Unha vítima de violencia psicolóxica relata a súa calvario e a incomprensión do sistema: «Quen me arranxa o corazón?»
12 mares 2017 . Actualizado ás 09:53 h.«Un día collín todas as pastillas, as de durmir e as outras, e funme á viña. Vinme alí sentada, baixo a choiva, coas pastillas na man mentres me preguntaba para que seguir». Aquel foi o momento límite de María, unha vítima de violencia machista, unha desas que nunca recibiron nin unha labazada, pero que teñen a mente e o corazón tradeados polo sadismo do seu agresor. E, a pesar de todo, para María, aquela mañá na viña non foi o peor: «O peor vén cando denuncias».
María está inmersa nun proceso xudicial que se iniciou hai pouco máis dun ano. Segundo relata, no medio dunha relación xa moi deteriorada, unha cuestión económica acabou coa súa exparella acantonada na súa casa cun bidón de gasolina e a ameaza de queimalo todo: a casa e o negocio. Quizais tamén a ela. A Garda Civil tivo que sacalo de alí detido e ela, animada pola súa familia, deu ese paso que tanta costa, denunciou: «Sentín unha dor enorme cando puxen a denuncia. Tan grande como o sentimento de culpa e o medo».
Agora, máis dun ano despois do incidente, María é capaz de analizar máis fríamente os últimos anos da súa vida; como el a foi minando, minusvalorando o seu traballo, afastándoa dos seus fillos, dos seus amigos, insultándoa, rumoreándolle ao oído que sen el non era nada, exercendo un control enfermizo sobre a súa vida, aplicando humillacións: «A maioría das mulleres que sufrimos esta violencia psicolóxica non somos conscientes do que pasa. Dicho a xente que che rodea, que cada vez é menos. Pero ti descúlpalo, dis que é cousa do seu carácter, da crise, que pasa por un mal momento... porque a dependencia é feroz».
Con todo, cando María tivo que declarar aquela noite, o seu discurso era moito máis disperso: «Estaba alteradísima, non era capaz de contestar ao que me preguntaban. A verdade é que o garda civil que me atendeu foi moi amable, a súa serenidade foi moi importante para min. Eu falaba entre pranto e pranto». Pola mañá, no xulgado, pouco antes da vista previa, o avogado da súa parella pediulle que retirase a denuncia. Pero non o fixo. Conseguiu unha orde de afastamento de 300 metros, aínda que a súa vida non mellorou: «Porque unha vez que denuncias é cando el desenvolve todo o seu odio e cando máis risco corres».
Ata agora, a causa hase visto alimentada por denuncias constantes que se van incorporando ao expediente e que impediron que se puidese celebrar o xuízo: reclamacións económicas, denuncias por inxurias... Ela tamén incorporou as súas: como o día que lle entraron na leira saltando unha tapia e rompéronlle as fechaduras, pero non lle roubaron nada: «A miña vida é un inferno. Na miña axenda xa non están as citas da miña actividade laboral; agora só hai preitos e denuncias».
«Só queren sangue»
Pero todas as declaracións, os testemuños, o informe do Imelga que dá fe da súa situación psicolóxica, compatible cunha realidade de malos tratos psicolóxicos arrastrada durante anos, todo iso non serviu de moito. Hai uns días, María recibiu un escrito do fiscal no que, tras estudar o expediente, entendía que non existían malos tratos continuados. E, de todas as cousas que María pode relatar sobre a súa calvario, esta é a que máis lle doe: «Dá a impresión de que a Xustiza o único que quere é sangue». Di María que cando tes un ollo morado ou sofres unha puñalada, a xente, o sistema, cre: «Pero a violencia psicolóxica sucede entre catro paredes e é moi difícil de demostrar, aínda que pode ser peor. Unha ferida se cura, pero quen me arranxa o corazón, quen me quita o medo que padecín durante anos?».
A medida que avanza o relato, a vítima incorpora aspectos de violencia dos que se oe falar menos: a violencia económica, cando o agresor incide sobre o patrimonio da vítima a quen, neste caso, sobrábanlle posibles: «Pero vinme na obrigación de pedirlle cinco euros para poder baixar a comprar o pan»; ou a violencia sexual: «Da que nin sequera falei na miña declaración por respecto a min mesma».
Agora María traballa na recuperación dos seus fillos, do seu negocio e, sobre todo, da súa autoestima. «A Xustiza non me protexe», asegura: «Só pediría que se aceleren os trámites e que se destinen máis medios para a formación de xuíces e fiscais que atendan igual ás que sangran por fóra e ás que sangramos por dentro».
«Sei que isto me vai traer consecuencias», di a vítima
O relato de María é daqueles que fan que che revolvas, incómodo, na cadeira mentres ela abre os caixóns dos recordos que pretende exorcizar: «Dicíame que o meu negocio era unha ruína [e era mentira], que eu era unha incapaz, que todo o facía mal. Dicíame que era despreciable, que nin os meus fillos queríanme... e eu choraba. Nun silencio absoluto. Entón dicíame que utilizaba as miñas bágoas contra el porque quería facerlle dano. Cando me dicía iso, volvíame tola». É o seu relato. Probablemente, o xuíz terá escoitado outro radicalmente distinto desde a parte contraria. Os malos tratos psicolóxicos é practicamente indemostrable. Un forense pode ratificar a ferida na alma, pero alí non hai pegadas, nin restos de ADN .
A denuncia e o ano que levan separados non serviu para que María teña estabilizado a súa vida, enfocada agora á batalla xurídica e velada polo medo a que o seu agresor dea un paso máis aló: «Sei que isto me vai traer consecuencias. Pero non quero seguir calada. Quero falar por min e polas mulleres que sofren esta violencia. Polas que mataron e non puideron falar». Conta como nos últimos anos el entraba no seu correo, no seu móbil, decidía sobre a súa axenda buscando sempre o seu illamento, controlándoo todo, a que médico podía ir, que zapatos tíñase que pór... «Como pode ser que non se aprecien os malos tratos?», pregúntase.
«O malo é que, despois de todo, aínda che enfrontas a xente que che di que ti tes a culpa por deixarche maltratar. El xa non está pero ti segues sendo a culpable. A verdade é que a maioría calamos por vergoña; porque sentimos vergoña de deixarnos maltratar. Pero eu xa non me calo».