Cando case ninguén se sente seguro

> Moncho Núñez Centella

LA VOZ DA ESCOLA

La seguridad y la confianza expresadas en las manos. Lienzo de Rembrandt conocido como «La novia judía» (1667, Museo Nacional de Ámsterdam)
A seguridade e a confianza expresadas nas mans. Lenzo de Rembrandt coñecido como «A noiva xudía» (1667, Museo Nacional de Ámsterdam) cadro

É imprescindible un equilibrio entre estar seguro e sentirse seguro

24 may 2017 . Actualizado ás 05:00 h.

Hai uns días saltaron as alarmas en todo o mundo por un ataque cibernético. Empresas e institucións duns 150 países viron bloqueados máis de cen mil sistemas informáticos cunha chantaxe polo medio. Bancos, hospitais, universidades, fábricas, ministerios, empresas de telefonía, de mensaxería e enerxéticas tiveron que suspender a súa actividade ante a parálise de miles de computadores que non eran seguros fronte á ameaza dun virus. Era a primeira vez que algo así sucedía a semellante escala, provocando que internacionalmente se preste a atención debida á seguridade en Internet. A Rede é un poderoso instrumento das novas tecnoloxías, que precisamente pola súa gran utilidade ha xerado un enorme nivel de dependencia, pero ao mesmo tempo demostra tamén a súa fraxilidade. O equilibrio necesario entre sentirse seguro e estar seguro faise máis difícil neste caso, ante a difícil comprensión do suceso por parte dos usuarios. A posteriori ofrécenllenos consellos para evitalo e tamén moitos pensan xa nos seguros cibernéticos, que cobren o risco de ataques de virus e piratas informáticos. En xeral, se non podemos previr todos os riscos, busquemos polo menos a reparación dos danos cando estes se produzan. Porque existen seguros para case todo. Para todo aquilo que consideramos valioso e podemos perder.

 Ata nalgúns casos asegúrase a vida. Son doados de imaxinar as exencións que contemplan as aseguradoras nos contratos deste tipo, pero é máis curioso ver aqueles riscos que se consideran extraordinarios e que, como tales, quedan baixo o amparo do Consorcio de Compensación de Seguros. Un dos supostos desa categoría é o falecemento por caída de meteorito, así como por fenómenos extraordinarios da natureza, por terrorismo e tamén os derivados de actuacións das forzas armadas e corpos de seguridade (en tempo de paz). O do meteorito soa como moi difícil, pero consta nun documento do arquivo da Universidade de Harvard o caso do xeneral nicaraguano rebelde Pablo Castilliano, que mentres durmía na súa tenda de campaña unha noite de 1906 recibiu o impacto dun aerolito que traspasou a lona e deixouno morto no acto. Os seus soldados pensaron que era Divos quen se levou deste mundo ao xeneral e deron por concluída a rebelión. Parece máis doado, e o é, a caída dun raio, mesmo con efectos fatais, e de aí a popular maldición (¡que che parta un raio!), aínda que non é tan doado. Neste caso a palma anecdótica lévalla un francés de Lyon, Caesar Beltram, que ao longo da súa vida sobreviviu nin máis nin menos que á descarga de cinco raios, para ao final sucumbir ante unha pneumonía. Tiña motivos para sentirse seguro fronte aos raios, pero talvez non se coidou adecuadamente das correntes de aire. O risco cero, por suposto, non existe. Hai que coidarse.

Ao final, ninguén se sente seguro do todo, pero na vida necesitamos o sentimento de control. Desde nenos aprendemos a buscar seguridade, ao mesmo tempo que gañabamos en autonomía. Comezamos a camiñar colleitos dunha man e, pouco despois, ao querer ir andando por amais dun murete aceptabamos (e agradeciamos) a man do adulto, ata que un día nos atrevemos a facelo sos. Xa tiñamos experiencia e sentiámonos/sentiámosnos seguros. Antes e agora, parece que as mans son un vehículo importante para comunicar e dar seguridade. Por ese motivo aparece a ilustración desta páxina. Hai 350 anos, Rembrandt pintou ese lenzo, protagonizado por unha parella cuxa identidade segue intrigando aos expertos, aínda que se siga coñecendo como A noiva xudía. Non sabemos se son esposos ou son pai e filla, pero nesa escena onde as miradas intrigan por ser diverxentes e perdidas, destacan unhas mans que transmiten idea de amparo e seguridade. No leve abrazo, doce e sereno, a man esquerda del sobre o ombro da moza parece ofrecer protección, mentres que a dereita é delicadamente acollida no peito por unha man dela, que á súa vez descansa a outra no seu propio ventre. En síntese, unha escena de cariño narrada por un dos pintores máis xeniais da historia. Estamos seguros, un abrazo sempre dá amparo e confianza.

Palabras con historia 

Hai dous xeitos seguros de chegar ao desastre: unha, pedir o imposible; outra, atrasar o inevitable

Francesc Cambó (1876-1947)

Hai moitos medios para facerse rico, pero moi poucos de facelo con honradez; a economía é un dos máis seguros, a pesar de que tampouco é do todo inocente, porque resta unha parte á caridade

Francis Bacon (1561-1626)

Neste mundo non hai nada seguro, salvo a morte e os impostos

Benjamin Franklin (1706-1790)

Estar completamente seguro é errar en voz alta

Ambrose Bierce (1842-1914)

En lugar máis baixo estarás máis seguro

Lucio Anneo Séneca (4 antes de Cristo-65)

Nunca é segura a alianza cun poderoso

Fedro (século I antes de Cristo)

A única educación sólida é esta: estar o bastante seguro dunha cousa como para dicirlla a un neno.

Gilbert K. Chesterton (1874-1936)

Hai tantas leis que ninguén está seguro de non ser colgado

Napoleón Bonaparte (1769-1821)

actividades 

1. O adxectivo «seguro» aplícase tamén para cualificar o indubidable, o certo. Elixe entre as seguintes afirmacións aquela que che pareza máis expresiva: É tan certo como…

  • que dous e dous son catro (devandito popular);
  • que a noite segue ao día («Ham-let», Shakespeare);
  • que o vento do norte trae choiva (Proverbios, 25,23).

2. Clasifica os seguintes sucesos en seguros, posibles ou imposibles:

  • Que chovan ras
  • Que pase calor dun corpo frío a un quente
  • O día 26 de maio será lúa nova
  • As formigas que hai na Terra pesarán tanto como os seres humanos
  • O Celta e o Dépor xogarán a final da Champions.

3. Feixe unha lista das cousas (non soamente obxectos) que máis temes perder. Selecciona as tres máis importantes e pensa como podes aumentar o nivel de seguridade para evitalo.

4. As chaves e as fechaduras representan o mecanismo máis usual de seguridade para unha gran variedade de sistemas e situacións. Feixe unha lista de todas as aplicacións que che imaxinas. Cantas chaves levas amais ? Feixe unha descrición completa dunha delas.