugar onde se realizou o achado. «O problema é que no museo xeolóxico de Quiroga xa non hai máis espazo dispoñible e para exhibir estas pezas necesitaría unha ampliación ou unha reforma», sinala. Pola súa banda, o alcalde quirogués Julio Álvarez di que o Concello fará «todo o posible» para albergar estes materiais. «É unha oferta que vén como anel ao dedo nun futuro inmediato, tendo en conta que os municipios da comarca estamos a intentar crear o primeiro parque xeolóxico de Galicia», di. «Temos que estudar entre todos unha solución, pero aínda é pronto para dicir o que se fará», engade.
Un longo proceso
O descubrimento deste fósil humano empezou en 1996 co achado dalgúns fragmentos de cranio. No 2010 apareceron ósos doutras partes do corpo. Desde entón desenvolveuse un longo proceso de investigación que comprendeu a secuenciación do ADN e a reconstrución do cranio e o rostro. As dataciones polo método do carbono 14 determinaron que o fósil ten unha antigüidade de 9.300 anos, o que o sitúa no Mesolítico, un período intermedio entre o Paleolítico e o Neolítico. No 2015 deuse a coñecer que os restos pertencían a unha muller, que segue sendo o único individuo feminino desa etapa da prehistoria descuberto na Península Ibérica. Os científicos denominárona Elba, nome de raíz céltica que ten o significado etimolóxico de «a que vén das montañas».
Xunto cos restos humanos apareceron os ósos de tres exemplares de uro , unha especie extinta de touro salvaxe. Os investigadores pensan que a muller e os animais -que viviron na mesma época- puideron caer accidentalmente en cova ao mesmo tempo e que estes fósiles poden ser unha mostra de pastoralismo primitivo, que figuraría entre as máis antigas de Europa.
As análises determinaron que a muller tiña entre 20 e 40 anos de idade cando morreu e que era de baixa estatura, de entre 150 e 152 centímetros. Tamén se puido pescudar que sufriu traumatismos cranioencefálicos en momentos anteriores ao da súa morte e que padeceu ademais estrés nutricional, o que para os investigadores son probas das duras condicións de vida das poboacións humanas das serras orientais galegas nesa etapa da prehistoria.
Así mesmo, os científicos descubriron que a muller tiña intolerancia á lactosa e que a súa dieta se compuña en gran parte de vexetais e en menor medida de proteínas animais de orixe terrestre. Doutra banda, as análises xenéticas indican que pertencía ao chamado haplotipo Ou, característico das poboacións de cazadores-recolectores europeos, e dentro deste, ao subhaplotipo Ou5b1, cuxo orixe se sitúa na Península Ibérica fai entre 16.000 e 20.000 anos.