De paseo pola rúa do Silencio e a congostra das Escurruchas

Rodrigo Fernández
roi fernández CHANTADA

LEMOS

arquivo r. fernández< / span>

Un repaso áos nomes antigos e pouco coñecidos do rueiro de Chantada

26 novs 2016 . Actualizado ás 11:27 h.

Unha inmersión ata as profundidades do século XVI permite rescatar o vello rueiro da vila de Chantada. Distintas etapas políticas e toponimia desaparecida deron máis dun nome ás mesmas rúas e zonas. Este texto trata de facer reconto das máis significativas e baséase na revisión de vellos anuncios comerciais, uns apuntes inéditos de 1958 escritos por José Costa Figueiras para a descrición da casa de Moure na obra Casas Hidalgas de Chantada Saviñao e outras terras (1979), de Luis Campo Fernández.

Congostra das Escurruchas e a Uña do Gato. Tratábase probablemente dá pequena rúa que parte dá Alameda e que pasa por tras dás casas que daban á beira ata ou soar do marqués de Valladares e conducían á leira coñecida co nome de Uña do Gato, que chegaba ata Zaquín. Uña de gato é ou nome, case que con toda seguridade, dunha zona de hortas entre ou Asma e as casas dás actuais rúas 2 de Maio e Formoso Lamas.

Portal de Abaixo. «Véndese fábrica de aserrar madeira, dous muíños fariñeiros con casa de pedra e máis terreo ao redor, con luz eléctrica. A tres quilómetros de Chantada por estrada. Deixan de ganancia unhas 25 ptas. por día, dándose facilidades de pagamento. Para informes diríxase a Segundo Vázquez, Portal de Abaixo, Chantada» (La Voz do Agro, oito de decembro de 1930). É moi probable que Portal de Abaixo fose a rúa 2 de Maio.

Rúa do Río. «Colexio de 1ª e 2ª ensino baixo a dirección do presbítero D. Lorenzo García Mazaira. Chantada, Rúa do Río. Para informes e detalles dirixirse ao profesor?secretario Don Emilio González Mazaira». Tamén eran profesores Lorenzo González e ou farmacéutico Germán Seijas Guerra. (A Comarca, 7 de agosto de 1930). «Véndese unha casiña sita nesta vila, rúa do Río, que foi de D. Benito Cortés» (O Agro, 22 de xuño de 1930). A actual rúa Formoso Lamas chamouse rúa do Río.

Praza da Constitución. «O Fígaro salón barbería de Santiago Eyré, praza da República, 11. En breve trasladarase para os baixos da casa de don José Costa fronte aos soportais». (Mocidaded, 18 de outubro de 1931). A praza dá Constitución era ou actual Cantón, que se chamou sempre así ata a Segunda República. Aí atopábase tamén a propia redacción do semanario Mocidade, ou obradoiro e aluguer de bicicletas e caldeirería de Manuel Pérez Fernández, a xastrería de Amador Suárez Goyanes, a oficina de Correos e, pegado a esta, a librería de Paulino Mariño.

Pablo Iglesias. «Comercio Froilán, pañería, tecidos e novidades» ocupaba ou número tres dá Rúa Pablo Iglesias nas mesmas datas que ou anterior anuncio, e non número 2 a sombrería Viúva de Ramón Blanco . A Pescadería Chantadinas e a xastrería O Ourensán tamén estiveron aquí. Esta rúa chamouse do Comercio e despois Calvo Sotelo. A comezos desta década recuperou ou nome de rúa do Comercio. A xastrería A Novidade, de Manuel Lorenzo Rodríguez, estaba na travesía chamada tamén de Pablo Iglesias , que era probablemente é a rúa que une as actuais Paz e Comercio.

Praciña de Oriente. «Colexio de 1ª e 2ª ensinos. Plazuela de Oriente» (O Rexionalista, 1 de xaneiro de 1924). Non número 7 desta pequena praza tivo ademais a súa sede La Voz do Agro, ou semanario fundado por Jesús Fernández Taboada.

Praza 14 de abril. «Pegerto de Soto, tecidos, calzado. O establecemento máis antigo da praza. Praza do 14 de Abril nº 13». A parte longa dá actual rúa do Comercio.

Lama das Quendas. «O que máis barato vende os seus artigos». Con esa lacónica consigna anunciábase ou comercio de Carlos García López co endereito dun topónimo dá vila anulado non rueiro actual.

Estanislao Figueras. Ese foi ou nome que tivo na Segunda República a actual avenida de Portugal. Figueras foi un republicano do século XIX que chegou a ser presidente do governo e apoiaba a descentralización de España.

Rúa de Salmerón. «Antonio Caseiro Ferreiro, representante neste partido das máquinas de coser e bordar Singer, venda de toda clase de accesorios e pezas de reposto. Reparación en xeral, vendas a prazos e en man. Rúa de Salmerón, 12, Lama dás Quendas. Chantada» (La Voz do Agro, 13 de decembro de 1931).

Rúa do Silencio. «Daniel Vázquez Campo, Avogado, rúa Daniel Vázquez Bóo, 4 (antes Silencio). Horas de despacho: de nove a unha e media, e de catro e media a oito». (O Rexionalista, 18 de marzo de 1923).

Avelino Vázquez. Un plano de Chantada do ano 1928 confirma que ou tramo dá actual avenida de Ourense entre a praza de Santa Ana e a de Catro Camiños levaba ou nome de Avelino Vázquez.

Rúa Santiago. Ata hai pouco Alférez Baanante, hoxe Uxío Novoneyra. Ou semanario A Comarca, tiña ou seu endereito non número 2 desta rúa non ano 1912.

Paseo das Acacias. Así se chamou, case con total seguridade, parte dá actual avenida de Ourense, pois foron estas árbores as que deron sombra moitos anos aos paseantes desta rúa.

Cantón grande. Ao mellor era unha chiscadela á Coruña, mais así ou dei este anuncio do Rexionalista con data de 1923: «Banco de Vigo realiza toda clase de operacións bancarias. Axencia en Chantada, Cantón Grande, 8».

Rúa Principal. «Decoración artística José Rodríguez, pintor. Pintura de altares, retablos e imaxes. Cadros ao óleo, de paisaxe, mariña, flores, comedor, figura, etc. Pintura de estandartes e ornamentos de igrexa, proxectos para decoración de edificios. Principal, 8».

Rúa do enxeñeiro Hernández. «Venda de soares na rúa do Enxeñeiro Hernández, barrio da Costaña fronte á palleira de D. Martín. Véndense dous soares de oito metros de fronte por trinta e dous de fondo. Teñen entrada pola estrada de Ourense e pola rúa da Costaña, sendo insuperable a súa situación, por estar no sitio de máis porvir desta vila. Informes en casa de Soto». (primeiro número do Rexionalista, xaneiro de 1923)

Rúa Nova. «Reloxería Ibérica de Lino García Mosquera, Rúa Nova, fronte á farmacia de A. Baanante, Chantada». (A Comarca, agosto de 1930.