Arte quere dicir negocio

Pablo Picasso

HEMEROTECA

20 jun 2017 . Actualizado ás 01:55 h.

Alguén me preguntou por que perspicaces homes de negocios pagan centos de miles de libras por obras de arte moderna. Direilles que unha das razóns é porque son perspicaces.

O outro día un home pagou 100.000 libras nunha poxa de París por un Gauguin. Cre que é moito? O tal home ten na súa colección outros Gauguins, e polo só feito de haber pago máis de 100.000 libras por este outro, subiu o valor do resto. O home ao que bateu na postura chamoulle por teléfono para darlle as grazas. Ten cinco Gauguins e grazas ao prezo acadado, fíxose en cinco minutos máis rico do que moita xente en cinco anos.

O mesmo Paul Gauguin comprendeuno, porque en París foi corredor de Bolsa, antes de converterse en pintor.

Pero poida que vostede diga: Por que é a arte moderna o investimento que non poden resistir? Por que é leste o símbolo e non outro? Claro, pode vostede dicirme que ninguén se decidiu aínda a decorar unha casa cun fajo de accións; pode comprar ouro, pero un lingote é só un pisapapeles. Por que non xoias ou casas?

A verdade é que a arte non é, naturalmente, só un investimento, un símbolo monetario. É ademais algo ao que non se pode pór prezo.

Direilles por que a xente compra obras de arte. Unha das razóns é que, na arte, se realmente é tal, o espírito inconsciente dun home, o artista, fala ao espírito doutro, o admirador da obra, e dille: isto é a obra do home e a causa de que a máquina non logre nunca acadar a súa posición; é o noso sufrimento e o noso amor, por iso temos fillos; isto é a vida mesma. Todo o demais son alardes pretenciosos. A arte é a antítese do romanticismo. A arte é algo do que non podemos escapar... É o aspecto máis cru da mesma vida.

Unha segunda razón é que a arte, a auténtica arte, non pode predicirse.

Dixéronme que en América hai unha máquina que pode escoitar mil discos de Beniamino Gigli e gravar na súa memoria de robot cada matiz da súa voz; despois talvez se deleite en C'est se bon e poida logo tocar para vostede, saída da súa mecánica memoria, C'est se bon cantada por Gigli.

Faille sentirse mal tal idea? Desta forma producirase a arte académica no mañá: porán a técnica nun recuncho da máquina e o tema noutro, o artefacto encargarase de proporcionarlle a adecuada paisaxe.

Así, efectivamente, foi sempre levado a cabo o traballo académico. E cando digo académico refírome a todos eses pintores e escultores que non buscan a creación, senón que se limitan a copiar a outros.

O pintor académico é un mono

O pintor académico é o que almacenou na súa mente ?e moi mal? a técnica dos artistas. Dunha obra de arte do pasado saca unha obra monstruosa para o presente. Non é máis que un mono, e hai todo un mundo de diferenza entre un discípulo e un cuadrumano. Na Academia de Belas Artes de Barcelona, sendo eu alumno dela, dixéronme que era mellor que me fose, porque eu non desexaba ser un simio.

A única diferenza entre a máquina do futuro e o pintor académico do noso tempo, é que este último robot está feito de carne e óso ou non?

Non haberá mecanismo capaz de reproducir un Picasso.

Unha terceira razón para que a xente compre obras de arte é que estas son algo inacabado, e o home está canso de mercancías rematadas. Un retrato pode rematarse; unha obra mestra queda sempre inacabada. O artista esgotou o tema, pero outro ?quizais o mesmo dez anos máis tarde? atopará novas posibilidades nel, un novo cadro.

Outro tanto ocorre co espectador. Onde o artista rematou, o espírito do observador pode empezar a viaxe. O que está acabado non pode ser arte, porque a arte é vida e o finito é morte. A última pincelada dun cadro académico pon fin ao tema. É como un tiro de graza.

A arte é vida, non beleza

Eu deixo que os meus asuntos sigan vivindo. Cando un home compra un bo cadro obtén un anaco de vida... por só diñeiro. Cando compra arte, auténtico, non adquire mera técnica, nin o descubrimento do artista de insospeitadas belezas en obxectos refugados. Por que esta paixón pola beleza? É a vida fermosa? Lector, es seica belo?

A vida é marabillosa, terrible. Fainos infelices, pero agarrámonos a ela desesperadamente. A vida é arte. A arte é vida, non beleza. Por iso cando un home compra arte non quere fermosura, senón vida, con todos os seus microbios. Aprenda a amar a fealdad das cousas tanto como a súa beleza. Cando descubra que nada é repugnante, nin sequera vostede mesmo, que non existen nin a beleza nin a fealdad, liberouse. Pode vostede mirándome cara a cara dicirme que non hai vitaminas nos desperdicios?

Nun cadro clásico é posible recoñecer o tema, pero o pintor puido ter sido unha maquinaria e foino en efecto. Nun cadro de Picasso, vostede ve perfectamente que foi Picasso quen o fixo.

Din que son incapaz de producir arte clásica Que me din dos meus fillos? Non son quizais obras clásicas? Seica non hai arte neles? Non é precisamente por mor deles que cando vexo unha casca de laranxa guindada polo mar á beira, faime pensar no embrión dun neno? Que son as miñas cerámicas, senón música feita arxila?

Non é a arte máis apreciada que nunca nesta era dos robots? Supoñamos que París, o Louvre incluído, fóra arrasado con bombas atómicas. Pois ben, no tempo que me fose dado estar aquí, se os visitantes me deixasen traballar tranquilo, podería encher de novo o Louvre de pinturas. Pero se non estivese que pasaría?

Seguramente crerán que peco de falta de modestia ao falar de min mesmo en tales termos. Pero se fose inducido ao silencio polo meu propio xenio, dirían que son humilde? Cando un artista é modesto é porque ten motivos para selo.

Quere o meu consello? A arte abstracta é para os paxaros. A arte abstracta é vibración, non construción. Un artista debería coller a realidade, modelarla á súa antollo e vendela para dar para comer aos seus fillos.

A arte é a moeda do infinito; nunca se desvaloriza. Seino porque son moi rico, como me corresponde .

Pódese facer arte de calquera cousa -un peixe sobre a area, bramante, pel, arame, non importa, con tal de que sexa algo real-.

E se estivese encarcerado?, chegáronme a interrogar. Pintaría coa miña húmida lingua sobre o po.

Arte é o único que se pode comprar sen burlarse dun mesmo.

O seu espléndido automóbil pararase algún día. Unha vez usei un modelo de xoguete para facer a cabeza dun gorila, usando os faros como orificios para o nariz; desa forma, polo menos para min, tiña un significado.

Nada perdura, pero sempre haberá Louvres no mundo, mentres a mente sexa humana e haxa Picassos para enchelos.

Os que preguntan «por que a xente perspicaz compra arte?», deberían interrogarse eles mesmos.

Por que fago tal pregunta? É quizais que son un necio?