As familias sirias de Sarria adáptanse á súa nova vida e agradecen ter recuperado a dignidade
28 mares 2017 . Actualizado ás 16:47 h.«Cando empezou a revolución [moitos sirios chaman «revolución» ao que Occidente coñece como primavera árabe], a opinión da xente dividiuse en dúas. Os maiores non vían nada bo, pero os mozos criamos que o presidente sería sensible ás protestas. O meu pai díxome que non, que el xa vira cousas en Hama. Alí, en 1982 o Goberno sirio exerceu unha brutal represión que causou miles de mortos; alí enviaron ao meu pai a reconstruír as estradas rebentadas polos bombardeos. E contoume que botaran o asfalto sobre os cadáveres. Ás veces levántase a terra buscando desaparecidos, pero nunca se levanta unha estrada. Se o pai de Bachar ao Asade fixera iso, o fillo non ía facer algo mellor, dicíame o meu pai. Eu entón non o cría, pero...». Non podo dar fe da veracidade deste testemuño, expresado en árabe por Ghassan. Pero si da tradución efectuada por Fadila e das bágoas que brotaron durante o relato. As de Fadila e as que quedaron nos ollos de Ghassan, un xastre sirio de 30 anos instalado coa súa familia, muller e tres fillos, en Sarria desde mediados do pasado mes de xullo.
Metralla e apendicitis
Ghassan, como o seu cuñado Bassam, forman parte do exiguo continxente de refuxiados sirios que se reacolleron en Galicia e que intentan darse unha oportunidade tras escapar dun país en pleno proceso de autodestrución. Falamos no local da Cruz Vermella de Sarria, o organismo que está tutelando o proceso de integración, mentres a prole das dúas familias, sete nenos e nenas de entre 2 e 10 anos, pinta, salta e corretea pola sala contigua. Bassam leva un brazo en cabestrillo: unha operación recente no hospital de Lugo para que lle corrixisen o dano nun nervio producido por un anaco de metralla.
-Lembra como ocorreu?
O home explícao en árabe sen moita paixón, coma se fose un accidente doméstico. Fadila traduce: «Foi un día que saíu ao balcón da súa casa. Houbo unha explosión. Non sabe quen foi, se o exército ou os rebeldes. Sempre estaban a disparar». Bassam, albanel, que nalgún momento pensou que tería unha vida próspera e feliz en Homs, saíu cara ao Líbano coa súa esposa e os seus catro fillos, onde xa estaba Ghassan, o irmán da súa muller. A viaxe, dunhas tres horas en autobús, custoulle 400 dólares: «Hoxe piden 800 por persoa», explica.
Ghassan tamén está recentemente operado. Unha hernia produto dunha operación de apendicitis non moi ben resolta durante o periplo libanés. Alí non había guerra, pero as dúas familias sentiron intensamente o alento da xenofobia. E é que en Líbano teñen contas pendentes cos sirios polos anos de ocupación, polo puño de ferro da familia Ao Assad. Non foi doado estar alí. Pero alí permaneceron durante case seis anos e alí naceron tres dos sete nenos que agora andan por aquí. Bassam resume nunha anécdota aqueles anos: «Unha vez ofrecéronme un traballo nunha casa. Eu dixen que o faría por 400 euros. Estiven tres días e tres noites traballando para acabar rápido e poder buscar máis traballo. Cando rematei, o que me encargou a obra, un libanés, díxome que acabara moi pronto, que en realidade o traballo era moi doado e que me ía pagar menos. Só me deu 250 euros. Nunca poderei esquecelo».
A palabra sobre o que pivota todo neste asunto e que sae con algunha frecuencia na charla é «dignidade». É a sensación que perderon e recuperaron, o motor do seu agradecemento. Eles viron por televisión a traxedia diaria dos refuxiados afogándose no Mediterráneo ou aglomerándose nos campos: «Entendo á xente que se lanza ao mar -di Ghassan-. Se quedan en Siria van morrer igual. E nos campamentos están moi mal. Nós só queremos vivir como seres humanos. Vivir con dignidade. E aquí vivimos así. Sodes a mellor xente do mundo».
Integración
En oito meses, as dúas familias sirias fixéronse bastante populares nesta vila de 13.000 habitantes onde xa se instalaron refuxiados bosníacos a finais do século pasado. Algúns aínda viven alí. «Debe ser polo Camiño de Santiago. Por aquí pasa xente de todo o mundo», razoa Antía, a asistenta social de Cruz Vermella que se converteu na principal ligazón. Abdel Kafi, o maior dos rapaces sirios, é xa un dos centrocampistas máis prometedores da Sarriá. Os seus irmáns e curmáns están escolarizados no colexio Frei Luis de Granada e algúns xa discuten sobre se a cor dos limóns é «amarelo» ou «amarelo». Nos próximos días empezarán tamén a cultivar unha horta nun terrenito que lles cedeu un veciño do pobo. Sementes sirias en chan galego.
Contan que cando estaban en Líbano non sabían nada de España. Nin, por suposto, onde lles enviaría Acnur, a axencia da ONU para os refuxiados: «De España só sabía que pechaban os comercios ao mediodía para descansar», di un dos cuñados. Cando ao fin recibiron a confirmación de que España sería o seu destino, buscaron en Internet cosas sobre o país de acollida: a comida, a sesta, a tomatina de Buñol, o fútbol, por suposto. Pero o que máis valoran hoxe estas dúas familias daquela apresurada primeira investigación é a atención médica. Fadila, que leva xa moitos anos vivindo en Galicia, dálles a razón: «Non hai outra igual».
No medio da tranquila vila de Sarria, cunha nova vida por diante e cos seus familiares a salvo, pensan estas familias en regresar?: «Na situación actual é imposible volver, pero non pasa un día en que non o pense», di Ghassan. A súa muller, Marwa, que permaneceu en silencio durante case toda a conversación, intervén: «O día que a situación se arranxe e cambie o Goberno, nós estamos dispostos a volver para construír unha nova Siria».
Falamos sobre como pasará o tempo, sobre se os seus fillos, tan pequenos agora, sentirán tamén ese impulso no futuro e Ghassan explica como atopou un libro entre as poucas cousas que lles acompañaron desde o Líbano. Un libro de contos do seu fillo de seis anos, cunha mensaxe escrita por el mesmo: «Quéroche Siria. E quero volver». Quizais fágao.