Si, houbo cine de medo sen zombis

José Luis Losa

FUGAS

ASD

Era xuño de 1980. E venres 13, como hoxe. Nas salas aterrou unha película de terror que case inauguraba un xénero, o «slasher». Coiteladas e adolescentes saídos: a palabra «distopía» aínda non estaba de moda

13 ene 2017 . Actualizado ás 20:10 h.

Este subgénero que contaba como un psicópata sen rostro -aquí era Jason, a incomprendida criatura do lago non tan azul- acoitelaba a carne trémula e xovial dunha cuadrilla de adolescentes que ían sendo executados nos seus momentos de máximo fulgor hormonal; isto é, cando practicaban sexo ou, na súa falta, fumábanse un peta. Ah, os bos coñecedores das regras deste xogo souberon moi pronto que para o acto final reservábase o duelo ente o monstro sen cara visible e unha das noviñas, sempre unha muller e con frecuencia vestal, porque xa está devandito que os máis promiscuos eran, infaliblemente, os primeiros en caer asaeteados polo metal.

Para ser xustos, hai que aclarar que o Venres 13 de Sexan S. Cunningham e o seu Jason non foron os primeiros en marcar territorio. Un ano antes adiantar outro caracortada, ou cremada, con maiores ínfulas de autor: o Michael Myers de Halloween, que situou no mapa a John Carpenter, con Jamie Le Curtis pasando as de caín e a carismática calva de Donald Pleasence, á espreita. A medias entre o gremio da policía e o de cazadores de vampiros. Halloween e Venres 13, ou o que é o mesmo, Michael Myers e Jason, reinaron durante un intenso plan quinquenal. Eles sentaron as regras do xogo: o rostro inescrutrable do homicida, o uso de espadas, machadas ou serras para as súas execucións, que eran instantáneas, nada de lenta tortura; unha infancia traumática como explicación á súa afección serial. E o feito de que o asunto se dilucidase entre este leatherface e os teenagers supsersalidos sen que, en ningún momento, os personaxes adultos pintasen nada como intermediarios. Neses cinco anos aprendemos outra característica do slasher: a súa facilidade para reproducirse en secuelas sen medida. Ata catro entregas de cada unha destas franquías viron a luz antes de que, en 1984, chegase Wes Craven e mandase parar. Craven consagrouse cunha obra mestra que foi capaz de encarnar o ton onírico dos peores soños nun personaxe, Freddy Kruger, o cal creou tendencia e chegou a ter ata unha serie de televisión propia, case como A hora de Lucille Ball. Con Pesadelo en Elm Street, Craven lograba confrontar ao home do saco cun brat-pack de D.Ou.D, mortos ao durmir, entre os que caía un aínda anónimo Johnny Depp. Freddy Kruger apareceu en todas partes. Tivo ata sete películas oficiais, sen contar cameos, videoclips e o que o soño da razón e a fame de dólar impuxesen. Aínda foi máis prolífico Jason, quen chegou á oitava parte de Venres 13, dentro e fóra de Crystal Lake. Así as cousas, era inevitable o duet: e chegou Freddy contra Jason, que non deixou reféns. Acabou co pouco prestixio que restaba a ambos os malandros. O baleiro fora xa reocupado por Wes Craven, quen en Scream tomaba prestada, como careta, o horror de rostro alongado de Edward Munch para edificar con bo pé outra rendible franquía na que a star Drew Barrymore duraba menos que Janet Leigh en Psicose. Á careta munchiana de Scream -que mereceu un spin off paródico, Scary Movie- sucedeulle o pescador manco de Sé lo que hicisteis o último verán. E a leste, a morte xogando á ruleta en Destino final, que arrincou cunha primeira parte xenuína, talvez o mellor guion do subgénero xunto ao do primeiro Pesadelo de Craven.

Pero o slasher entrou no novo milenio desangrándose. E é que entre as seis franquías citadas sumaron nada menos que trinta e sete esgotadoras películas. Non se pode negar que a carnicería e a broma permitiron ser estiradas como as gomosas vísceras dun zombi. E precisamente por aí os monstros con cara de coiro ou de acelga do slasher fixeron mutis. Eles, Jason, Michael Myers, Freddy Kruger, veneraban a carne vermella que rasgaban. Pero nunca imaxinaron que coméndoa, ao estilo non-vivo, herdarían o terror do século XXI que xa só quería camiñar da man dun zombi.

A EVOLUCIÓN DAS PELÍCULAS DE TERROR

JASON NON TOMABA REFÉNS

Como un Norman Bates anfibio, Jason inaugurou o «slasher» en sentido estrito, se consideramos que Halloween cumpría só a medias os requisitos deste subgénero. Ata en oito ocasiones protagonizou o seu show de cacería de adolescentes.

UN DOUS, TRES, ONDE ESTÁ FREDD

Wes Craven, que xa avisara do seu talento en «A última casa á esquerda» e en «Os outeiros teñen ollos», fai realidade o terror emanado dos peores soños. E Freddy Kruger, o home do saco da función, acadou, sin duda, a categoría de celebrity.

SCREAM, MIRA QUEN CHAMA

De novo Craven revivificó o terror «slasher» con esta saga na que, nunha clara chiscadela ao asasinato na ducha da Janet Leigh de «Psicose», descolocaba cando, no segundo susto viamos á entón superestelar Drew Barrymore.

O TERROR QUE VÉN

Lonxe de extinguirse, vétaa zombi ofrece dúas das mellores películas de terror da tempada: «A autopsia de Jane Doe» e, sobre todo, a extraordinaria «The Girl with All The Gifts», onde Glenn Close ponse o mono de liquidadora.