Unha distracción dun porteiro da rúa de Preciados estivo a piques de desavenir a unhas cantas familias coñecidas que viven nunha das casas máis luxosas desta céntrica vía.
É o caso que una destas noites, ao redor do atentado, chegou á porta da devandita casa un veciño que viña de rir con Pena en Petit Café, de aburrirse na Comedia ou de aplaudir á Chelito no Salón Madrid. O home deu os tres ou catro ou seis berros que fan falta para chamar ao sereno, acudiu case solícito o vixiante, meteu a chave na fechadura e a porta non se abriu. Probou con outra chave, e logo con outra e outra e outra, e así sucesivamente ata percorrer todo o chaveiro, e a porta permaneceu inconmovible.
Pouco despois chegou outro veciño, e outro logo, e outro máis tarde, e outro e outro e outro... e a porta pechada. Entón apelaron aos grandes recursos: os uns empurraban a porta, aqueles pronunciaron discursos, houbo ata quen chorou... E a porta impasible.
A todas estas, o reloxo de Gobernación veña correr e correr e correr. Deu a unha e media, as dúas menos cuarto, as dúas.
-¡Como estará a miña muller, Divos meu! ¡Co xenio que ten!... -exclamaba un.
-¡Anda, que a que me vai soltar o meu pai vai ser frouxa! -comentaba outro.
Trataron unidos de botar a porta abaixo; ata lles axudamos algúns transeúntes con palabras animadoras; pero a porta é moi forte e non cedeu.
Botaron man dun recurso heroico e puxéronse a chamar a grandes voces a «as súas xentes».
-¡Fulanaaaa!
-¡Menganita!
-¡Papá!
Fixeron un gran alboroto, pero a casa é grande, os dormitorios están no interior e ninguén lles oíu.
-Non hai modo de entrar, señoritos
-dixo o sereno-. Coñécese que o porteiro botou o ferrollo inadvertidamente,
-Que facemos?
-Non hai máis remedio que irnos a durmir por aí.
-Iso é, por aí...
O grupo desfíxose por sorpresa. A rúa de Preciados , antes tan animada, quedou deserta...
Entre tanto, nas respectivas alcobas conxugais, ¡que traxedia de bágoas e celos!
-¡Infame! ¡Despois de tantos anos de penalidad, e cos que ten, non vir durmir a casa!... E nunha noite semellante, co que está a ocorrer de atentados e homes aparecidos. ¡Infame! ¡Infame!
Pero o peor foi velos aparecer, ben entrada a mañá, tan contentos, tan riseiros, tan frescos.
-Onde estivo vostede onte á noite? ¡Mal home! ¡Mal marido! ¡Bribón!
-Como que onde?... ¡Pois estaría bo que amais me riñeses!...
E referían entre graves e risueños o caso. ¡Que nochecita! Mas como non convencesen do todo, foi necesario apelar ao testemuño dos outros compañeiros mártires.
-Veciño, fágame vostede o favor de subir comigo para contarlle á miña muller...
-Con moito gusto. Precisamente ía eu a pedirlle a vostede que baixa para referirlle á miña...
Toda a mañá foron aquelas escaleiras un xubileu de veciños que subían e baixaban para testemuñar ante os respectivos xuíces a personalidade de cada un.
¡As bendicións que elas lle botaron ao distraído porteiro! A que menos pediu a súa cabeza.
-Hai que queixarse ao dono.
-Hai que botarlle.
Nin unha soa voz alzouse no seu defensa.
¡Pobre home!
Eu vin logo cruzar o portal a algúns dos castigados da vésperas. E oínlles saudar ao desdichado.
-¡Ola, Juan! -dixéronlle. O infeliz tremía.
-Quere vostede un cigarrito? -agregaban, alongándolle un puro.
E sorrían os pérfidos... Sorrían.
¡Pobre porteiro!