Arxeriz, a arquitectura agrícola máis antiga da Ribeira Sacra

Francisco Albo
francisco albo MONFORTE / LA VOZ

LEMOS

No castro apareceron restos de tres supostos almacéns de cereal

14 ago 2015 . Actualizado ás 21:53 h.

As escavacións arqueolóxicas que leva actualmente a cabo a Fundación Xosé Soto de Fión no castro de Arxeriz, no Saviñao, puxeron ao descuberto novas estruturas construtivas que outorgan un carácter moi singular a este xacemento. Na campaña de escavacións do ano pasado se desenterró na croa ou recinto central do asentamento unha construción que en opinión dos investigadores pode ser un depósito de cereais. Agora acábanse de descubrir outras dúas estruturas que presentan un aspecto moi similar e que se supón que cumpriron a mesma función. Se se confirma esta hipótese, trataríase do conxunto de arquitectura agrícola máis antigo achado ata agora no territorio da Ribeira Sacra.

As tres edificacións teñen en común o feito de conter o que parecen ser as bases duns alicerces de pedra dispostos en forma simétrica que, en opinión dos arqueólogos, deberon de servir para soster unhas estruturas de madeira sobre as que se almacenaría e poríase a secar o gran. Doutra banda, en ningunha delas descubríronse restos de fogares ou fragmentos de cerámica, o que indica que non foron utilizadas como vivendas.

José Antonio Quiroga, director do Ecomuseo de Arxeriz -en cuxo recinto se atopa o xacemento arqueolóxico, «estas estruturas diferencian este castro dá maioría dous que se coñecen en Galicia porque, aínda que non se poida asegurar que se trate dun caso único, sen dúbida é algo moi pouco común».

Outras localizacións

Os outros dous supostos celeiros que se están desenterrando agora atópanse respectivamente nunha terraza situada na saia oeste do promontorio no que se asenta o castro e nunha parte da ladeira situada por amais deste punto. Nesta zona hanse atopado ademais varios muíños de man e os vestixios do que podería ser un patio -que posiblemente estivo cuberto por un teitume- no que se practicaría a moenda do cereal.

Os tres presuntos celeiros están situados preto doutros restos construtivos que parecen ser de vivendas. Ao redor do que está situado na croa está a realizarse actualmente unha sondaxe no que xa apareceron vestixios de dúas posibles casas.

Nas investigacións realizadas ata agora no castro non se atopou ningún elemento arqueolóxico que indique unha influencia cultural romana. Os arqueólogos supoñen que esta antiga poboación puido quedar abandonada antes de que levase a cabo a incorporación de Galicia ao Imperio Romano.

Análise de poles para identificar as especies

A actual campaña arqueolóxica continuará ata o día 21. Nesta última fase non está previsto ampliar máis as zonas que xa foron escavadas e o tempo restante empregarase en completar o estudo destas áreas e preparar os traballos de consolidación que levarán despois a cabo nas estruturas construtivas que se puxeron ao descuberto, coa intención de abrilas ás visitas turísticas.

José Antonio Quiroga sinala que nos próximos días intentaranse obter ademais mostras de poles fosilizados no chan dos supostos celeiros. Se fose así, poderíanse chegar a identificar as especies de cereais que se almacenaron nestes espazos. «Non será moi doado obter mostras deste tipo, porque lestes terreos son moi ácidos e conservan moi mal a materia orgánica, pero vaise intentar de todas maneiras», explica o director do museo. Na época na que se cre que o castro estivo poboado, no noroeste ibérico cultivábanse e consumíanse cereais como o centeo, o trigo e o mijo.

Doutra banda, nos últimos días atopáronse nas escavacións novas pezas arqueolóxicas, entre as que hai numerosos muíños de man de diferentes tipoloxías, restos de cerámica de barro ennegrecido e bruñido, fíbulas -prendedores de vestidos- e fusayolas ou contrapesos utilizados en teárelos.

Nesta campaña e nas anteriores, os arqueólogos identificaron os rastros de dúas posibles ocupacións no castro, ambas as anteriores a éraa actual. A máis antiga podería datar de entre os séculos V e IV antes de Cristo e a máis recente sería do século II. Os actuais traballos confirman ademais que a estrutura urbana do antigo asentamento estaba dividida en diferentes alturas. Ata agora localizáronse catro terrazas con restos de construcións.